به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ «خواهش می‌کنم دقــت کــنـیـد»؛ «محض رضای خدا این پول‌ها را به این صندوق‌ها ندهید!» اینها بخشی از اظهارات التماس‌گونه رئیس دیوان محاسبات است که روز چهارشنبه هفته گذشته هنگامی که گزارش تفریغ بودجه سال 95 را در صحن علنی مجلس وقتی به بخش صندوق نوآوری و شکوفایی رسید، گفت. عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات به نمایندگان مجلس گفت: «‌باورتان می‌شود این پول‌ها در بانک‌ها حبس می‌شود و از سودش استفاده می‌کنند؟»گزارش دیوان محاسبات درخصوص تفریغ بودجه سال 1395 درباره صندوق نوآوری و شکوفایی می‌نویسد: ‌«از سال 1391 تا پایان سال 1395 معادل 2023 میلیارد تومان یعنی حدود 67 درصد سرمایه اولیه صندوق نوآوری و شکوفایی تامین شده است. بالغ بر 503 میلیارد تومان حدود 25 درصد منابع مذکور در قالب تسهیلات در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گرفته و 75 درصد مابقی منابع مذکور براساس اساسنامه صندوق یادشده در بانک‌ها سپرده‌گذاری صورت گرفته و بانک‌ها اقدام به پرداخت حدود 266 میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان کرده‌اند.»

این حرف به این معنی است که بخشی از سرمایه اولیه این صندوق به‌جای تخصیص به شرکت‌های دانش‌بنیان، سر از بانک‌ها و سپرده‌ها درآورده است. به گفته رئیس دیوان محاسبات، منطقی این است که بانک‌ها دو تا سه برابر سپرده‌گذاری را تسهیلات دهند. به بیانی دیگر دو اتفاق قابل تامل رخ داده است؛ اولا اینکه این صندوقبرخلاف رسالت خود نه‌تنها به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات نداده بلکه این پول را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کرده است، البته طبق اساسنامه این صندوق اجازه چنین کاری به آن داده شده که علی لاریجانی، رئیس مجلس دراین‌باره معتقد است: «اگر قانون اجازه چنین کاری را می‌دهد، باید این اشکال قانونی بررسی و رفع شود در غیر این صورت مسئولان این صندوق باید فراخوانده شده و از آنان خواسته شود تا روش‌شان را تغییر دهند.»

با یک محاسبه ساده و با در نظرگرفتن نرخ سود ۲۰ درصد، ‌سود ناشی از حبس این میزان سرمایه (یعنی حدود 1500 میلیارد تومان) در سال رقمی حدود ۳۰۰ میلیارد است. با این سود می‌توان شش هزار طرح اولیه را پشتیبانی کرد؛ چراکه مطابق اعلام این صندوق، صندوق نوآوری و شکوفایی موظف است برای طرح‌هایی که برای رسیدن به نمونه اولیه آزمایشگاهی نیاز مالی داشته باشند، تا سقف 50 میلیون تومان وام بلاعوض اعطا کند.

شش‌هزار طرح اولیه یعنی سه‌هزار ایده و یعنی حداقل ایجاد شش هزار شغل جدید و حداقل اشتغال به‌کار شدن شش هزار دانشجوی جویای کار!البته بهزاد سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در یک گفت‌وگوی تلفنی که در واکنش به اظهارات رئیس دیوان محاسبات(!) با بخش خبری 20 شبکه چهارم سیما سخن می‌گفت، رقم واقعی این سود را حدود 800 میلیارد تومان (رقم مورد نیاز برای پشتیبانی 50 میلیون تومانی از 16هزار طرح اولیه) ذکر کرد، اما گفت: «قانون اجازه خرج کردن این سود را نمی‌دهد.»  البته اینکه قانون اجازه خرج این سود را نمی‌دهد هم در نوع خود جالب توجه است که به‌نظر می‌رسد خالی از اشکالات قانونی نباشد. به گزارش «تسنیم» بهزاد سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در بخش خبر 20 شبکه چهار مدعی شد: «برخلاف گزارش ارائه‌شده در مجلس بیش از 500 میلیارد تومان از اعتبارات این صندوق به شرکت‌های دانش‌بنیان تخصیص یافته و تقریبا رقمی حدود هزار و 558 میلیارد تومان به این شرکت‌ها از طریق همین منابع اعطا شده است.»

سلطانی درباره اختلاف بین 500 تا 1500 میلیارد تومان هزینه‌کرد این صندوق گفته است: «در گزارشی که رئیس دیوان محاسبات ارائه داد، اشاره‌ای به رقم بالغ بر 700 میلیارد تومانی که برای دفاتر کاری شرکت‌های دانش‌بنیان هزینه شده بود و همچنین اعتبارات تعلق‌گرفته برای توانمندسازی شرکت‌ها نشده بود.»  سلطانی با تاکید بر اینکه طبق اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی، این صندوق می‌تواند از بانک‌ها سود دریافت کند، گفت: «به همین جهت بیش از اعتباراتی که از سوی دولت به این صندوق واگذار شده، برای شرکت‌های دانش‌بنیان هزینه کرده‌ایم که قطعا از محل سود بانکی بوده است.» رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه اعتبارات هزینه‌ای مصوب برای شرکت‌های دانش‌بنیان را یک‌جا تخصیص نمی‌دهیم و به‌صورت مرحله‌ای پس از ارزیابی میزان پیشرفت طرح‌ها این کار را می‌کنیم، یادآور شد: «به فرض اگر قرار باشد به شرکتی پنج‌میلیارد تومان تخصیص دهیم، دومیلیارد تومان آن داده می‌شود و مابقی رقم یا باید در گاوصندوق خود صندوق نوآوری و شکوفایی یا نزد بانک‌ها بماند.»

سلطانی تصریح کرد: «با توجه به اینکه برخی دستگاه‌های دولتی طلب شرکت‌های دانش‌بنیان را پرداخت نمی‌کنند و این شرکت‌ها در آستانه ورشکستگی قرار می‌گیرند، ما از محل این اعتبارات به شرکت‌ها کمک می‌کنیم. با استفاده از سود همین سپرده‌ها توانستیم بیش از 100 برابر اعتباراتی که به صندوق داده شده را به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا کنیم.» رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه ما به مدیریت منابع مالی‌مان پرداختیم، گفت: «با روشی که ما چیده‌ایم حتی اگر مجلس شورای اسلامی اعتبارات صندوق را تصویب نکند، اطمینان داریم که سال آینده اعتبارات شرکت‌های دانش‌بنیان را پرداخت خواهیم کرد.»

هرچند واکنش به گزارش دیوان محاسبات هم در نوع خود اقدامی بدیع و جالب توجه است، اما در روزهایی که دانشجویان نخبه و صاحب ایده دربه‌در به‌دنبال شغل هستند، ‌ابهام در هزینه‌کرد بودجه‌هایی که باید برای اشتغال جوانان و دانشجویان هزینه شود، واکنش نهادهای نظارتی را بیشتر می‌طلبد.

* گزارش از محمد رضایتی