اما شاید بتوان سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر را تا حدودی با سال های گذشته متفاوت دانست؛ چرا که امسال از روزهای پایانی دی ماه خبر انصراف برخی هنرمندان از جشنواره فیلم فجر در انتقاد به اتفاقات رخ داده در یکی از شبکه های صدا و سیما منتشر شد، هنرمندانی که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شد تا اینکه از مرز 100 هنرمند نیز عبور کرد، اما نکته قابل تامل در این انصراف ها آن بود که اکثر انصراف دهندگان حتی یک فیلم نیز در جشنواره سی و هشتم برای نمایش نداشتند و گویی تنها از صندلی سالن های نمایش دهنده فیلم ها انصراف داده بودند! مسئله ای که بیشتر از آنکه جنبه اعتراضی به خود بگیرد، جنبه کمدی به خود گرفت.!
از انصراف مسعود کیمیایی تا بازگشتش به کاخ جشنواره!
از سوی دیگر مسعود کیمیایی که امسال با فیلم «خون شد» به جشنواره فیلم فجر آمده بود، در همان ابتدای حواشی ایجاد شده میان رسانه ملی و اهالی سینما از حضور در این دوره ازجشنواره فیلم فجر انصراف داد تا به نوعی شروع کننده دومینوی انصراف ها باشد، اما جالب اینجاست که چند روز بعد جواد نوروزبیگی، تهیه کننده فیلم در گفتگویی اعلام کرده بود احتمال بازگشت کیمیایی به جشنواره وجود دارد، خبری که بعد از گذشت مدتی با توییت دبیر فرهنگی روزنامه صبح نو به نقل از نوروزبیگی جدی تر شد و گویی کیمیایی که جزو اولین ها در انصراف از جشنواره فیلم فجر بوده حالا تصمیم بازگشت گرفته و قرار است در کاخ سی و هشتمین دوره از این جشنواره حضور داشته باشد.
انصراف دهندگان به بهترین بازیگر مرد جشنواره کن هم رحم نکردند
در کنار انصراف و بازگشت مجدد کیمیایی به جشنواره شاید بتوان انتقاد شهاب حسینی از حرکت هنرمندان در راستای عدم شرکت در جشنواره فیلم فجر را یکی دیگر از اتفاقات ویژه این دوره از جشنواره فیلم فجر دانست. بازیگر شناخته شده ای که جایزه نخل طلای کن و خرس نقره‌ای جشنواره برلین را در کارنامه کاری خود دارد و حالا حرکت هم صنف های خود را برخلاف مصلحت کشور می داند.
او در صفحه اینستاگرامش متنی را در این باره نوشته بود که در بخشی از آن اینطور آمده: «حال تعدادی از همکاران بنای اعلام انصراف از جشنواره گذاشته‌اند. با احترام به تصمیم شخصی آنان، نسبت به آن نقدی دارم که عرض می‌کنم. اولا این حرکت دامن‌زدن به افتراق جامعه‌شکن خودی و ناخودی است. و این در حالی است که جامعه و مردم بیش از هر زمان دیگری به همبستگی و دلداری یکدیگر نیازمندند. این رفتار حتی در میان هنرمندان و طرفداران و مخاطبینش نیز شکاف عمیق و شاید جبران‌ناپذیری ایجاد کند که به صلاح هیچ کس نیست. و این تصور که کسانی که ترجیح به انصراف نمی‌دهند همدرد و شریک حال مردم و جامعه نیستند، و موضعی مغایر با مردم دارند، سخت اشتباه است. حق یک فیلم با تمام مشقات و مشکلاتی که در راه ساخته شدن دارد، هست که دیده شود و در مناسبتی رسمی مورد ارزیابی قرار گیرد. این موضوع از بابت انگیزه تمامی عوامل یک فیلم با سرنوشت هنر سینمای کشور، ارتباط مستقیم دارد. چه بسا که طی دهه‌های گذشته چنانچه نیم تمرکز سیاسی و نظامی کشور را اگر صرف ساختن فرهنگ سینما به قدرت هماوردی با هالیوود می‌کردیم، شاید امروزه با تکیه بر غنای تاریخی و فرهنگی و ایمانی که از آن برخورداریم، نیمی از جهان را به مرام و آیین خویش در آورده بودیم. بماند.»
شهاب حسینی بعد از انتشار این متن از دست منتقدانش در امان نماند تا جایی که مجبور شد متن دیگری را در صفحه شخصی اش منتشر کند. متنی که ابتدایش را اینطور آغاز کرده بود: « سلام. باز هم سلام. اینبار خاصه به همه کسانی که از دیروز بنده را آماج سیل انتقادات، قضاوت ها، فحاشی ها و نفرین ها قرار دادند و حتی به فرزندان بی گناه بنده هم رحم نکردند.در برابر شما ادب می کنم و با نگاهی چون لقمان به شما می نگرم و پرهیز می کنم از آنچه شما انجام دادید. همین قدر که فهمم شد با این خشونتی که در وجود شماست، چنانچه در مسند قدرت بودید، عملکردی بهتر از آنچه امروز شاهد هستیم نداشتید.»
مردم به انصراف دهندگان چه گفتند؟
البته مقوله انصراف هنرمندان از جشنواره به تنهایی اینقدر حواشی داشته که بتوان چندین گزارش درباره آن نوشت، اما گویی ماهیت جشنواره فیلم فجر به گونه ای است که حواشی اش تنها به عرصه هنرمندان منتهی نمی شود؛ چرا که تنها چند ساعتی از آغاز فروش بلیط سینماهای مردمی این دوره از جشنواره فیلم فجر گذشته بود که مردم رکورد فروش آثار را شکستند و 5 هزار بلیط در همان ابتدای آغاز پیش فروش اینترنتی بلیط به فروش رسید تا جایی که به اذعان روابط عمومی خود جشنواره در همان ساعات اولیه ظرفیت فروش بلیت مردمی در سالن های پردیس سینمای ازادی، کوروش، کوروش 2، فرهنگ، باغ کتاب و استقلال ظرف کمتر از چند ساعت تمام شد! اتفاقی که در دوره های گذشته سابقه نداشته است، البته عده ای از کارشناسان و فعالین این عرصه معتقدند این اتفاق تنها به خاطر انصراف هنرمندان از جشنواره بوده است!.
از وحشت تا خنده مخاطبان جشنواره سی و هشتم
یکی دیگر از نکات قابل توجه جشنواره فیلم فجر امسال حضور فیلم «پوست» به کارگردانی بهمن و بهرام ارک است، فیلمی که در ژانر وحشت تعریف می شود و به گفته منتقدان می تواند جزو شگفتی های این دوره از جشنواره به شمار رود، البته جشنواره فیلم فجر امسال علاوه بر یک اثر ترسناک، تنها یک فیلم کمدی هم دارد. در اصل «خوب، بد، جلف 2: ارتش سری» ساخته پیمان قاسم خانی که ادامه دهنده فصل اول این فیلم است تنها اثری به شمار می رود که قرار است مخاطب را برای ساعاتی در سالن ها به خنده وار کند و غیر از آن، مابقی آثار راه یافته به این دوره از جشنواره فیلم فجر یا ژانر اجتماعی دارند یا در ژانرهای سیاسی و دفاع مقدسی تقسیم بندی می شوند و طبیعی است که در دوران برگزاری جشنواره هر کدام از این آثار، قدرت حاشیه سازی برای جشنواره فیلم فجر دارند و باید منتظر آغاز جشنواره و شروع اکران ها در سالن های اختصاص داده شده برای نمایش اثار ماند.
پایبندی جشنواره فیلم فجر به شعار «ایران؛ تنها تهران نیست»
در کنار همه اتفاقاتی که تا اینجا پیرامون جشنواره فیلم فجر شکل گرفته، باید به این مسئله نیز توجه شود که دست اندرکاران این دوره از جشنواره همانند 4 سال گذشته، سالن هایی را در استان های کشور برای به نمایش در آوردن همزمان آثار راه یافته به جشنواره اختصاص داده اند، اتفاقی مبارک که باعث شده برگزاری جشنواره تنها در تهران متمرکز نباشد و علاقه مندان به تماشای برترین اثار سینمایی در سال99 مجبور نباشند 10 روزی را در پایتخت ایران بگذارنند. سیدی، مسئول این دوره از اکران فیلم‌های جشنواره در استان‌ها درباره این مسئله به «فرهیختگان» اینطور گفته بود: «امسال پنجمین سالی است که جشنواره به‌طور جدی و همزمان در استان‌های مختلف برگزار می‌شود و تعداد سالن‌ها تقریبا همان میزان سال گذشته است و افزایش سالن ها را نداشته ایم. البته از لحاظ منطقه‌ای، امسال منطقه آزاد ارس هم اضافه شده است و برای اینکه بتوانیم فیلم‌ها را در شرایط خوبی آماده کنیم، از مسئولان استان خواستیم یک سالن خوب را برای نمایش فیلم انتخاب کنند و ترجیحا فیلم در یک سالن نمایش داده شود، اما در برخی استان‌ها، فیلم‌ها در دو سالن اکران می‌شوند.»
*گزارش از زهرا رمضانی
