به گزارش خبرنگار«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در فاصله زمانی یک ماه و نیم به انتخابات مجلس یازدهم،سخنگوی شورای نگهبان از پایان بررسی صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری انتخابات مجلس خبر داد؛ موضوعی که حکایت از تایید صلاحیت برخی افراد و رد صلاحیت تعدادی دیگر دارد. در این بین نام‌های آشنایی از نمایندگان فعلی، سابق و چهره‌های سیاسی هم به چشم می‌آید.
مراتب تأیید یا ردصلاحیت داوطلبان به آن‌ها اعلام شد و تا ۱۱ بهمن به شکایات افرادی که به عدم تایید صلاحیتشان معترض هستند، رسیدگی خواهد شد و ۲۲ بهمن ماه موعد اعلام قطعی اسامی نامزد‌ها به مراکز حوزه‌های انتخابیه توسط وزارت کشور خواهد بود.بر اساس اطلاعیه شورای نگهبان نامزدهای انتخابات که احراز صلاحیت نشدند برای شکایت از امروز ۵ روز فرصت دارند.
اطلاعیه شورای نگهبان در مورد ردصلاحیت‌شدگان
«آن دسته از داوطلبان محترم نمایندگی یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که صلاحیت آنان مورد تأیید قرار نگرفته است ظرف مدت ۵ روز از تاریخ ۹۸/۱۰/۲۲ فرصت دارند برای اعتراض، به دفاتر استانی شورای نگهبان مراجعه نمایند.
داوطلبان می توانند جهت ارائه شکایت خود از ساعت ۸ الی ۱۶ به دفاتر نظارت و بازرسی بر انتخابات استان مربوطه و یا در تهران به نشانی بزرگراه بسیج، بلوار هجرت، مجموعه ورزرشی جهان پهلوان تختی مراجعه کنند.
اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان»
عمده دلایل ردصلاحیتها اقتصادی است
سخنگوی شورای نگهبان گفت: عمده دلایل برای ردصلاحیتها دلایل اقتصادی و سوء‌استفاده از موقعیت شغلی و دخالت در اموری است که مربوط به آن‌ها نیست.
عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان گفت: کارشناسان ما پرونده‌های داوطلبان انتخابات یازدهمین دوره را مورد بررسی قرار می‌دهند و الآن ما در مرحله‌ای هستیم که باید پاسخ هیئت‌های استانی با کسب نظر از هیئت مرکزی ارسال شود.
وی اظهار داشت: همچنین مرحله رسیدگی به شکایات افرادی که در هیئت‌رئیسه ردصلاحیت شده‌اند افرادی که در هیئت اجرایی رد صلاحیت شده‌اند در این مرحله قرار دارد.
سخنگوی شورای نگهبان افزود: ما و هیئت اجرایی برای بررسی صلاحیت‌ها از مراجع چهرگانه استعلامات را می‌گیریم و مراجع چهارگانه گزارشات خود را در این باره ارسال می‌کنند که طبق قانون مراجع چهارگانه ما برای گرفتن استعلام عبارت است وزارت اطلاعات، پلیس بین‌الملل، اداره ثبت احوال و قوه‌قضائیه و علاوه بر این، طبق ماده ۵۰ گزارشات محلی نیز در این موضوع دخیل است و اگر گزارش‌های محلی نیز به دست ما برسد، ضمیمه پرونده می‌شود.
کدخدایی خاطرنشان کرد: در روند بررسی پرونده‌ها به پرونده خانم و آقایی برخوردیم که در فرمی که پر کرده بودند نوشته بودند من شغلی ندارم و بیکارم.وی ادامه داد:کارشناسان ما بررسی‌های اولیه را در باره پرونده‌ها انجام می‌دهند و قبل از ورود این پرونده‌ها به هیئت مرکزی، اعضای حقوقدان شورای نگهبان پرونده‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و اگر نتیجه‌ای که کارشناسان به آن رسیده بودند، مورد تأیید بود، پرونده در هیئت مرکزی مطرح می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان ا، تأکید کرد: یکی از موضوعاتی که در روند رسیدگی به پرونده‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، موضوع سوء‌استفاده‌ها از موقعیت شغلی است، افراد به دلیل سمت‌هایی که در جا‌های مختلف دارند، ممکن است سوء‌استفاده‌هایی داشته باشند، کلاهبرداری جعل اسناد از جمله تخلفاتی بود که در بررسی بعضی پرونده‌ها به ما گزارش شده بود.
کدخدایی افزود: در حوزه ارتشاء و تضییع حقوق بیت‌المال، تحصیل مال نامشروع مواردی گزارش شده بود، در مواردی سوابق محکومیت در حوزه‌های مختلف را داریم، این محکومیت‌ها حتی در مورد مصالح امنیتی وجود دارد که البته تعداد آن‌ها کم است.
وی خاطرنشان کرد: در بررسی پرونده‌ها سخت‌گیری هم می‌شود، گاهی اوقات در روند بررسی یک پرونده کارشناسی که آن را بررسی کرده و مرجعی که گزارش داده را دعوت می‌کنیم و توضیحات و جزئیات بیشتر را برای ما مطرح کنند، بیشتر اوقات مستندات را درخواست می‌کنیم که باید برای ما ارسال کنند و تا زمانی که اطمینان حاصل نکنیم، اتهام متوجه فرد ثبت‌نام کنند نیست، طبیعتا اظهار‌نظر هم نمی‌کنیم.
سخنگوی شورای نگهبان اظهار داشت: در بررسی‌ها، فردی که در همین دوره جزو نمایندگان شاخص هم بوده در بررسی‌ها رد صلاحیت شده که البته بعد که ما نتایج را اعلام کنیم، هم خودِ آن فرد بهتر متوجه خواهد شد و هم افرادی که این نماینده یا نمایندگان را می‌شناسند، عمده دلایل برای ردصلاحیتها دلایل اقتصادی و سوء‌استفاده از موقعیت شغلی و دخالت در اموری است که مربوط به آن‌ها نیست.
مهر منفی
در این میان که همه خبرگزاریها در پی یافتن اسامی تأیید و یا رد صلاحیت شدهها بودند، خبرگزاری مهر در حال یافتن دلایل رد صلاحیت‌ها بود. در گزارش این خبرگزاری آمده که بنابر اطلاع خبرنگار مهر، در این دوره از انتخابات یکی از دلایل اصلی رد صلاحیت چهره‌های شاخص از دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب، مُهر منفی «وزارت اطلاعات» و «نیروی انتظامی» در کارنامه داوطلبان است.
کدام روسای کمیسیون‌های مجلس تایید یا ردصلاحیت شدند؟
از روسای کمیسیون‌های تخصصی مجلس، 6 رئیس تایید صلاحیت و 6 رئیس دیگر هم ردصلاحیت شدند، 2 رئیس نیز داوطلب انتخابات مجلس یازدهم نشده‌اند.
وضعیت تایید یا رد صلاحیت روسای کمیسیون‌های تخصصی مجلس در ذیل قابل مشاهده است:
«تاییدصلاحیت»
محمدمهدی زاهدی
کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری
مجتبی ذوالنوری
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
داوود محمدی
کمیسیون اصل نود قانون اساسی
الهیار ملکشاهی
کمیسیون قضایی و حقوقی
جمشید جعفرپور
کمیسیون فرهنگی
محمدرضا رضایی کوچی
کمیسیون عمران
«ردصلاحیت»
عبدالرضا عزیزی
کمیسیون اجتماعی
الیاس حضرتی
کمیسیون اقتصادی
فریدون حسنوند
کمیسیون انرژی
غلامرضا تاجگردون
کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات
عزیز اکبریان
کمیسیون صنایع و معادن
محمد جواد کولیوند
کمیسیون سیاست داخلی و شوراها
«عدم کاندیداتوری»
احمد علی کیخا
کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی
علی نوبخت
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان
رکورد داران تایید صلاحیت
از سوی دیگر، آمار احراز صلاحیت‌ها در کشور حاکی از آن است که استان‌های همدان با ۶۹ درصد، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان رضوی با ۶۶ درصد و خراسان شمالی با ۶۴ درصد، به ترتیب بیشترین آمار تایید صلاحیت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.بر اساس اعلام شورای نگهبان آن عده از داوطلبان نمایندگی مجلس که صلاحیت آنان مورد تایید قرار نگرفته است، می‌توانند شکایت خود را تحویل دهند. بر مبنای این اطلاعیه، داوطلبان مزبور می‌توانند جهت ارائه شکایت خود ظرف مدت ۵ روز از تاریخ ۲۲ دی ماه تا ۲۶دی ماه از ساعت ۸:۰۰ الی ۱۶:۰۰ به دفاتر نظارت و بازرسی بر انتخابات استان مربوطه یا در تهران مراجعه کنند و پس از دریافت و تکمیل فرم شکایت، مدارک خود را تحویل دهند.
واکنش ها به رد صلاحیت ها
مصطفی کواکبیان، رئیس شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، در گفتگویی، با اشاره به ردصلاحیت برخی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب مدعی شد برخی چهره‌های شاخص منسوب به جریان اصولگرایان که حتی دارای پرونده‌های اقتصادی و متهم به فساد مالی هستند از سوی هیات‌های اجرایی تایید شده‌اند اما تعدادی از نمایندگان فعلی اصلاح‌طلب متاسفانه رد صلاحیت شده‌اند.
دبیرکل حزب مردم‌سالاری با تاکید بر این که اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه با صندوق‌های رای قهر نخواهند کرد از هیات‌های نظارت استان‌ها و مرکزی خواست با رعایت دقیق قانون و عدالت و بی‌طرفی این روند را حتما اصلاح نموده و زمینه مشارکت گسترده مردم در انتخابات را فراهم سازند.
کواکبیان همچنین گفت ما به دنبال لیست واحد در بین اصلاح‌طلبان هستیم اما بدون شک ما زمانی می‌توانیم در سراسر کشور لیست بدهیم که دست‌اندرکاران به ما اجازه دهند نامزدهای اصلاح‌طلب واجدشرایط و مقبول ما از فیلترهای اجرایی و نظارتی براساس قانون عبور کنند.
علی شکوری راد، دبیرکل فعلی حزب اتحاد ملت که برای ثبت نام در انتخابات به ستاد مرکزی انتخابات وزارت کشور رفته بود، پس از پایان مراحل نام‌نویسی در گفت‌وگو با خبرنگاران حاضر در وزارت کشور، با حمله به هیئت‌های اجرایی و نظارت انتخابات گفته بود: "هیئت‌های اجرایی و هیئت‌نظارت در برخی مواقع تحت تاثیر اطلاعات غلط قرار می‌گیرند. وی با بیان اینکه "اگر هیئت اجرایی و هیئت‌های نظارت نظر خود را اعلام کنند شورای نگهبان دیگر نمی‌تواند فردی را رد صلاحیت کند"، مدعی شده بود که" شورای نگهبان تنها باید به شکایت افرادی که از سوی هیئت های اجرایی رد شده باشند، رسیدگی کند".
در عین حال بهرام پارسایی که ۲ سال نخست مجلس دهم در مقام سخنگوی فراکسیون امید فعال بود و حالا از حضور در انتخابات مجلس بعد بازمانده، رفتار هیات اجرایی در رد صلاحیت اصلاح طلبان را «سلیقه ای» می داند و از آن به عنوان رفتاری «آسیب زننده به اصل انتخابات» یاد می کند.
علی مطهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز روز پنج‌شنبه در ششمین کنگره حزب همبستگی ایران اسلامی به موضوع تایید صلاحیت‌ها اشاره کرده و گفته بود: باید صلاحیت‌ها تایید شود چون کسانی که فساد اقتصادی و اخلاقی بزرگ دارند نباید در چنین جایگاهی حاضر شوند؛ البته در بررسی صلاحیت‌ها بیشتر به این توجه می‌شود که آن فرد در کجا و کی چه گفته و اگر در جایی انتقادی به نظام داشته او را رد صلاحیت کنند یا اینکه اگر درباره حکومت و ولی فقیه چیزی گفته باشد آن جمله را پیدا می‌کنند تا آن فرد را رد صلاحیت کنند؛ این یعنی کمتر به فسادهای اخلاقی و مالی توجه می‌شود. این نماینده مردم تهران در مجلس افزود: نتیجه آن است که افراد آزاده نمی‌توانند وارد شده و احیانا افراد متملق و چاپلوس راحت‌تر می‌توانند وارد شوند، بنابراین باز هم تاکید می‌کنم باید صلاحیت‌ها بررسی شود منتهی به نحو درست آن.
عبدی البته نگاه متفاوتی به حضور اصلاح‌طلبان در عرصه رقابت‌های انتخاباتی دارد. او می‌گوید: مسئله انتخابات برای اصلاح‌طلبان تمام شده است و اگر در انتخابات شرکت کنند برای آن است که به هرحال حضوری داشته باشند و بگویند ما بوده‌ایم.
این چهره اصلاح‌طلب همچنین می‌گوید: انتخابات با شرایط موجود به معنای واقعی برای اصلاح طلبان تمام شده است و تأیید صلاحیت‌ها تأثیر چندانی بر عملکرد بعدی آنان نخواهد داشت
صادق خرازی دبیرکل حزب ندای ایرانیان در گفتگویی گفت: اصولگرایان، نیروهای ارزشی و سنتی همگی پای کار انتخابات می‌آیند. مجموعه نیروهای اصولگرا که شامل پایداری‌ها، مؤتلفه، جامعه مدرسین، رهپویان، ایثارگران، بسیج و ... هستند، همچنین نیروهای ارزشی و سنتی که کل آن‌ها جمعیتی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد و در بعضی مناطق ۳۰ درصد هستند، یا مثلاً در مناطق مذهبی جنوبی تهران تا ۴۰ درصد هم می‌رسند.
از سویی حامیان پروپاقرص اصلاح‌طلبان هم چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد هستند که ممکن است دقایق آخر تصمیم بگیرند و پای صندوق رأی بروند، چراکه گزینه دیگرمان این است که راه را برای ورود اصولگرایان تندرو به مجلس بازکنیم. باقی مردم آرای خاکستری هستند که ممکن است اصلاح‌طلبان بتوانند درصدی از آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. اما اینکه با قاطعیت بگوییم اصلاح‌طلبان این کار را می‌کنند یا خیر، حقیقت امر این است که من نشانه‌های خوبی از اردوگاه اصلاح‌طلبان دریافت نمی‌کنم.
واکنش محمود صادقی
واکنش تند نماینده تهران
عبدالرضا هاشم زایی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور جلسه علنی امروز مجلس ضمن تسلیت حوادث اخیر یادآور شد: هنگامی که قانون اساسی را می‌نوشتند در مجلس نشسته بودم بحث بر سر این بود که نظارت را به چه نهادی بدهیم؛ اعضای شورای نگهبان این موضوع را مطالعه کند که چرا نظارت را به آن‌ها دادیم. به خاطر این که احساس کردیم ۶ فقیه عادل در آن جا حضور دارند. این برای این بود که دولت‌ها نتوانند نماینده به مجلس بفرستند. امیدوارم همین امروز شورای نگهبان همه را بازگرداند.
وی میزان ردصلاحیتها را شوک‌آور توصیف کرد و گفت: اگر مجلس در راس امور نباشد بهتر است یک مجلس مشورتی ایجاد شود تا کشور را اداره کنیم و اعضای آن هم انقلابی باشند. یک سوم از نمایندگان این مجلس رد صلاحیت شدند و ۴۰ نفر هم ثبت‌نام نکردند. برخی می‌گویند ما که دیدیم کاره‌ای نیستیم ثبت‌نام نکردیم. به شورای نگهبان تبریک می‌گویم؛ گویا فتح الفتوحی رخ داده است. سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید بیش از ۹۰ نفر مشکل مالی داشتند؛ دادگاه صالحی تشکیل شود که این ۹۰ نفر با سخنگوی شورای نگهبان با هم محاکمه شوند.
هاشم‌زایی خطاب به سخنگوی شورای نگهبان انتقاد کرد: آقای کدخدائی بین افرادی که ردصلاحیت شدند برادر سه شهید هستند آیا به شهدا احترام نمی‌گذاریم؟ این‌ها در جبهه خون دادند. از شورای نگهبان می‌خواهم فقها و حقوقدانان هزینه‌هایی را که برای انقلاب دادند لیست کنند. گرفتاری مردم را با این مسائل دو چندان نکنیم.
