حسن قاضیزادههاشمی که خود سابقه حضور در جبهه را دارد، در مراسم تودیع رئیس سابق و معارفه سرپرست جدید دانشگاه علوم پزشکی تهران میگوید: «نمیشود رتبه سههزار و ۸۰ هزار در کلاس داروسازی دانشگاه تهران کنار هم بنشینند. بنابراین باید چند دانشگاه را در وزارت علوم و وزارت بهداشت مشخص کنیم و سهمیه آنها را به سایر دانشگاهها بدهیم و اجازه دهیم در چند دانشگاه نخبهها با هم رقابت کنند. منظور وزیر بهداشت از رتبه سههزار افرادی است که با سهمیههای خانواده ایثارگران وارد دانشگاه میشوند. البته قاضیزادههاشمی قبل از بیان این مثال دوپهلو منظورش را مطرح میکند و میگوید: «با شهامت میگویم سهمیههای خاص زیادی در کلاسها ایجاد کردهاند، اما به نظرم روشهای دیگری هم برای تکریم مشمولان این سهمیهها وجود دارد. البته جانبازان و ایثارگران بالای سر ما جا دارند و مردم باید بدانند که آنها بدون سهمیه هم رتبههای بالایی در دانشگاهها به خود اختصاص میدهند. البته منظور من سهمیه خانوادههای شهدا و جانبازان و... نیست، اما گاهی در مجلس کارهایی انجام میدهند که فکر میکنند عوامپسندانه است.» البته شهامت وزیر بهداشت در همین جملات قابلتشخیص از سوی هر مخاطبی هست که اگر منظور او دقیقا خانواده شهدا و ایثارگران نیست، منظور چه کسانی است؟
نگرانی به جای وزیر بهداشت از وضعیت علمی دانشگاههای علوم پزشکی وقتی با چالش مواجه میشود که پذیرش دانشجوی پولی بهویژه در رشتههای اصلی پزشکی و دندانپزشکی و داروسازی طی سالهای اخیر رشد عجیبی دارد. گرچه قرار بود که دانشجویان پولی بر حسب رتبه و در پردیسهایی خودگردان و جدا از پردیسهای اصلی علوم پزشکی پذیرش شوند اما ماجرا به گونهای دیگر رقم میخورد. درحال حاضر ۲۲ دانشگاه علوم پزشکی دانشجوی پولی در رشتههای مختلف میگیرند. شهریههای چند دهمیلیونی که هر ترم سر به فلک میکشد راه را برای ورود همان رتبه سههزار و حتی 20هزاریها به رشتههای حساسی مانند پزشکی باز میکند. اما همانطور که گفته شد این دانشجویان کمکم صندلیهای پردیسهای اصلی دانشگاهها را پر کردند. برای مثال از مهر 93 دانشجویان پردیس اروند به جای آبادان در خود دانشگاه علوم پزشکی اهواز سر کلاسها حاضر شدند. حتی پذیرفتهشدگان پردیس قشم و کیش دانشگاه علوم پزشکی تهران هم کمکم از سواحل خلیجفارس راهی کلاسهای پردیس خیابان قدس و پورسینای دانشگاه تهران شدند. حجم حضور دانشجویان پولی در کنار پذیرفتهشدگان سهمیههای آزاد در دانشگاههای دولتی به حدی بالا رفت که صندلی خالی در کلاسهای درس کم میشد و اساتید هم به دلیل اختلاف فاحش سطح علمی دانشجویان مطالب را با سطح علمی پایینتر ارائه میکردند. شهریور 93 بیش از 1800 دانشجو و فارغالتحصیل علوم پزشکی در نامهای به سران قوا از وضعیت پذیرش دانشجویان پولی شکایت و آن را عامل کاهش سطح علمی و از بین رفتن اعتماد عمومی جامعه به قشر پزشکی اعلام کردند.
سهمیه خانواده شهدا و ایثارگران عمدتا از سوی خانوادههای محترم این دانشجویان هم پذیرفتنی نیست و کمتر دانشجویی از اعضای این خانوادهها تمایل به استفاده از این سهمیهها دارد و عمده صندلیهای این سهمیهها در دانشگاهها خالی میماند. اما حجم بالای بزرگنمایی این سهمیه بهگونهای شده است که سایر سهمیهها فراموش میشوند. برای نمونه اعضای هیاتعلمی هر دانشگاهی میتوانند فرزندانشان را با کسب درصدی از نمره آخرین فرد پذیرفتهشده در دانشگاه مقصد جابهجا کنند و تغییر رشته بدهند. این سهمیه هیچگاه از سوی مسئولان وزارتخانهها مورد سوال و چالش قرار نمیگیرد و به قول یکی از مسئولان سابق سازمان سنجش، این سهمیه حق آب و گل هیاتعلمیهاست. علیرضا کاظمیان، فارغالتحصیل پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مستندی با عنوان «من سهمیهای نیستم» به بررسی سهمیههای پذیرش دانشجو بهخصوص در رشته پزشکی میپردازد. او در این مستند نشان میدهد که عمده دانشجویان پزشکی بیش از سهمیه شاهد و ایثارگر از سهمیههایی مانند هیاتعلمی و ارگانی و نیز دانشجوی پولی ناراضی هستند. سهمیههایی که مشخص نیست آیا مسئولان به خاطر ذینفع بودن خودشان و استفاده فرزندانشان درباره آن سکوت کردهاند یا دلیلی دیگر برای سکوت دربرابر آن وجود دارد؟ بررسی محل تحصیل و رتبه کنکور فرزندان مسئولان وزارت بهداشت که عمدتا عضو هیاتعلمی دانشگاههای علوم پزشکی تهرانند، به خوبی دغدغهمندی سطح علمی دانشگاههای برتر علوم پزشکی را اثبات میکند.