به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به مناسبت ایام فاطمیه و شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها به سراغ کتاب هایی رفته ایم که برای شناخت شخصیت و عظمت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها مفید و مناسب می باشد، خوب است که در این ایام کمی وقت بگذاریم و نگاهی به این کتب داشته باشیم که شرح مبسوط آن را در ادامه مشاهده خواهید کرد:
*فاطمیه‌ی مأثور
کتاب فاطمیه ماثور توسط حجت السلام محسن حنیفی گردآوری و از سوی موسسه فرهنگی هنری قدیم الاحسان به چاپ رسیده است.
فاطمیه‌ی مأثور، مجموعه ای از اخبار و روایات در مناقب و مصائب حضرت صدیقهی طاهره سلام الله علیها می باشد.
این مجموعه به جهت بهره مندی مرثیه سرایان و مرثیه خوان ها گردآوری شده و محتوای آن از بین دریای احادیث و اخبار مرتبط به حضرت فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها گزینش شده است، آن چه در این دیباچه مدّ نظر بوده است گردآوری مناقب و مصائب مأثوری بوده که مهجور مانده بودند و قطعاً برای مخاطبین تازگی خواهد داشت.
در این مجموعه روایات و مطالبی را مطالعه خواهید کرد که در هیچ یک از کتب مرتبط به مناقب و مصائب حضرت زهرا سلام الله علیها به آن اشاره نشده ولی در جوامع حدیثی شیعه بیان شده است.
چاپ جدید این کتاب شامل اضافاتی است که در بردارنده روایات تفصیلی از شهادت حضرت زهرا(س) مانند روایت ورقه بن عبدالله از فضه خادمه حضرت زهرا(س)، روایات مفضل بن عمرو، حماد بن عثمان و عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) که به نسخه قبلی، افزوده شده است.
*صحیفه فاطمیه (ادعیه حضرت صدیقه طاهره)
صحیفه فاطمیه نام کتابی است که به همت احمدرضا اخوت و شهربانو کندی گرداوری شده است و در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده است. هرگاه صحبت از دعا به میان می آید بیشتر به موضوع اظهار حاجت یا حوائجی خاص به درگاه خداوند به منظور برآورده شدن آنها توجه می‌شود و گویی همین بُعد از دعا برای دعا کننده کفایت می کند. اما با نگاهی به متن دعاهای موجود از ائمه اطهار، آنچه به روشنی به آن توجه شده، قرب به پروردگار متعال و دریافت ارزاق معنوی است.
از سویی دغدغه‌های اجتماعی و رسیدگی به مشکلات دیگران نیز از دیگر نکات مهمی است که درباره دعا در اقوال ائمه به آن توجه شده است. در این راستا ادعیه و نمازهای حضرت فاطمه زهرا(س) به عنوان منبعی غنی می‌تواند مورد رجوع قرار گیرد. ادبیات ویژه، کم حجم بودن در عین جامعیت و گره گشا بودن از ویژگی‌های ممتاز ادعیه این وجود نورانی است. لذا بانوان برای تأمین توجه خود به خداوند در لابه لای مشغله هایشان و مردان برای تقویت توان اجتماعیشان نیازمند چنین فرهنگ غنی ای هستند و این انگیزه اصلی در جمع آوری ادعیه و نمازهای حضرت در این مجموعه بوده است.
این اثر در شش بخش تنظیم شده است. در بخش اول، ادعیه ایام هفته و ماه آورده شده است. در بخش دوم، تعقیبات نمازهای یومیه ذکر شده است. ادعیه در حوائج و ادعیه‌های عمومی در بخش‌های سوم و چهارم آورده شده‌اند. نمازهای حضرت صدیقه طاهره (س) در بخش پنجم بیان شده‌اند. در بخش ششم نیز حدیث شریف کساء آورده شده است. در انتهای کتاب نیز، خطبه فدکیه به عنوان ضمیمه آمده است.
*بَیْتُ الْاَحْزان فی مَصائبِ سَیّدةِ النِّسْوان
کتاب بیت الاحزان کتابی تاریخی و به زبان عربی درباره زندگانی حضرت زهرا(س)، نوشته شیخ عباس قمی از علمای شیعه قرن چهاردهم قمری. او این اثر را در سال ۱۳۳۰ق نگاشته و در چند باب از ولادت تا شهادت تنظیم کرده و تنها به بیان وقایع تاریخی پرداخته است. این اثر دارای ترجمه‌های متعددی بوده و چاپ‌های مختلفی هم شده است.
تألیف کتاب در سال ۱۳۳۰ق در قم صورت گرفته است. محدث قمی در مقدمه، نام کتاب را «بیت الاحزان فی مصائب سیدة النسوان» معرفی می‌کند، اما در برخی چاپ‌ها با نام «بیت الاحزان فی ذکر احوالات سیدة نساء العالمین» آمده است.
محدث قمی در چهار باب به زندگانی حضرت زهرا(س) پرداخته و در هر باب، مباحث متعددی را مطرح کرده است. روش مؤلف، تحلیلی نیست و در برخی موارد تنها به بررسی احادیث پرداخته است.
بنا بر آنچه مؤلف در مقدمه کتاب گفته، بیت الاحزان حاوی ابوابی است، اما اشاره به تعداد آن نشده و از آنجا که متن کتاب به صورت پیوسته نوشته شده و تیتر ندارد، در چاپ‌ها و ترجمه‌های گوناگون، ترتیب ابواب به صورت اشکال مختلف آمده است.
باب اول: ولادت، نام‌ها و کنیه‌ها
باب دوم: فضائل فاطمه زهرا (مصحف فاطمه، جایگاه ایشان نزد خداوند، زهد و پارسایی ایشان، فاطمه پس از رحلت پیامبر (ص)، ازدواج حضرت زهرا)
باب سوم: اخبار سقیفه و احوالات پس از رحلت پیامبر (توطئه‌های منافقان، چگونگی بیعت گرفتن از امیرمؤمنان، احتجاج حضرت زهرا با ابوبکر، حوادث خانه حضرت زهرا، آتش زدن در، غصب فدک، کثرت حزن و گریه فاطمه، سوگواری و عزاداری حضرت زهرا کنار قبر پدر، سخنان حضرت به خلیفه اول و دوم در بستر بیماری، عیادت زنان مهاجر و انصار، وصیت و شهادت حضرت زهرا، دفن ایشان و شکوائیه امیر‌مومنان).
*خاطر نازک گل
«خاطر نازک گل» جلد سوم از مجموعه چهارده جلدی «سیره کاربردی چهارده معصوم(ع)» یا «سبک زندگی معصومین(ع)» است که در دهه 80، برنده جایزه کتاب سال حوزه علمیه قم شد.
در این مجموعه سعی می شود مسایل مختلف زندگی از دیدگاه اهل بیت(ع) بیان شود و هدف این مجموعه پاسخ به این سئوال است که در روزگار امروز و برای انسان قرن بیست ویکم چگونه اهل بیت(ع) می توانند الگو باشند و چگونه آنها می توانند گرهی از زندگی مردم باز کنند.
این سیره کاربردی که بیش از ۵۰ موضوع مثل سیمای ظاهری، سیمای باطنی، سبک زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و سیاسی، دفاع از ولایت، خطبه های انقلابی حضرت(س)، ماجرای فدک، ارتباط با خدا، دیگران و طبیعت، حقوق مخالفان و حیوانات و... را شامل می شود، برای عموم مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
نویسنده برای نگارش این کتاب، ۵۰۰ منبع مطالعه و دیده که از ۲۲۹ تای منبع آن بهره گرفته شده است.
چاپ اول کتاب «خاطر نازک گل» در ۲۷۶ صفحه، از سوی دفتر نشر معارف عرضه شده است.
مجموعه سبک زندگی معصومین(ع) با استفاده از منابع روایی و تاریخی معتبر نوشته شده است که جلد اول آن درباره پیامبر گرامی اسلام(ص) به چاپ سی و یکم و جلد دوم آن با نام «امیر گلها» درباره زندگی و شخصیت امام علی(ع) به چاپ هشتم و اخیراً جلد پنجم آن درباره امام حسین(ع) به جامعه عرضه شده است و به زودی، جلد چهارم آن با نام «غنچه دلتنگ» درباره زندگی و شخصیت امام حسن مجتبی(ع) و جلد ششم آن با نام «نیلوفر نیایش» درباره زندگی و شخصیت امام سجاد(ع) برای نخستین بار از سوی دفتر نشر معارف منتشر می شود.
*خطبه فدکیه حضرت زهرا(س)؛ مبانی معرفتی و زمینه‌های تاریخی
کتاب «خطبه فدکیه حضرت زهرا(س)؛ مبانی معرفتی و زمینه‌های تاریخی» اثر آیت‌الله سیدمحمدمهدی باقری از سوی نشر تمدن نوین اسلامی منتشر شد.
درباره اجزای خطبه فدکیه و معارفی که در فرازهای آن وجود دارد، سخنان زیادی گفته شده و شروح متعددی نگاشته شده است که می‌توان به آنها مراجعه کرد. استاد سیدمحمدمهدی میرباقری در این مجموعه (شامل پنج گفتار) مبانی و مفروضات معرفتی و زمینه تاریخی خطبه فدکیه را مورد بحث قرار می‌دهند؛ زیرا اگر این مبانی و پیش‌فرض‌ها تحلیل و درک نشود، شناخت عمق کلام حضرت زهرا(س) و تصرفی که انجام داده‌اند مقدور و میسر نخواهد بود.
اگر خطبه حضرت زهرا(س) را اینگونه تحلیل کنیم که زمین فدک غصب شده، و آن حضرت برای استیفای مِلک خودشان خطبه خوانده‌اند، فهم خطبه در همین زوایه، محدود می‌شود! ولی اگر معتقد شدیم که حضرت صدیقه طاهره(س) شخصیتی مُهیمن بر تاریخ و قطب درگیری تاریخی حق و باطل هستند که با بلای خودشان، همه تاریخ را به سمت خداوند متعال هدایت می‌کنند، در اینصورت خطبه فدکیه، عمق و گستره دیگری خواهد داشت.
درواقع، خطبه فدکیه را باید با توجه به شخصیت عظیمی که این کلام را انشا و القا کرده، و همچنین با توجه به مقیاس و موضوع درگیری ایشان با طواغیت، تفسیر کرد.
این کتاب از پنج گفتار تشکیل شده که در گفتار اول «تفسیر خطبه فدکیه در پرتو شناخت جایگاه حضرت زهرا(س)» آمده است. گفتار دوم به «مأموریت حضرت زهرا(س) در درگیری با شیاطین انسی و جنی» پرداخته شده و «نقش بلای صدیقه طاهره در کنارزدن حُجب ظلمانی» موضوعی که در گفتار سوم مورد اشاره قرار گرفته است.
«ضرورت شناخت جریان نفاق، پیش از ورود به سیر خطبه فدکیه» عنوان گفتار چهارم این کتاب بوده و گفتار پنجم «مروری بر سیر و فرازهای خطبه فدکیه» است.
استاد میرباقری معتقدند ما پیش از ورود به فضای خطبه، اولا جایگاه حضرت زهرا(س) را در عالم و تاریخ بشناسیم، اگر با نگاهی سطحی، آن حضرت را شخصیتی عادی و دارای علم و مأموریت محدود تصور کنیم، قضاوت درباره کلامی که انشاء و القاء کرده‌اند در همین حد خواهد بود؛ ولی اگر بدانیم که حضرت زهرا(س) شخصیتی مهیمن بر تاریخ هستند که همه تاریخ را به سمت توحید و ولایت هدایت می‌کنند و علم ایشان متصل به علم الهی است، در این صورت، داوری ما نسبت به فعل و قول و مقصد ایشان متفاوت خواهد شد. ثانیا باید موضوع و مقیاس درگیری حضرت صدیقه طاهره را با جبهه مقابل درک کنیم. موضوع درگیری آن حضرت با جریان مقابل، برسر بازپسگیری یک قطعه زمین و یا حتی حکومت اجتماعی نبود، بلکه در پی عبور دادن تاریخ بشر از محیط ولایت اولیای جور به وادی ولایت اولیای نور و از وادی جهل به وادی عقل بودند.
استاد میرباقری خطبه فدکیه را در این چارچوب و فضا تحلیل می‌کنند و سپس به تفسیر سیر خطبه و روابط درونی فرازهای آن می‌پردازند.
