به گزارش خبرنگار فرهنگی - اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ «حجاب و عفاف» این روزها به عنوان یک کلید واژه پرتکرار در رسانه ها و محافل فرهنگی مطرح می شود، موضوعی که هرساله در هفته سوم تیرماه مطرح می شود و پس از گذشت چند روز به فراموشی می رود.
بیست و یکم تیرماه سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب به عنوان روز عفاف و حجاب نامگذاری شده است و همین موضوع بهانه ای برای این مسئله مهم فرهنگی و اجتماعی می تواند باشد.
در این بین طی روزهای گذشته اظهرنظر های گوناگونی درباره موضوع حجاب شده است و هر قشری با توجه به تخصص خود به این مسئله پرداخته است، اما آیا کلید واژه "حجاب" در دانشگاه ها در قالب پایان نامه و یا رسانه مورد توجه قرار گرفته است؟ آیا نظام آموزشی ما برای این دغدغه برنامه ای دارد؟ نگاهی به موضوعات پایان نامه های دانشجویی تحلیلی متفاوت ارائه می دهد.
1- بررسی آمار ارائه شده در پایگاه اطلاعات علمی ایران(ایرانداک) نشان میدهد کلید واژه "حجاب" در بهترین حالت خود آن هم در سال 1396، تنها 90 پایان نامه و دکتری را به خود اختصاص داده است، این آمار در سال 97، 79 پایان نامه و در سال 98، 37 عنوان بوده است! میانگین چندسال اخیر نشان میدهد که تنها 80 عنوان پایان نامه درباره این موضوع در منتشر شده است.
آماری که به طور مثال در سال قبل از 87، به زیر 5 عنوان رسیده است.
2- دانشگاه هایی که به مسئله حجاب پرداخته اند نیز قابل توجه است، به طور نمونه، دانشگاه قم با 24 عنوان در رتبه اول، آزاد واحد تهران مرکز با 22 عنوان در رتبه دوم و دانشگاه علامه طباطبائی با 14 عنوان در رتبه بعدی قرار دارد، از نکات قابل توجه عدم حضور دانشگاه الزهرا به عنوان دانشگاه تخصصی حوزه زنان در این رتبه بنده است!
3- بررسی عناوین پایان نامه ها نیز قابل توجه است، به طور مثال، در چکیده پایان نامه ای با عنوان "بررسی عوامل مرتبط با رعایت حجاب دختران دانشجو دانشگاههای شهر کرمان" آمده است:
حجاب و پوشش زنان یکی از احکام شناخته شده و تردید ناپذیر اسلامی است که با روند زندگی اجتماعی و فرهنگ و مناسبات عصر مدرنیته در دو، سه دهه اخیر باعث شده تا بسیاری از دختران و زنان نه تنها از حجاب خود بکاهند، بلکه به دلایل مختلف به خودآرائی و برهنگی رو آورند، به دلیل اهمیت بحث پوشش در اجتماع هدف کلی این پژوهش بررسی عوامل مرتبط با رعایت حجاب دختران دانشجو دانشگاه های شهر کرمان بوده است. جامعه آماری این تحقیق شامل دختران دانشجوی دانشگاه های شهید باهنر، آزاد و علوم پزشکی می باشد که تعداد آنها 16704 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 377 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند . جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه 47سئوالی انجام گرفته و داده ها به وسیله نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این قرار می باشد: بین عوامل آموزشی و رعایت حجاب رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. بین عوامل اجتماعی و رعایت حجاب رابطه معنادارو مثبت وجود دارد. بین عوامل دینی و رعایت حجاب رابطه معنادارو مثبت وجود دارد. بین عوامل اقتصادی و رعایت حجاب رابطه معنادارومعکوس وجود دارد. بین عوامل خانوادگی و رعایت حجاب رابطه معناداری وجود ندارد. بین عوامل فردی و رعایت حجاب رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. بین عزت نفس دختران و رعایت حجاب رابطه معناداری وجود ندارد."
یا در پایان نامه سال 95 یکی از دانشجویان دانشگاه کاشان با عنوان "بررسی نقش تربیت اخلاقی در رعایت حجاب دانشجویان دختر دانشگاه کاشان" آمده است: "پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تربیت اخلاقی در رعایت حجاب دانشجویان دختر دانشگاه کاشان انجام شده است. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا توصیفی ـ همبستگی است. جامعه آماری، کلیه دانشجویان دختر دانشگاه کاشان در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در سال تحصیلی 95-1394 به تعداد 3252 نفر بود که از میان آنها با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم 344 نفر انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق‌ساخته تربیت اخلاقی با 39 گویه در شش مولفه (عفت، شرم وحیا، غیرت، وقار و متانت، کرامت و عزت) و پرسشنامه محقق‌ساخته حجاب با 21 گویه بر اساس مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت(همیشه تا هرگز) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها به صورت محتوایی و سازه مورد بررسی قرار گرفت. سنجش روایی سازه‌ای با استفاده از آماره KMO برای تربیت اخلاقی 94/0 و برای حجاب 91/0 و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای‌کرونباخ برای تربیت اخلاقی 95/0 و برای حجاب 92/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح توصیفی(فراوانی، درصد، کمینه و بیشینه، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی(رگرسیون، مدل معادلات ساختاری، آزمون t و F ) با کمک نرم‌افزار SPSS22 و AMOS22 انجام شد. یافته‌ها حاکی از آن است که متغیر تربیت اخلاقی توانسته است 44/77 درصد از تغییرات حجاب را پیش‌بینی کند. بر اساس مقدار بارهای عاملی به دست آمده، اهمیت شاخص‌ها به ترتیب عبارتند از: کرامت، شرم و حیا، عفت، عزت، وقار و متانت و غیرت. یعنی کرامت با بار عاملی 90/0 و غیرت با بار عاملی 52/0 به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین شاخص اهمیت در تربیت اخلاقی برای رعایت حجاب به شمار می‌روند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان از معنادار بودن نقش تربیت اخلاقی و هر یک از مولفه‌های آن در رعایت حجاب دانشجویان دارد. بر این اساس هر چه هر یک از مولفه‌ها تقویت شود میزان رعایت حجاب مناسب‌تر خواهد شد(05/0>p). در بررسی نقش هریک از عوامل دموگرافیک بر میزان تربیت اخلاقی و رعایت حجاب دانشجویان دختر دانشگاه کاشان، دانشجویان دانشکده علوم پایه، دانشجویان مجرد، دانشجویان دهه‌ی 50، دانشجویان کارشناسی ارشد، دانشجویان چادری و دانشجویان خوابگاهی بیش‌ترین نمره تربیت اخلاقی و رعایت حجاب را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین دانشجویان ورودی سال 94 بیش‌ترین نمره تربیت اخلاقی و دانشجویان ورودی سال 93 بیش‌ترین نمره رعایت حجاب را کسب نموده‌اند."
