اما دو دقیقه به این آمار که از دو کارشناس باسابقه و معتبر صنعت برق گرفتهام، دقت کنیم:
1- نیروگاههای کشور در زمستان، روزانه برای تولید برق، حدود 170 میلیونمترمکعب «معادل گاز طبیعی» میسوزانند.
2- چرا میگوییم «معادل گاز طبیعی»؟ چون هر متر مکعب گاز طبیعی معادل یک لیتر گازوئیل یا یک لیتر مازوت، انرژی تولید میکند.
3- آلودگی حاصل از سوخت گاز بسیار کمتر و قیمت آن در سطح ملی و جهانی تقریباً نصف قیمت گازوئیل و مازوت است؛ و مصرف گاز برای نیروگاهها از هر جهت، بهتر است. سیاست نیروگاهها، کاهش هر چه بیشتر مصرف مازوت و گازوئیل است.
4- همه نیروگاهها میتوانند گاز بسوزانند، و چون مصرف گاز طبیعی خانوارهای کشور در تابستان کم است، بنابراین بیش از 90 درصد برق در تابستان با گاز تولید میشود.
5- مصرف گاز خانوارها در زمستان به شدت افزایش مییابد و با اولویت تحویل گاز به خانوادهها، تحویل گاز به نیروگاهها کم میشود. نیروگاهها نیز به دلایل محیطزیستی، تا حد ممکن از گازوئیل و در صورت ضرورت از مازوت استفاده میکنند تا برق خانوارها تأمین شود.
6- مصرف معادل 170 میلیون متر مکعب گاز (در زمستان) و مقدار بیشتر مصرف گاز در تابستان، یعنی در هر سال معادل 85 تا 90 میلیارد مترمکعب معادل گاز در نیروگاهها مصرف میشود؛ و هر ایرانی معادل 1071 مترمکعب گاز طبیعی در سال، در قالب برق، مصرف میکند.
7- این مقدار سوخت (گاز، گازوئیل و مازوت) 330 میلیارد کیلوواتساعت برق در سال تولید میکند؛ یعنی مقدار تولید برق به ازای هر ایرانی (84 میلیون نفر) معادل 3928 کیلوواتساعت است. پس هر یک متر مکعب گاز (یا معادل آن، یک لیتر گازوئیل یا یک لیتر مازوت) برابر با 3.67 کیلوواتساعت برق تولید میکند.
8- سوختن هر متر مکعب گاز، 2.5 کیلوگرم دیاکسید کربن تولید میکند. ما ایرانیها – اگر فقط گاز در نیروگاهها بسوزانیم - هر سال 225 میلیون تن دیاکسید کربن وارد جو زمین میکنیم. این مقدار برابر 2670 کیلوگرم دیاکسید کربن به ازای هر ایرانی است.
نتیجه اول
هر ایرانی سالی 1071 مترمکعب گاز از طریق مصرف 3928 کیلوواتساعت برق، مصرف میکند؛ و با این کار 2670 کیلوگرم دیاکسید کربن بر آلودگی هوا میافزاید. بخشی از این آلودگی را در شهرهای خودمان تنفس میکنیم. کاهش مصرف برق و گاز به نفع همه ماست.
یک راهکار
1- اگر یک میلیون کولر گازی غیراستاندارد، اصلاح و به کولرهای گازی استاندارد تبدیل شوند، چه تحولی رخ میدهد؟
2- هر کولر گازی غیراستاندارد در هر ساعت 2.5 تا 3 کیلوواتساعت برق مصرف میکند. (معادل حدود یک متر مکعب سوخت گاز طبیعی)
3- اگر یک میلیون دستگاه کولر گازی متعلق به یک میلیون خانواده اصلاح شوند، نتایج زیر به دست میآید:
الف: معادل 8 میلیارد کیلوواتساعت از مصرف برق کشور کم میشود. این معادل کاسته شدن بیش از 2 میلیارد مترمکعب گاز در سال است.
ب: میانگین قیمت جهانی گاز، حدود 23 سنت است و کاهش 2 میلیارد مترمکعبی گاز مصرفی، ارزشی معادل 460 میلیون دلار (6210 میلیارد تومان) دارد.
ج: این اصلاح باعث 30 درصد کاهش هزینه برق مصرفی یک میلیون خانوار میشود.
د: کاهش 2 میلیارد متر مکعب مصرف گاز، سبب کاهش 5 میلیون تن تولید گاز دیاکسید کربن نیز میشود.
این اصلاح سبب میشود ساخت 2000 مگاوات نیروگاه جدید لازم نباشد. ساخت هر 1000 مگاوات نیروگاه جدید تقریبا 600 میلیون یورو (معادل حداقل 9 هزار میلیارد تومان) هزینه دارد. پس این اصلاح، 18 هزار میلیارد تومان هزینه سرمایهگذاری را کاهش میدهد.
اگر یک میلیون کولر گازی اصلاح شود، راه برای اصلاح کولرهای بیشتری باز میشود و مشاغل بیشتری در مدیریت مصرف ایجاد خواهد شد.
نتیجهگیری
گاز کولر گازی با گازی که در نیروگاه میسوزد فرق دارد، اما اصلاح کولرهای گازی به مصرف گاز طبیعی کشور ربط دارد. وزیر نیرو درست گفته است.
مدیریت مصرف راه بسیار پایدارتر و عاقلانهتری برای اداره کشور است.
صرفهجویی در مصرف برق و گاز به نفع محیطزیست و اقتصاد همه ماست.
انتقاد و مطالبهگری حق ماست، اما از ایدهها و اقدامات درست میتوانیم حمایت کنیم.