به گزارش خبرنگار اقتصادی«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ این روزها مسکن و افزایش‌های نجومی قیمت آن، تبدیل به یکی از ابرچالش‌های کشور شده است، به طوری که مسئولین هر سه قوه کشور مجبور به پاسخگویی در این امر شدند و هر کدام سعی دارد خود را دغدغه مند این حوزه نشان بدهد.
حسن روحانی در تماسی تلفنی با محمد اسلامی ،وزیر مسکن، خواستار بررسی راهکارهای کنترل قیمت مسکن شد، در همین راستا قرار شد تیم متشکل از رییس بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و وزیر مسکن زیر نظر معاون اول رییس جمهور راهکارهای موجود را بررسی کنند همچنین غلامحسین محسنی اژه ای در گفتگوی تلویزیونی خود با برنامه متن و حاشیه از ورود جدی سازمان بازرسی کل کشور به مسئله خانه های خالی و لزوم برخورد با صاحبان آن ها خبر داد. رضایی کوچی رییس کمیسیون عمران مجلس هم در گفتگوی خود با خانه ملت تصریح کرد که مجلس با گرانی مسکن مبارزه خواهد کرد.
اما در این بین عدم هماهنگی قوا و نبود عزم راسخ برای حل معضل مسکن خصوصا بعد از اعلام شکست پروژه مسکن مهر از سوی عباس آخوندی به شدت مشهود است.
چرا مسکن کالایی حیاتی است؟
مسکن در تمامی اقتصاد‌های دنیا کالایی استراتژیک محسوب می‌شود، از آنجایی که این کالا جزء ضروری ترین کالاها و اولویت‌های مصرفی سبد خانوار محسوب می‌شود همچنین نقش راهبردی رونق مسکن در رونق تولید امری بی بدیل می‌باشد.ضمنا قابل تاکید است که مسکن جزء کالاهایی است که در بحث ازدواج و امنیت اقتصادی خانواده حیاتی است.
اما دلیل افزایش قیمت مسکن چیست؟
از زمستان سال گذشته به طور متوسط قیمت خرید و اجاره مسکن حدودا دو برابر شده «نمودار5 و8» که نگرانی‌های زیادی را در باب آینده این بازار و نقش آن در افزایش فشار طبقاتی برانگیخته است که به تبع آن جدیدا علاوه بر کارتن خوابی و پارک خوابی شاهد ظهور پدیده پشت بام خوابی شده‌ایم.
.jpg)
تحلیل های مختلفی در باب افزایش قیمت مسکن مطرح می‌شود اما سعی شده در این گزارش به تحلیل مهم ترین دلایل افزایش قیمت بپردازیم:
تبدیل از کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی
همانطور که می‌دانیم بصورت کلی کالاها به دو دسته مصرفی و سرمایه ای تقسیم می‌شوند. بعضا کالاهایی ضروری مثل مسکن، خوراک، پوشاک، خودرو جزء کالاهای مصرفی محسوب می‌شوند که باید دارای قیمت ثابت و بدون نوسان باشد . اما ارز، سهام بورس، طلا که دارای نوسان‌های شدیدی هم می‌باشد عموما کالای سرمایه‌ای به حساب می‌آید.
مجیدکیانپور «نماینده مجلس» در این باره می گوید: متأسفانه مسکن در کشور ما به یک کالاهای سرمایه ای تبدیل شده و این مسئله موجب هجوم سرمایه گذاران به این بازار شده است؛ از این رو هر فردی که سرمایه ای را به دست می‌آورد، در اولین گام اقدام به خرید مسکن جدیدی می کند، این در حالی است که مسکن از یک کالای سرمایه ای به یک کالای مصرفی تبدیل شود.
وی گفت: قطعا سیاست ها باید به گونه ای باشد که سرمایه گذاران به سمت سرمایه گذاری در حوزه تولید و ساخت مسکن ترغیب شده و خرید مسکن جذابیت اقتصادی نداشته باشد، از این رو بهترین راه کار برای تحقق این مسئله، تصویب و اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه مسکن است.
حال اگر کالاهای مصرفی مانند مسکن به دلایلی مانند افزایش حجم نقدینگی و رکود اقتصادی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شود دچار نوسانات ارزی دچار شوک قیمتی می‌شود که تاثیر آن مستقیم در سبد خانوار احساس می‌شود و عمده فشار آن بر خانوارهای ضعیف خواهد بود که منجر به تشدید ضریب جینی خواهد شد.
مقایسه نمودار 6 و 9 نشان می‌دهد که در یکسال اخیر با وجود افزایش قیمت مسکن میزان خرید مسکن در 6 ماه اخیر روند صعودی در پیش داشته است. از آنجایی که مسکن برای مستاجران کالایی مصرفی به حساب می‌آید میزان تقاضا برای اجاره مسکن برخلاف خرید مسکن کاهش چشمگیری را تجربه کرده است.
افزایش تعداد خانه‌های خالی
یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مسکن سوداگران قدرتمند این بازار است که با جلوگیری از عرضه مسکن و ایجاد انحصار قیمت مسکن را افزایش داده اند. عقبایی رییس اتحادیه مشاورین املاک تهران در مصاحبه ای گفت: %50 گرانی های مسکن به دلیل فعالیت های سودجویانه بانک ها می‌باشد که این امر ضرورت ورود جدی قوه قضاییه را دو چندان کرده است.
طبق گزارش‌های منتشر شده در سال 95 چیزی قریب به 2.5 میلیون مسکن خالی در کشور وجود دارد که حدود %13 کل میزان مسکن کشور را تشکیل داده اند.
مسلما وضع مالیات‌های سنگین بر خانه‌های خالی و بطور کلی معاملات مسکن می‌تواند سوداگری در این بازار را به حداقل خود برساند. امری که به شدت مورد مطالبه مردم از نمایندگان کنونی مجلس است.
مالیات نگرفتن از خانه‌های خالی در حالی است که ما قانون برای آن داریم. این مسئله در ماده 54 مکرر لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در سال 95 آمده است و مطابق این قانون، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور(موضوع تبصره7 ماده169مکرر این قانون) به‌عنوان «واحد خالی» شناسایی می‌شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره خواهند شد. سازوکار این مالیات هم بدینگونه است که در سال اول مالیاتی اخذ نمی شود در سال دوم اکر مسکن خالی بود معادل نصف مالیات تعیین شده در سال سوم معادل مالیات متعلقه و در سال چهارم معادل 1.5 برابر مالیات وضع شده، مالیات از صاحب مسکن اخذ خواهد شد.
تعطیلی مسکن مهر
عباس آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی در اظهار نظری طرح مسکن مهر را مزخرف خوانده بود. طرحی که به اذعان کارشناسان با سرمایه گذاری دولت باعث رونق تولید به دلیل افزایش تقاضای مصالح ساختمانی و خانه دار شدن توده عظیمی از مردم شده بود. رها سازی بازار مسکن توسط دولت یازدهم و دوازدهم فضا را برای جولان دلالان باز کرد که امروز ضرورت بازنگری در تین شیوه سیاست ورزی به جد احساس می‌شود.
*گزارش از محمد دلگشایی
