به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ گزیدهای شامل پنج پایان نامه در سطح کارشناسی ارشد دانشگاههای کشور که با محوریت حضرت امام حسین (ع)، کربلا، نهضت عاشورا، و شخصیتهای وابسته به آن امام همام (ع) از جنبههای مختلف اخلاقی، سیاسی، علمی، ادبی و مانند آن مورد بررسی قرار گرفته است که درخور توجه و بررسی است. در این نوشتار نام دانشجو و عنوان پایاننامه را قید و در ادامه چکیدهای از مباحث مطرح شده در پایان نامه را منتشر کردیم. بدون تردید پایان نامههای نگارش یافته درباره شخصیت امام حسین (ع)، اعم از داخل و خارج کشور، خیلی فراتر از این تعداد پایان نامههاست که به مناسبت عاشورای حسینی، تنها به پنج پایان نامه اکتفا کردیم.
عنوان پایاننامه:
جایگاه مشارکت سیاسی زن در نظام سیاسی اسلام با تأکید بر عملکرد سیاسی حضرت زینب(س) پس از عاشورا
نویسنده: محمود میرحسینی
این پژوهش در ۶ فصل، روند مشارکت سیاسی زن مسلمان را بررسی می نماید. در فصل اول: به طرح مسئله، اهمیت موضوع، انگیزه، پیشینه و سابقه، اهداف، سوال، فرضیه و ... در فصل دوم: مفهوم و تعاریف مشارکت سیاسی از دیدگاههای مختلف، از دیدگاه غربی تا دیدگاه اسلامی و از دیدگاه سکولار تا دیدگاه دین مدارانه. در فصل سوم: به بررسی حقوق سیاسی و اجتماعی زنان در مکاتب مختلف با نگاه تطبیقی به فیمینیسم می پردازد. در فصل چهارم: جایگاه زن در اسلام. در فصل پنجم: جایگاه شخصیتی و عملی حضرت زینب (س) نقش ایشان در واقعه کربلا و پس از آن همچنین خطبه های حضرت و وجوه مشارکت سیاسی حضرت زینب (س) و ... در فصل ششم: نتیجه به شرح زیر می باشد: ۱) اسلام نه تنها مشارکت سیاسی زنان را مورد قبول قرار داده است، بلکه آن را به شرط رعایت تمامی اصول و موازین تشویق نیز می نماید. ۲) نقش و جایگاه زن در دین مبین اسلام نسبت به تمامی ادیان و فرهنگ های گذشته در مقام رفیع تری قرار دارد. ۳) فمینیسم به عنوان مکتبی که دفاع از حقوق زنان را تبلیغ می نماید دچار افراط و تفریط عمیقی گشته است. ۴) حضرت زینب (س) کامل تری الگوی یک زن مسلمان برای شرکت در فرآیندهای سیاسی جامعه بوده است و ایشان تمامی وجوه یک کنشگر کامل سیاسی را در عین حفظ اصول و موازین اسلامی دارا می باشند.
عنوان پایاننامه:
بررسی جایگاه عاشورا در ادبیات منظوم انقلاب سیاسی
نویسنده: محمدرضا شیخی
در این پژوهش به شعر عاشورایی انقلاب اسلامی از جهات مختلف پرداخته شده است. نخست بررسی سیر مرثیه در ادبیات فارسی و بررسی ادبیات انقلاب اسلامی و شع عاشورایی انقلاب پرداخته شده است. بررسی ویژگی های فکری، ادبی و زبانی شعر عاشورایی، مهم ترین اصل در این پژوهش است. حاصل این پژوهش روشن ساخته است که اشعار عاشورایی انقلاب از نظر لفظ ساده و روانند اما از نظر محتوا، با صلابت ژرف و تاثیر گذار ؛ همانند سروده هاس نصر الله مردانی، محمود شاهرخی و علی معلم این اشعار حاوی چهار بعد سوگ ، حماسه پیان عرفان هستند. عشق و ارادت به حضرت سید الشهدا و یارانش در جای جای اشعار عاشورایی دیده می شود و مسائلی چون شهادت، مظلومیت، سوگ، شقاوت، خون، عطش عشق، محبت و ایثار در این اشعار نمود و انعکاس ویژه ای دارد. اشعار عاشورایی از اشعار سست و مبتذل و مبرا است و چهره های درخشانی در عرصه ی شعر عاشورایی در عصر انقلاب پدید آمده اند.
عنوان پایاننامه:
جنبشهای فکری سیاسی شیعه در دوره اموی
نویسنده: اصغر محمدی
همواره در طول تاریخ ، حق و باطل رو در روی هم قرار داشته و در ستیز با یکدیگر بوده اند. این مسأله در زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نیز وجود داشت. بعد از رحلت پیامبر(ص) نیز همان خط کفر و الحاد، البته این بار در لباس خودی، حکومت اسلامی را از مسیر اصلی خود منحرف ساخته و حذف اهل بیت(ع) به عنوان نواب پیامبر(ص) و برگزیدگان الهی را دستور کار خود قرار دادند. حوادث بر وفق مراد خط انحرافی رقم خورد و حکومت اسلامی ابتدا به عنوان خلافت در دست خلفای غاصب و بعد از حکومت کوتاه مدت علی(ع) و تحمیل صلح بر امام حسن(ع) به صورت سلطنت در دست خاندان ننگین اموی قرار گرفت. با توجه به معتقدات شیعه در باب حکومت وحاکم و اوضاع و احوال حاکم بر دوره اموی و ظلم و جور و بی عدالتی های بی حد و حصر امویان، در این دوره آزاد مردانی از شیعه به پا خاستند و با حرکت های اصلاحی خود سعی کردند مانع ترکتازی های بنی امیه گشته و احیاناً حکومت اسلامی را از دست آنها نجات داده و به مسیر اصلی آن برگردانند. این حرکات به صورت فردی و جمعی عمدتاً بعد از شهدات امام حسن(ع) شروع شد و با نهضت عاشورا اوج گرفت و نهایتاً منجر به سقوط دولت ننگین اموی گردید. مهم ترین جنبش های فکری سیاسی شیعه در دوره اموی به شرح ذیل می باشد: نهضت امام حسن(ع) قیام حجر بن عدی، میثم تمار، صیفی بن فسیل، قبیصة بن ربیعه، رشید هجری، عمروبن حمق، اوفی بن حصن، جویریه بن مسهر، عبدالله بن یحیی، محمد بن ابی حذیفه، عبدالله بن هاشم مرقال، عبدالله بن خلیفه، صعصعة بن صوحان، عدی بن حاتم، جاریة بن قدامه، زرقاء دختر عدی، ام الخیر دختر حریش، ام البراء دختر صفوان، بکاره هلالیه، اروی دختر حارث، نهضت اباعبدالله الحسین(ع) نهضت اسرای کربلا، قیام مدینه، قیام مکه، قیام بصره، قیام توابین، قیام زیدبن علی(ع) قیام یحیی بن زید و نهایتاً قیام عباسیان.
عنوان پایاننامه:
بررسی کارکردهای اجتماعی مراسم دینی با تاکید بر مراسم عاشورا
نویسنده: علیرضا قبادی
مراسم عاشورای حسینی یکی از عناصر خرده نظام دینی است که برگزاری آن در فرهنگ کشور ما قدمتی بیش از 1070 سال دارد. بررسی کارکردهای اجتماعی این مراسم در شرایط کنونی هدف پژوهش حاضر است. تبیین تئوریک سؤال پژوهش از نظریه های مکتب کارکردگرایی و از نظریات پارسونز و دورکیم استفاده شده است. جمعیت آماری در این تحقیق شرکت کنندگان در مراسم عاشورا می باشند. 120 نفر شرکت کننده در مراسم عاشورا از 10 روستای لاریجان حجم نمونه این تحقیق را تشکیل می دهند. فرضیه این تحقیق بررسی رابطه بین میزان شرکت با شاخص هایی مانند میزان حضور، کیفیت حضور و متغیر کمک (کمک کردن و نکردن) و پیامدهای مراسم عاشورا (متغیر وابسته) می باشد. در آزمون این فرضیات آمارهای d سامرز و تست من ویتنی استفاده شده است. نتیجه به دست آمده نشان می دهد علی رغم اینکه مراسم عاشورا کارکدهای اجتماعی مورد پژوهش در این تحقیق که عبارتند از: انسجام اجتماعی، پیوند بین نسلی، الگو پذیری، کنترل اجتماعی و تجدید حیات اجتماعی (تفریح اجتماعی) را دارا می باشد، ولی این متغیرها از میزان شرکت در مراسم با شاخص های فوق تبعیت نمی کنند. بنابراین فرضیات این تحقیق اثبات نشده است.
عنوان پایاننامه:
ابعاد تاثیرپذیری انقلاب اسلامی ایران از نهضت حسینی
نویسنده: علیرضا اسدی
تلاش ما در این پژوهش بر این بوده است تا به تبیین تاثیرات نهضت امام حسین علیه السلام در شکلگیری انقلاب اسلامی بپردازیم. با توجه به اینکه امام حسین علیه السلام بر اساس اصل امر به معروف و نهی از منکر قیام نمودند، مدل امر به معروف و نهی از منکر را برای تبیین تاثیرات نهضت حسینی بر ابعاد رهبری، مردم و ایدئولوژی انقلاب اسلامی به کار گرفتیم. امام خمینی رضوان الله علیه قیام امام حسین علیه السلام را یک مکتب و الگو میداند. این دیدگاه، بر نظریات ایشان تاثیر گذاشته و بر خلاف اهل سنت و بسیاری از علمای شیعه، ایشان با استناد به قیام امام حسین علیه السلام در جایی که اصل اسلام در خطر باشد، امر به معروف و نهی از منکر را حتی اگر ضرر جانی و مالی هم داشته باشد، واجب دانستند و از آنجا که حکومت جائر، بزرگترین منکر است قیام علیه رژیم شاه را بر علما و مردم واجب دانسته و به این ترتیب به یک رهبر انقلابی تبدیل شدند. با تلاش امام خمینی رضوان الله علیه و یاران و شاگردانش، از سال۱۳۴۲ حرکتی جدی جهت تحریف زدایی از فرهنگ عاشورا آغاز شد، به گونهای که مردم، حقیقت عاشورا را درک کرده، تمام ابعاد نهضت حسینی در جامعه احیاء و فرهنگ مصیبتزده عاشورا تبدیل به یک فرهنگ حماسی، سیاسی و ظلمستیز شد و حتی عزاداریها نیز تبدیل به حرکتی سیاسی علیه رژیم شاه شد. نهضت حسینی با نفوذی که در بین اقشار مختلف جامعه داشت و همچنین به دلیل داشتن الگویی برای مبارزه، در تبدیل نمودن تشیع به ایدئولوژی غالب در انقلاب اسلامی، نقش مهمی ایفا کرد و از آنجا که بسیاری از آسیبهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اعتقادی رژیم شاه شباهت زیادی به آسیب های زمان یزید داشت، بسیاری از اهداف انقلاب نیز تحت تثیر اهداف قیام عاشورا شکل گرفت. همچنین نهضت حسینی انقلاب اسلامی را در راستای نهضتهای انبیا و امامان علیهم ا لسلام قرار داده است که هدف همه آنها اصلاح جامعه و هدایت مردم بوده است. در نتیجه روشن شد که نهضت حسینی، در پیروزی انقلاب اسلامی و تسریع روند شکلگیری آن نقشی اساسی داشته است. چنانچه اگر این تثیرات را حذف کنیم، انقلاب اسلامی به پیروزی نمیرسید و یا حداقل به این سرعت نمیتوانست فراگیر شود و برای شکلگیری به فرصت و نیروی بیشتری نیاز داشت.