امیرحسین قاضی زاده هاشمی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گرچه این موضوع را موضوعی قابل بحث می داند اما تاکید میکند که چون چارچوب آن با قانون اساسی در تعارض است، تا به حال به نتیجه نرسیده است.
خبرنامه دانشجویان ایران: ۷۵ نماینده فعلی مجلس عملکردی داشتهاند که آنها را از ورود دوباره خانه ملت بازداشته است. آنچنان که شورای نگهبان اعلام میکند در واقع یکی از موارد رد صلاحیت درباره آنها مصداق پیدا کرده است؛ یعنی سوء استفاده مالی، مباحث اخلاقی و روابط نامتعارف یا اقدام نسبت به نظام جمهوری اسلامی.
مجلس دهم در ادامه مسیر خود، طبیعتا در ماههای باقیمانده قانونگذاری خواهد کرد و یکی از مهمترین قوانینی که از فردا در مجلس در دستور کار قرار دارد تصویب لایحه بودجه ۹۹ یعنی سند دخل و خرج سال آینده کشور است که آزمون جدی برای این مجلس به حساب میآید، آن هم در حالی که به یکی از دلایل پیش گفته نزدیک به یک چهارم نماینده ها رد صلاحیت شدهاند.
** نمایندهها خودشان دلایل رد صلاحیت را میدانند
در آخرین آماری که عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان ارائه داد تعداد نمایندگان ردصلاحیت شده، 75 نفر است. وی همچنین تاکید کرد که دلایل رد صلاحیت به خود نمایندهها اعلام شده است.
کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره سه دلیل مهم رد صلاحیت ها هم گفت: درباره بحث تخلفها سه محور را لحاظ می کنیم که در قوانین مختلف انتخاباتی به آن پرداخته شده است.
وی ادامه داد: معمولاً مبانی رد صلاحیت ها و عدم تایید صلاحیت افراد یا مباحث اقتصادی یعنی سوءاستفادههای مالی یا گاهی اوقات مباحث اخلاقی و روابط نامتعارف و یا اقدام نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران و حرکت در جهت مخالف حاکمیت جمهوری اسلامی ایران است که این موارد برگرفته از قوانین است.
وی ادامه داد: معمولاً این سه عامل باعث اعلام نظر شورای نگهبان نسبت به عدم تایید صلاحیت افراد میشود.
* پرونده رد صلاحیت شدهها بسته نشود
حالا آنچه اهمیت دارد بسته نشدن پرونده این نمایندهها است؛ چرا که آنها علاوه بر شخصیت حقیقی خود، در جایگاهی حقوقی بودهاند که رد صلاحیت آنها نمیتواند محرمانه و شخصی بماند، آنها همچنان تا چند ماه آینده وکیل مردم حوزه انتخابیه خود هستند.
در واقع فقدان نظارت مستمر بر صلاحیت نمایندگان مجلس شرایط را به گونهای رقم زده که تایید صلاحیت چک سفید امضایی در دسته وکلای ملت باشد و دراین سالها هیچ مکانیسمی نتوانسته این فرآیند معیوب را اصلاح کند.
** وضعیت نمایندهای که ردصلاحیت میشود، معلوم نیست
امیرحسین قاضی زاده هاشمی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گرچه این موضوع را موضوعی قابل بحث می داند اما تاکید میکند که چون چارچوب آن با قانون اساسی در تعارض است، تا به حال به نتیجه نرسیده است.
وی توضیح میدهد: وقتی اعتبارنامه نمایندهای به تصویب میرسد تا پایان دوره نمایندگی فقط به سه طریق ممکن است که از مجلس خارج شود اولین که فوت کند، دیگر اینکه استعفا دهد و یا غیبت کند در غیر اینصورت کسی نمیتواند او را از سمت نمایندگی مجلس عزل کند.
** یک شبهه بی پاسخ
بر مبنای قوانین فعلی ما، این شبهه که اگر فردی برای دوره آینده صلاحیت ندارد چطور میتواند در مدت زمان باقی مانده از عمر مجلس فعلی کار قانونگذاری را انجام دهد پاسخ قابل قبولی ندارد و اینطور توجیه میشود که بررسی صلاحیت هایی که حالا انجام میشود مربوط به دوره آینده است و کسی نمیتواند درباره وضعیت فعلی نمایندگان مجلس تصمیم بگیرد نمایندهای که اعتبارنامه تصویب شده تا پایان دوره فعلی در نمایندگی ایجاد نخواهد شد.
در حقیقت آنچنان که قانون میگوید نمایندگی مجلس در کشور ما قائم به فرد است و اگر یک نماینده عزل میشود به لحاظ حقوقی کرسی در مجلس خالی میماند و یک حوزه انتخابیه بدون نماینده میشود؛ از لحاظ نصاب نیز مجلس دچار مشکل خواهد شد. به همین دلیل کسانی که قانون اساسی را نوشتند از این بخش صرف نظر کردند.
اما بحث بررسی مستمر صلاحیت نمایندگان مجلس موضوعی است که در سال های اخیر بارها روی آن تمرکز شده اما همچنان بی نتیجه مانده است؛ موضوعی که نه تنها کشور ما بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر با آن درگیر بوده و بعضاً برای آن چاره جویی کردهاند.