خبرنامه دانشجویان ایران: علی مهرکیش*// از دوستان زیادی می‌شنوم که متاسفانه در ایران با وجود تحصیلات عالیه حتی در دانشگاه‌های خوب، امکان کار مناسب نیست. همین موضوع یک دلیل رایج این گروه برای مهاجرت یا ادامه تحصیل به خارج از کشور محسوب می‌شود. اما در غرب و به صورت ویژه در آمریکای شمالی چه خبر است؟
- برای پیدا کردن اولین کار (کاری که با حداقل‌های شما همخوانی داشته باشد) باید زمان زیادی را در نظر بگیرید.
- مشکلات پیدا کردن کار برای فارغ‌التحصیل دکتری بیشتر است. به صورت کلی برای فارغ‌التحصیلان کارشناسی و کارشناسی‌ارشد موقعیت‌های شغلی بسیار بیشتری وجود دارد. حتی بسیاری (مخصوصا مهاجران) به دنبال گرفتن مدرک از کالج‌های مختلف برای ورود به بازار کار هستند (چیزی شبیه دیپلم و فوق دیپلم در ایران). به همین دلیل تحصیل در کالج‌ها رونق بسیار خوبی دارد.
- گاهی دوستان مطرح می‌کنند که برای پیدا کردن کار (مخصوصا اولین کار) تا ۱۰۰۰ مورد ارسال رزومه شغلی نیاز است؛ حتی برای شرکت‌هایی در شهرهای کوچک و دورتر. نکته مهمی اینجا نهفته است. من موارد بسیار زیادی را دیده‌ام که با گرفتن یک موقعیت شغلی در یک شهر دیگر، اقدام به نقل مکان خانوادگی کرده‌اند. مثلا در آخرین مورد، یکی از دوستان ما که به تازگی بچه‌دار هم شده بود، کاری در شهر واترلو پیدا کرده بود و با خانواده از تورنتو به واترلو نقل مکان کردند. متاسفانه بعد از ۸ ماه به دلیل مشکلات اقتصادی، آن شرکت اقدام به کاهش نیرو کرد و خوب دیگر گفتن ندارد چه بلایی بر سر آن دوست‌مان آمد. اینجا شغلت را که از دست بدهی تمام است (اقساط خانه، مهد کودک فرزندان، بیمه خودرو و... همه به کار شما وابسته‌اند). یا دوستانی هستند که برای بهتر کار پیدا کردن راهی شهرهایی با آب و هوای سخت می‌شوند چون در آن شهرها نیروی کار کمتر است.
البته باید به این نکته هم اشاره کنم، وقتی کاری را از دست می‌دهید قوانین حمایتی خوبی وجود دارد که در پیام دیگری به آن خواهم پرداخت.
- اینجا کانکشن (بخوانید ارتباطات اجتماعی یا معرف که گاهی در ایران از آن به‌عنوان پارتی نام می‌بریم) مهم‌ترین حرف را در گرفتن یک موقعیت شغلی می‌تواند بزند. در تمام کارگاه‌های مهارت‌افزایی که شرکت کرده‌ام، توصیه تمام حاضران این بوده که خودت را با دیگران درگیر کن تا ارتباطات خوبی به دست بیاوری.
- یکی از مهم‌ترین عوامل پیدا کردن کار، داشتن سوابق کار داوطلبانه است. شاید باور نکنید برای اخذ یک موقعیت کاری داوطلبانه پاره وقت نیز چنان رقابت سنگین است که چندین نفر رزومه ارسال می‌کنند.
- بسیاری از متقاضیان کار (ارشد و دکتری و پسا دکتری) را دیده‌ام که در مدتی که به دنبال کار می‌گردند، برای گذران امور زندگی ممکن است در یک کتابفروشی، مجتمع تجاری، یا فعالیت‌های دانشگاهی مشغول به کار پاره‌وقت شوند. حتی گاهی دانشجویان را می‌بینم که آخر هفته یا آخر شب‌ها در رستوران و کافی‌شاپ کار می‌کنند.
- در مورد دانشجویان دکتری هم که در این سال‌ها جذب هیات‌علمی دانشگاه‌های آمریکا و کانادا شده‌اند، کار بسیار رقابتی و سخت شده است.
- یکی از مهم‌ترین مواردی که اینجا می‌بینید تشویق ارگان‌های مختلف دانشگاهی و دولتی به راه‌اندازی کسب‌وکارهای شخصی و نه الزاما دانش‌بنیان است. بازار مدل‌های استیو جابزی اینجا هم مانند ایران داغ است.
- مورد آخر: برای پیدا کردن کار دو موضوع اصلی وجود دارد:
1- شما باید واقعا توانمند باشید.
2- بتوانید توانمندی خود را به گوش صاحب‌کار برسانید.
در موضوع اول ویژگی‌های فردی، دوره‌های مهارت‌افزایی و... بسیار رونق دارند و در مورد دوم لینک داشتن، رزومه خوب نوشتن و خوب از پس مصاحبه بر آمدن نیز بسیار مهم است.
- خلاصه کلام اینکه فقط با ادعا، کسی نمی‌تواند وارد بازار کار شود.
* دانشجوی دکتری دانشگاه ونکور کانادا
