به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» خلط سینه زمانی تولید می شود که ریه های فرد بیمار آسیب دیده باشند. خلط سینه یا گلو همان آب دهان نیست؛ بلکه موکوس غلیظ شده است که با عطسه از ریه ها خارج می شود.
بدن همواره برای مرطوب نگه داشتن بافت های مجرای تنفسی، موکوس تولید می کند تا ذرات خارجی دردسر آفرین به تله بیفتند.
گاهی اوقات( زمانی که ریه ها عفونت دارند) مقدار موکوس تولید شده بیشتر می شود و بدن برای رهایی از آن، با سرفه کردن آن را به صورت خلط خارج می کند. عوامل زیادی علت به وجود آمدن خلط در گلو و سینه می شوند که در ادامه به مهمترین آنها میپردازیم.
دلایل و انواع رنگ های خلط سینه و گلو
برخی از دلایل ایجاد خلط و همین طور رنگ آن شامل موارد زیر می شود:
سیگار کشیدن
در افراد سیگاری، موکوس در ریه ها تجمع کرده و باعث «سرفه سیگاری» می شود. خلط تولید شده در افراد سیگاری ممکن است سبز، زرد یا خونی رنگ باشد.
آسم
ریه افرادی که آسم دارند، در برابر محرک های آلرژی، آلودگی هوا و عفونت های مجرای تنفسی حساس است که این حساسیت منجر به التهاب ریه ها و افزایش خلط سینه و گلو می شود.
فیبروز مثانه
فیبروز مثانه نوعی بیماری ارثی است که علت آن، وجود ژن های معیوب است. در نتیجه این بیماری، موکوس مجراهای هوایی کوچک تر را مسدود می کند که باعث به سختی نفس کشیدن می شود.
این موکوس مکانی ایده آل برای رشد باکتری هاست. بسیاری از افراد مبتلا به فیبروز مثانه، به عفونت های مزمن باکتریایی ریه مبتلا می شوند.
عفونت های مجرای تنفسی (RTI)
اگر رنگ خلط سینه با رنگ بزاق دهان متفاوت است، ممکن است نشانه عفونت های مجرای تنفسی باشد. وجود باکتری های RTI باعث غلیظ شدن خلط و بو نامطبوع آن می شود.
بر اساس یک قاعده کلی، زمانی که عفونت در مراحل اولیه باشد، خلط به رنگ سبز تیره است و با پیشرفت عفونت، روشن تر می شود. نوعی آنزیم به نام «میلوپراکسیداز» عامل رنگ سبز خلط در هنگام عفونت است.
ابتلا به برخی از عفونت ها با زرد، خاکستری یا حالت زنگ زدگی خلط همراه است.
رایج ترین عفونت های مجرای تنفسی
آنفولانزا
در نتیجه ابتلا به آنفولانزا، خلط سینه فرد سبز رنگ می شود. علائم اصلی ابتلا به آنفولانزا عبارت اند از:
- دمای بالای بدن؛
- خستگی؛
- ضعف؛
- سر درد.
سایر علائم آن شامل: دردهای عمومی بدن، سرفه و علائم شبیه به سرماخوردگی، مثل: مسدود شدن یا آبریزش بینی، گلو درد و عطسه کردن است.
افراد مبتلا به این بیماری باید در خانه استراحت کنند، آب فراوان بنوشند و بدنشان را گرم نگه دارند. مصرف داروهای بدن نسخه هم موثر است.
در صورتی که آنفولانزا در 2 روز اول بیماری آغاز شود، مصرف داروهای ضد ویروس مثل:« اوسلتامیویر» به کمتر کردن دوره بیماری کمک می کند. مصرف داروهای ضد ویروس در دوره عفونت، مخصوصا اگر فرد بسیار مریض باشد یا در معرض بیشتر شدن عواقب این بیماری باشد، هم موثر است.
برونشیت
به عفونت مجراهای اصلی هوایی ریه، ملتهب شدن و تولید موکوس اضافه، برونشیت گفته می شود. خلط این افراد به رنگ سبز یا زرد خاکستری است.
برونشیت ممکن است حاد یا مزمن باشد.
طول دوره برونشیت حاد حدودا سه هفته است. برونشیت مزمن نیز همان سرفه های روزانه همراه با خلط است و تا سه ماه یا حتی سه سال، ادامه دارد. این نوع از برونشیت خود علامت سایر شرایط های ریه، مثل:« امفیسما »و بیماری مزمن انسدادی ریه است.
بیشتر برونشیت های حاد را می توانید در خانه و با مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی و نوشیدن مایعات زیاد درمان کنید.
ذات الریه
علائم ذات الریه شامل موارد زیر است:
- به سختی نفس کشیدن؛
- بالا رفتن ضربان قلب؛
- تب؛
- احساس ناخوشی عمومی؛
- عرق کردن؛
- بی اشتهایی.
اگر فردی مشکوک به ذات الریه است، باید حتما به مراکز درمانی مراجعه کند.
توبرکلوزیس (TB)
افرادی که توبرکلوزیس دارند، خلط شان سبز یا خونی است و معمولا علائم زیر را دارند:
- کم شدن وزن؛
- تعریق شبانه و عرق کردن در خواب؛
- تب؛
- خستگی؛
- بی میلی نسبت به غذا؛
- التهاب گردن.
با وجود این که این شرایط بسیار جدی است، با مصرف دوره شش ماهه آنتی بیوتیک درمان می شود.
با وجود این که TB نوعی عفونت باکتریایی است که عمدتا بر ریه ها اثر می کند، ممکن است بر اندام های بالایی بدن، غده ها، استخوان ها و سیستم عصبی هم تاثیر بگذارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هر فردی که فکر می کند TB دارد باید حتما به پزشک مراجعه کند.
تشخیص این بیماری سخت است و دلیل آن هم شباهت علائم آن با عفونت های عادی مجرای تنفسی است. ذات الریه خفیف را در خانه و با مصرف آنتی بیوتیک ها، استراحت کردن و مصرف زیاد مایعات می توان درمان کرد.
مواقعی که سرفه های شدید برای بیشتر از سه ماه ادامه داشته باشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
اگر دمای بدن فرد برای مدت بیش از سه روز، از 38 درجه سانتی گراد بیشتر باشد، ممکن است نشانه ابتلا به ذات الریه باشد؛ بنابراین باید حتما به پزشک مراجعه کند.
اگر در موکوستان پس از سرفه کردن خون باشد و تند تند نفس بکشید، باعث درد قفسه سینه یا سردرگمی شما می شود؛ در این صورت هم باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
هر فردی که ریه یا قلبش مشکل داشته باشد یا دوره های مداوم برونشیت را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.
تست کشت خلط چیست؟
وقتی که فرد به پزشک مراجعه می کند، از او خواسته می شود تا تست کشت خلط را انجام دهد. با کمک این تست می توان ذات الریه یا برونشیت را تشخیص داد.
در این روش پزشکان سعی می کنند تا با کمک روش رنگ آمیزی گرم، باکتری را که باعث عفونت شده تشخیص دهند . در صورتی که پزشک با کمک رنگ آمیزی گرم نتواند باکتری را تشخیص دهد، باید آزمایش های پیشرفته تری، مثل: اسمیر AFB و کشت، انجام دهد تا عفونت های میکروبی توبرکلوزیس و غیر توبرکلوزیس را پیدا کند.
نمونه خلط را اول صبح تهیه می کنند. با توجه به عفونت شک برانگیز، ممکن است نیاز به بیش از سه نمونه باشد.
زمانی که برای تست می روید، باید دندان های یتان را مسواک زده، زبان را خشک کرده و یک تا دو ساعت قبل از تست، غذا نخورید.
برای این که از ریه هایتان نمونه برداری شود، پزشک از شما می خواهد تا به طور عمیق سرفه کنید. اگر با سرفه کردن خلط دیده نشود، باید محلول آب نمک استریل یا محلول گلیسیرین را استنشاق کنید تا خلط ریه هایتان آزاد شود.
علاوه بر تست کشت خلط، باید آزمایش شمارش کامل خون را هم انجام دهید که علائم دیگر بیماری تان مشخص شود.
منبع: healthline
