خبرنامه دانشجویان ایران: وزارت بهداشت، اردیبهشت‌ماه سال جاری اعلام کرد افسردگی و آسیب‌های اجتماعی طی سال‌های گذشته در جامعه دانشگاهی افزایش پیدا کرده است.

به گزارش خبرنگار صنفی - آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»، برگزاری کنکور در کشور را امروزه بیشتر باید به عنوان یک صنعت در نظر گرفت؛ صنعتی که با کسب در آمد بالا برای برخی افراد و سازمان‌ها سهم به سزایی در کسب درآمد دارد. تفاوت کنکور طی چند سال اخیر با گذشته آن است که در حال حاضر به‌ ازای هر دانشجو یک صندلی خالی در دانشگاه‌ها وجود دارد و رقابت بر سر صندلی خالی به رقابت بر سر صندلی باکیفیت در مقایسه با دهه 80 تبدیل شده است، چرا که در دهه‌های 70 و 80 رقابت برای تصاحب صندلی دانشگاهی بود.

همین مسئله باعث ایجاد صف‌های چندین‌ساله برای ورود به دانشگاه شد و تحصیل در دانشگاه‌های دولتی، مانند تهران، شریف، امیرکبیر، شهید بهشتی و... رؤیایی برای داوطلبان بود، اما حالا دهه هفتادی‌ها در کشور به واسطه تعداد بالای کرسی‌های خالی در دانشگاه‌ها و افزایش ظرفیت دانشگاه‌های مادر و معتبر کشور، دست باز‌تری نسبت به دهه شصتی‌ها برای ورود به دانشگاه‌ها دارند. با این حال، در کنار مسائل فوق مسائلی وجود دارد که در انتخاب کنکور به عنوان مدینه فاضله زندگی افراد معمولا مورد غفلت قرار می‌گیرد، از جمله مسائلی که با ورود به دانشگاه پیش می‌آید، عبارتند از:

*** قطع ناگهانی وابستگی عاطفی به خانواده
معمولا خانواده‌ها تا 18 سالگی به طور کامل فرزندان‌شان را حمایت می‌کنند و تحت نظارت دارند؛ بنابراین به طور کلی همه دانشجویان و به خصوص آن‌هایی که شهرستانی هستند، با یک سری آسیب‌ها در این دوران درگیر می‌شوند که اگر نتوانند به درستی آنها را مدیریت کنند، قطعا آینده تحصیلی و اجتماعی‌شان با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.

*** افسردگی
وزارت بهداشت، اردیبهشت‌ماه سال جاری اعلام کرد افسردگی و آسیب‌های اجتماعی طی سال‌های گذشته در جامعه دانشگاهی افزایش پیدا کرده است. افسردگی در همه جا وجود داشته و امری فراگیر است بطوریکه بر اساس نتایج یک مطالعه، 53 درصد دانشجویان آمریکایی در طول تحصیل خود از افسردگی رنج برده و بیش از نیمی از آنها نیز با مهمترین مشکل ناشی از افسردگی، یعنی وجود خلل در تحصیل و مطالعه مواجه هستند.

*** مسئولیت پذیر نبودن و احساس کمبود محبت
دانشجو باید در خوابگاه‌ها یا خانه‌های شخصی زندگی کنند که چند نفر دیگر هم در آن جا زندگی می‌کنند و دیگر خبری از حمایت‌های خانواده نیست بلکه خودشان باید مسئولیت همه کارها را بپذیرند؛ برای مثال غذا بپزند، خانه را تمیز کنند و... . علاوه بر این، با افرادی در یک اتاق هستند که فرهنگ‌های مختلف، سبک تربیتی و انگیزه‌های متفاوت دارند؛ بنابراین چنین دانشجویی تلاش می‌کند خودش را به لحاظ ارتباطی، میزان مسئولیت‌پذیری و ... سازگار کند که همین باعث وارد آمدن فشار روانی روی او می‌شود که نتیجه‌اش افت تحصیلی است.

*** عدم وجود نظارت
اتفاقا در برهه کنونی این یکی از دلایل بازدارنده و ترغیب کننده جهت ادامه تحصیل و ورود به تحصیلات دانشگاهی محسوب می‌شود. دانشجو با فضایی از آزادی نامحدود(عدم کنترل خانواده، سرپرست خوابگاه و...) مواجه است که علی رغم جذابیت فراوان برای دانشجو، می تواد آسیب های جدی برای او به بار آورد.

طی تحقیقی توسط نسترن شریفی در دانشگاه آزاد، مشکلات گزارش شده دانشجویان بر حسب درجه و سطح مشکل به ترتیب زیر هستند:

1- مشکلات مربوط به تفریح و گذراندن اوقات فراغت 2- مشکلات دینی و اخلاقی 3- مشکلات تحصیلی 4- مشکلات مربوط به اشتغال و شغل آینده 5- مشکلات خانوادگی 6- مشکلات عاطفی - روانی 7- مشکلات ازدواج و رابطه با جنس مخالف 8- مشکل سلامت جسمانی 9- مشکل مالی و اقتصادی 10- مشکل روابط اجتماعی.

از دیگر مشکلات دوران دانشجویی می توان به جدی شدن مشکلات اختلاف طبقاتی در دوران دانشجویی، فقدان تعهد در استخدام رسمی، ارتباطات شکننده اجتماعی، افسردگی اشاره کرد.

- مهمترین دلایل ادامه تحصیل:
الف) دستیابی به یک کار خوب
از اخبار مهم این هفته ورود 200 هزار دانشجوی دکترا به بازار کار بود. علی ربیعی، وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه حدود 200 هزار دانشجوی دکتری داریم که در آستانه ورود به بازار کار هستند. از سوی دیگر، برخی از دانشگاه‌ها و رشته‌ها اصلا دانشجو را برای وارد شدن به عرصه‌ی کار آماده نمی‌کنند بلکه تنها یک سری اطلاعات از طریق دروس‌شان به آنها می‌دهند. از سوی دیگر طبق آمارها بیش از صد هزار دانشجوی دکترای بیکار در کشور داریم.

ب) توصیه والدین، فشارهای محیطی و اطرافیان
اینکه مهمترین تصمیم زندگی‌تان تحت تاثیر دیگران قرار بگیرید، نمی‌تواند توجیه خوبی برای ادامه تحصیل باشد، چنانچه بسیاری از دانشجویان به طرق مختلف از قبیل ترک تحصیل، تغییر رشته، انصراف و .... مسیر خود را تغییر می‌دهند، به علاوه هزینه فرصت نیز از مهمترین چالش‌های این تصمیم‌گیری است.

ج) فرار از سربازی
تاخیر سربازی به بهانه تحصیل موردی است که بعضا موجب پشیمانی می‌شود؛ چراکه طی تحصیل موقعیت‌هایی برای کار و یا خارج از کشور فراهم می‌شود که به علت نداشتن کارت پایان خدمت امکان دستیابی مسدود می‌شود. درواقع در صورت نداشتن رتبه خوب و اکتفا به حداقل‌های تحصیلی نمی‌تواند به رفتن سربازی(که حداقل فراغ خاطر برای را دربر دارد،) اولویت داشته باشد.

د) از مهمترین دلایل دیگر می‌توان به ازدواج، کسب ثروت، احترام و وجهه اجتماعی اشاره کرد.

متاسفانه در کشور با پدیده‌ای مواجه هستیم که در اثر بی‌اطلاعی افراد، کنکور مقصد نهایی و آغاز خوشبختی تلقی می‌شود؛ حال آن‌که نه در ایران در جهان نیز این موضوع صدق نمی‌کند. از طرف دیگر قبولی در دانشگاه باعث غفلت عموم خانواده‌ها از دانشجو در بستر اجتماع شده که به نوبه خود دارای آفات روحی و اجتماعی بسیاری می باشد.

همچنین با توجه به اهمیت مساله پیشنهاد می‌شود که صدا و سیما در کنار وقتی که در اختیار ورزش و تبلیغات بازاریابی برای کنکور اختصاص می‌دهد، وقتی را به آفات و مضرات این پدیده نیز اختصاص دهد. رساندن باور همگانی به اینکه کنکور تنها یک راه موفقیت است خود می‌تواند هزینه‌های گزاف دیگر از جمله توسعه دانشگاه‌ها و رشته‌های ناکارامد را از میان بردارد.

تعداد افراد پشت کنکور در سطوح مختلف، از طرفی بیانگر مشکلات اقتصادی و اجتماعی است که کنکور تنها راه در نظر گرفته می‌شود و از سوی دیگر می‌توان از آن به عنوان سیاستی جهت واگذاری بیکاری و سال‌های بعد دانست، سیاستی که ناکارآمدی آن با داشتن بیشترین بیکار در سطح جامعه دانشگاهی برای همه ملموس است.