به گزارش سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ این روزها کم و بیش خبر قریب‌الوقوع بودن بحران پیری جمعیت در جراید، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های غیر رسمی شنیده می‌شود. همچنین در بین فعال‌های اجتماعی و دغدغه‌مندان فرهنگی کشور نیز، مسئله‌ی جمعیت به اولویتی اساسی تبدیل شده است.
تاکیدات رهبری بر مسئله ظرفیت نیروی جوان و فرزندآوری
درهمین زمینه، رهبر انقلاب ضمن ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت در سال 1393، بارها به ضرورت فرزندآوری و اهمیت نیروی جوان برای توسعه و پیشرفت کشور تاکید کرده‌اند. برای مثال ایشان در دیدار با جمعی از دانش‌آموزان و دانشجویان کشور با بیان اینکه سیاستی وجود دارد که نعمت نیروی جوان را از ملّت ایران سلب کند؛ فرمودند:« نعمت وجود جوانان انبوه و فراوان را. نتیجه این مسئله‌ی تحدید نسل، ده سال دیگر، پانزده سال دیگر این خواهد بود که شما دیگر کشور را متراکم از نسل جوان مشاهده نخواهید کرد؛ و اینکه بنده این همه تکرار میکنم، تأکید میکنم، هشدار میدهم، به خاطر این است. بعضی از خطرات و اقدامات خطرناک هست که اثر آن بعد از ده سال، بیست سال ظاهر خواهد شد، آن وقتی که دیگر کاری هم نمی‌شود کرد. البتّه مسئولین محترم به بنده قول داده‌اند که با جدّیّت این مسئله را دنبال کنند، مشکلات را برطرف کنند، که ان‌شاءالله همین کار را هم باید بکنند و خواهند کرد؛ [ما هم] تعقیب می‌کنیم موضوع را».
ایشان همچنین اخیراً در ملاقات با فعالان حوزه اقتصادی و کارآفرینی با اشاره به پتانسیل نیروی جوان؛ خاطر نشان کردند که:« یکی از مزیّتهای بزرگ کشور عبارت است از فرصت جمعیّت جوان کشور -چقدر من لذّت بردم که یکی از سخنرانان این جلسه گفت: من چهار هزار جوان را در این بخش مشغول به کار کردم؛ واقعاً انسان لذّت میبرد- به تعبیر این جمعیّت‌شناس‌ها «پنجره جمعیّتی». ما امروز در دلِ این فرصت قرار داریم. [طبق] آنچه به من گزارش دادند، آدمهایی که تخصّصی در این کار دارند و کارشناس این کارند میگویند این فرصت تا بیست سال دیگر ادامه خواهد داشت؛ ما بیست سال این فرصت را داریم؛ اگر در این بیست سال توانستیم پایه‌های کار خودمان را محکم کنیم که بُرد کردیم؛ اگر غفلت کردیم و این بیست سال فرصت از دستمان رفت و کشور وارد عرصه‌ی سالمندی و فرسودگی شد، دیگر کاری نمی‌شود کرد».
با این وجود هنوز منویات ایشان و سیاستهای کلی جمعیت و خانواده التزام اجرایی ندارد؛ چرا که با وجود گذشت بیش از 5 سال از ابلاغ این سند راهبردی، سیاستگذاران و مسئولین دستگاه‌های اجرایی هیچگونه طرح و لایحه‌ای در این زمینه مصوب نکرده‌اند.
بنابراین باید بدنبال الزام‌آوربودن منویات رهبری در زمینه جمعیت و خانواده بود. چرا که ناگفته پیداست جمعیت جوان یکی از مولفه‌های اثرگذار قدرت‌ملی و زیربنای تولید کشورها محسوب می‌شود. یکی از نهادهای موثر برای مطالبه سیاستهای کلی جمعیت و خانواده، تشکل‌های دانشجویی هستند.
رشید: نرخ باروری به زیر حد جایگزینی رسیده است
در همین راستا، محدثه رشید مسئول واحد خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی ضمن اشاره به اهمیت موضوع جمعیت در آینده کشور، گفت: اساساً یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های پیشرفت و قدرت کشورها کمیت و کیفیت جمعیت آنها است. در دهه 60، نرخ باروری ایران بین 5 و 6 فرزند بود. اما متاسفانه در دهه ۷۰ با اجرای طولانی مدت سیاستهای کنترل جمعیت در کشورکه خود نشأت گرفته از تأثیر سازمان های بین المللی بر سیاست های کشور بود، نرخ باروری به 2 الی 3 فرزند رسید.
رشید افزود: هم‌اکنون نرخ باروری به زیر 2.1 و کمتر از حد جایگزینی رسیده است و این یعنی کشور در آینده با پیری جمعیت روبه رو خواهد شد.
تمامی بندهای سیاستهای کلی جمعیت مورد غفلت واقع شده است
عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواهی دانشجویی با بیان اینکه 5 سال از ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت می‌گذرد، گفت: تقریبا تمامی بندهای این سند مورد بی‌توجهی و غفلت دولت مردان و مسئولین ذی‌ربط قرار گرفته است، تا جایی که رهبر انقلاب بصورت مداوم به این مسئله تأکید دارند.
رشید ادامه داد: ایشان در دیدار اخیر با فعالین اقتصادی به این صورت بر لزوم حفظ و بازتولید جمعیت جوان کشور تأکید نمودند: «...کارشناسان میگویند ما بیست سال فرصت داریم. این مدت زمان مانند برق می‌گذرد و اگر بی‌توجهی به این مسئله ]جمعیت و فرزندآوری[ ادامه پیدا کند و به فکر ارتقاء سطح فرزندآوری نباشیم، وارد مسیری می‌شویم که دیگر کار برایمان در ابعاد مختلفش سخت و دشوار خواهد شد».
وی با بیان ضرورت اجرای سیاستهای کلی جمعیت در حمایت از فرزندآوری خانواده‌های ایرانی، افزود: ارتقاء پویایی جمعیت با افزایش نرخ باروری زنان، رفع موانع ازدواج جوانان و فرزندآوری و اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران و پوشش بیمه ای هزینه‌های زایمان ودرمان ناباروری از جمله موضوعاتی است که در سیاستهای کلی جمعیت مورد اشاره قرار گرفته اند.
رشید در ادامه با اشاره به اهمیت مسئله ازدواج، گفت: چرا تبلیغات فرهنگی برای کاهش میانگین سن ازدواج با محدودیت‌هایی همچون طرح و لایحه محدودیت حداقل سن ازدواج روبه‌رو می‌شود که به نوبه خود باعث افزایش سن ازدواج در جوانان خواهد شد و در مخالفت با سیاستهای کلی جمعیت است؟
این فعال دانشجویی افزود: سن ازدواج روی نرخ فرزندآوری تأثیر مستقیم دارد. آمارهای دقیق علمی میانگین سن ازدواج در زنان را ۲۴ سال نشان می‌دهند، میانگین سن اولین فرزندآوری نیز ۲۹ سال اعلام شده است. این یعنی یک زن در بهترین حالت تنها می‌تواند صاحب دو فرزند شوند، چرا که یک باور عمومی در خانواده‌های ایرانی وجود دارد که بارداری بعد از 35 سال پرخطر است.
وی با تاکید بر ضرورت هوشیاری مسولین حوزه زنان و خانواده، گفت: لازم است معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به عنوان متولی اصلی پیگیری امور زنان در کشور، به دنبال اجرایی شدن بندهای قانون تسهیل ازدواج، حمایت بیمه ای از درمان ناباروری باشد، نه همسان سازی فضای اجتماعی ایران با اراده نهادهای بین المللی.
رشید با اشاره به اهمیت شاخص نرخ باوری در ساختار جمعیتی کشور، افزود: مهم‌ترین شاخص جمعیتی هر کشوری، نرخ باروری زنان آن است. شاخصی که پیوندی عمیق و ناگسستنی با هویت جنسیتی زنان دارد و آن مفهوم مادری است. غایت و نهایت هر زن مادر شدن او است. که با تولد هر فرزند به تأمین نیروی انسانی کارآمد و توانا، پیشرفت، توسعه و تعالی کشورش کمک می‌کند.
مسئول واحد خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی، افزود: شاید در گذشته کمتر خانواده‌ای که از نعمت فرزند محروم بود؛ می‌توانست پیشرفت‌های پزشکی را برای درمان ناباروری متصور شود. با این وجود، ناباروران برای بهره‌مندی از مزایای تکنولوژی باید از استطاعت مالی خوبی برخوردار باشند؛ چرا که هزینه‌های درمان ناباروری در مراکز درمانی سر به فلک کشیده است.
وی افزود: برخی از ناباروران در شهرستان‌ها بعلت کمبود مراکز درمانی یا نبود زیرساختهای لازم برای عمل (IVF) باید به تهران بیایند و علاوه بر هزینه های درمان، هزینه سرسام آور اقامت را هم متحمل شوند. وگرنه صف‌های ویزیت اولیه بسیار طولانی در انتظار آنها قرار دارد.
رشید، گفت: هم‌اکنون ایران بیش از ۳ میلیون زوج نابارور دارد که تسهیل درمان آنها باید در اولویت عملکردی دولت قرار گیرد. در این راستا قدم اول توسعه مراکز ناباروری در کشور است. هزینه‌های درمان ناباروری به حدی سنگین است که زوجین نابارور توان پرداخت آن را ندارند. هزینه هایی که موجب استرس زوجین می‌شود و در نتیجه فعالیت درمانی را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی با بیان اینکه مسئولین محترم وزارت بهداشت واقف هستند از نظر پزشکی هر آنچه که استرس را بالا ببرد، امکان درمان ناباروری را کاهش می‌دهد؛ گفت: هزینه‌های سرسام‌آور و عدم حمایت بیمه‌ای موثر آثار و اقدامات متخصصان نازایی در مراکز را کم‌اثر می‌کند.
وی افزود: تعداد متخصاصان کارآمد در این زمینه اندک هستند و این در حالی است که شانس موفقیت باروری هم به نوبه خود کم است. باید مسئله‌ی عدالت در توزیع متخصصین نازایی توسط وزارت بهداشت جدی گرفته شود.
نمایندگان مجلس یازدهم، حمایت از ناباروران را جدی بگیرند
این فعال اجتماعی با اشاره به بحران پیری جمعیت، افزود: نظر به تاکیدات کارشناسان جمعیت مبنی بر قریب‌الوقوع بودن بحران پیری جمعیت در سه دهه آینده، می‌توان از فرصت فرزندآوری جمعیت 3 میلیونی ناباروران جامعه به نفع اجرای سیاستهای جمعیتی کشور بهره برد.
رشید در پایان با تاکید بر اهمیت حمایت از مسئله درمان ناباروران، گفت: سیاستهای حمایت از ناباروران در راستای توسعه مراکز درمانی در شهرستان‌ها و پوشش هزینه‌های درمان به وسیله بیمه‌ها اقدامی موثر خواهد بود. بنابراین لازم است نمایندگان در مجلس یازدهم به عنوان قوه مقننه با هماهنگی دولت، قوانینی مبنی بر لزوم تخصیص منابع مالی برای توسعه مراکز درمانی و حمایت بیمه‌ای از ناباروران تصویب کنند.
منبع: فارس
