جشنواره فیلم فجر به جای نام‌های بزرگ به سراغ معرفی استعدادهای جدید می‌رود؟

به گزارش سرویس فرهنگی - اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سینما مولد است و خود مولود! مولود یک خیال و آرزو و مولد یک ایده و خلاقیت، سینما تا زمانی زنده است و سرپا که ایده‌ها زنده باشند و سرپا، جوان باشند و از موضوعات روز بگویند. در عصر لومیرها تصویر صامت با برش دیالوگ متنی همه را مبهوت می‌کرد و زمانی دوربین 35 میلی متری، سکانس‌های تک دوربینه و سادگی نور و تصویر در تدوین، اما امروزه جلوه‌ها و افکت‌ها حرف نخست را در جهان تخیل-رئال سینما می‌زند.

جدای از بحث فنی و نگاه صنعتی به سینما، در وادی هنر و نگاه فرهنگی هم، حیات و ممات این عرصه کاملا به حرکت در مسیر و وقت مناسب آن است به نحوی که تولید کننده بتواند حرف و ایده‌ای نو با توجه به فهم شرایط در زمان را ارائه کند، به صورتی که خود او در همان زمان و مکان همه چیز را یا حتی موضوعاتی که قرار است با آن اثری ارائه کند با تمام وجود لمس  و درک کرده باشد.

یعنی زمانی بود که شاید فیلم فارسی‌های زرد دهه چهل-پنجاهی، رمبو بازی‌های تقلیدی جمشید آریا در دهه شصت، عاشقانه‌های گل درشت دهه هفتادی و خُنک بازی‌های به اسم طنز دهه هشتادی مخاطب تیفوسی و پا به گیشه خودش را داشت، اما امروزه مفاهیم مانند هر عصری تغییر کرده و طبیعتا سینما هم نیازمند همراستایی با مفاهیم جدید و شرایط روز است، به صورتی که شاید گه گاهی سینمای گیشه با همان سبک دهه‌های گذشته رکوردی از خود بجای بگذارد یا برخی آثار کمی مورد توجه قرار گیرد اما قطعا و لزوما پایدار و مانا نبوده و در صورت تکرار با شکست در گیشه و اقبال مخاطب مواجه خواهد شد.

در چند سال اخیر اما برخی از فیلم سازان و سینماگران قدیمی، بدون توجه به این موضوع رویه گذشته خود را شاید به همان منوال و یا آمیخته با سبک و روش فنی مدرن ادامه داده و به تولید آثار، حضور در جشنواره‌ها و صف ایستادن نوبت اکران مشغولند، تا آنجا که حتی ممکن است از ماجرای کسوت سواستفاده کرده و توقع ارجحیت در این وادی را دارند و بها دادن به تفکرات جدید و اولویتهای تازه را برنمی‌تابند و اصرار دارند که لحن و امضایشان پای بروزترین حضورها در جشنواره‌ها باشد، حتی اگر به قیمت عدم حضور فیلمسازان جوان و تفکرات نو باشد.

سینما هنری است که هر چند صنعتی شدنش اصل معنوی آن را زیر سوال برده، اما اگر ایدهای کهنه با تکنولوژی مدرن و تمام صنعتی آمیخته شود چیزی جز ابطال سرمایه و شکست را به دنبال نخواهد داشت.

در یکی دوسال اخیر بخاطر وجود بخش نگاه نو و حضور فیلم سازان جوان در عرصه رقابت جشنواره‌ای اما تا حدودی با عدم اقبال ارشاد و سازمان سینمایی با این امر و تاکید بیشتر آنها بر حضور محدود جوانان و حضور پر رنگ پیشکسوتان و یا در خوش بینانه ترین حالت توازن هر دونسل مواجه هستیم.

جشنواره سی و هفتم نمود بارز آن است که تاکید بر حضور اشخاصی چون کیومرث پوراحمد، رسول صدرعاملی، علیرضا رئیسیان، محمدرضا هنرمند و... بوده اما آثارشان کم فروغ و با انتقادهای شدیدی مواجه گردید. افرادی که صرفا به خاطر اسمشان و سابقه‌ای که دارند در ظاهر امر و ابتدا موجب جلب نظر مخاطب شده اما با ارائه چنین آثاری ثابت کردند که خلاقیت و ابتکار در جهت ایده پردازی نو با توجه به اقتضائات و نیازهای زمانه مرده است و و بیشتر تکرار مکرراتند و در دهه‌های گذشته سینمای ایران مانده‌اند.

اما از آن سو حضور و جلوه‌ی افراد گمنام و کم شهره‌ای چون سعید روستایی، نیما جاویدی، مهدی جعفری، رضا زهتابچیان و همایون غنی زاده چگونه می‌تواند حامل نگرش نو و متحول گرا در عرصه سوژه و ژانر باشد، به نحوی که تحسین اکثریت را در پی داشته و در عین مدرن بودن فنی آثار از داستان‌های جذاب، بکر و کمتر استفاده شده بهره برده و موجب رونق جشنواره و گیشه شده و خواهند شد.

بها دادن به نسل نو در کنار بهره‌مندی از تجارب پیشکسوتان موجب تعالی سینماست و این زمانی محقق خواهد شد که حضور فیزیکی کهنسالان سینما موجب کمرنگی حضور جوانان نشده و شاهد سینمای تکراری و کلیشه‌ای نباشیم.

امسال و در آستانه سی و هشتمین جشنواره فجر شاهد حضور و اقبال بیشتری از سوی فیلمسازان جوان هستیم که برای رقابت در بخش سودای سیمرغ و حتی نگاه نو آثاری را آماده کرده یا در حال آماده سازی هستند. باید دید کمافی السابق قرار است تککر تکرار رخ دهد و یا تغییر رویه داده خواهد شد و حضور جوانان خلاق و سازنده‌گان کمتر به چشم آمده بیشتر خواهد شد!؟

سینما عرصه نمود و جلوه‌ی پویایی و نوگرایی در عین حفظ اصالت قاموس هنر است که اگر این دو به درستی کنار هم قرار بگیرند آرمانی‌ترین و ایده‌آل ترین سینما را شاهد خواهیم بود، سینمایی که در فرم، محتوا، ساختار، فن و ابزار حرف روز را با تعهد به اصل هنر خواهد زد، که در این بین جلوه‌گری سوژه‌های جذاب و بکر نقطه قوت آن خواهد بود و مخاطبان سینما هر سال به انتظار همین جلوه‌گری هستند، چیزی که در پیشکسوتان در این چند سال اخیر وجود نداشته و حضورشان چیزی جز ابطال وقت و اصراف سرمایه به دنبال نداشته است.

باید دید اسامی اعلامی این دوره تا چه حد حامل تفکر نو و اقبال جوان گرایی منطقی خواهد بود.

* گزارش از مسعود کارگر