در کنار این جشن‌ها شاید نگاه ابهام‌برانگیزی نیز در میان همین دانشجویان رشته‌های پرطرفدار فنی و مهندسی وجود داشته باشد. نگاهی به آینده‌ی شغلی و ورود به بازار کار. بد نیست بدانید بر خلاف کشورهای پیشرفته‌ی جهان، رشته‌های فنی و مهندسی پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی در میان دانش‌آموزانی هستند که قصد ورود به فضای دانشگاه را دارند.
رشته‌هایی که قرار است مهندس تربیت کنند و به بازار کار بفرستند. البته می‌نویسیم مهندس و بخوانید «کارگر متخصص»؛ این ترجمه‌ی تحت‌الفظی تعریفی است که در کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان از فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی و مهندسی وجود دارد.
اما به طور کلی پرطرفدار شدن این رشته‌ها در ایران، اقتضائاتی را نیز به وجود آورده است که حتی در ذائقه‌ی عمومی مردم برای ادامه تحصیل و انتخاب شغل هم تائیرات اساسی گذاشته است.
سال گذشته 10 رشته‌ی برتر فنی و مهندسی در دانشگاه که در بازار کار طرفداران خود را دارد، معرفی شدند. به این ترتیب بر اساس محبوبیت میان رشته های گروه فنی مهندسی 10 رشته برتر از نظر موقعیت شغلی و درآمد آن مهندسی برق در صدر رشته های دیگر است.
10رشته برتر فنی مهندسی به ترتیب اولویت بازار کار
در این میان احتمالا بسیاری از مهندسانی که اتفاقا در حال تحصیل یا حتی در مراحل فارغ‌التحصیلی بسر می‌برند از بازار کار تخصصی رشته‌ی خود بی خبرند. تخصصی که بنا به رشته و گرایش، وارد حوزه‌ی کاری خاص خود می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به اینجــــا مراجعه کنید.
در این راستا بد نیست به سراغ رتبه‌های برتر کنکور برویم تا نظر آنها را درباره‌ی آینده‌ی شغلی و تحصیلی بپرسیم. مهندس‌هایی که معلوم نیست خبر دارند که قرار است بعد از فارغ‌التحصیل چه تصمیمی بگیرند. آیا می‌خواهند ادامه تحصیل دهند یا به سراغ بازار کار بروند.
این در حالیست که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها به ویژه رشته‌های فنی و مهندسی که تلاش قابل توجهی برای ورود به دانشگاه و کسب مدرک کرده‌اند در مسیر ورود به بازار کار ناکام هستند. طبیعتا این ناکامی باعث بروز نارسایی‌هایی در حوزه‌ی ازدواج و بالارفتن نرخ تجرد و همچنین افزایش میانگین سن تمایل به ازدواج از سوی طرفین برای این مقوله‌ی مهم است.
اما این تمام ماجرا نیست. افزایش تعداد بیکاران سراسر کشور باعث بروز اختلال در سیستم اداری و شغلی می‌شود. بدین ترتیب که نیروهای متخصص فنی و دانشگاهی که بیکار هستند مجبور به ورود به بازار کاری میشوند که احتمالا تخصصی در آن ندارند.
آسیب‌های این رویه اما به دو بخش تقسیم می‌شود:
1- خروجی بدون تخصص و بی‌ارزش در بخش‌هایی که نیروهای غیر متخصص جذب شده‌اند
2- بسته شدن راه ورود به بازار کار نیروهای متخصصی که نیروهای غیرمتخصص، جای آنها را گرفته‌اند
به طور کلی انتخاب درست رشته‌های دانشگاهی یکی از آن مسائل مهمی است که طی سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای از سوی خانواده ها و دانشجویان شده است؛ اما آنچه که دیده می‌شود به دلیل نبود تناسب بین این رشته‌ها با نیازهای بازار کار، کمتر دانشجویی است که پس از پایان تحصیلات خود در رشته تخصصی خود وارد چرخه اشتغال و بازار کار شود.
براساس آمارها طی سال‌های آینده حدود 580 هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و 73 هزار نفر با مدرک دکترای تخصصی به جمع فارغ التحصیلان دانشگاهی جویای کار اضافه میشوند از سوی دیگر نباید غافل بود که یافتن مشاغل مناسب برای فارغ التحصیلان دکترا در بازار کار فعلی، دشوار است و بسیار مشاهده شده که فردی با داشتن مدرک دکترا موفق به یافتن شغل نشده است.
از سوی دیگر نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در حال حاضر 18.9 درصد است و از میان 100 فارغ التحصیل دانشگاهی 19 نفر بیکار هستند. آنگونه که کوروش پرند رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای می‌گوید، نرخ بیکاری فارغ التحصیلان مرد 12.9 درصد و برای زنان 31.3 درصد گزارش شده است به عبارت دیگر از هر 100 مرد فارغ التحصیل 13 نفر و از هر 100 زن فارغ التحصیل 31 نفر بیکار هستند.
در این میان بعضا هم بازار کار برای بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان، گزینه‌هایی را روی میز می‌گذارد اما اینکه باب میل آنها باشد یا نباشد، مسئله‌ای بحث برانگیز است که در جای خود قابل بررسی است.
به هر حال امروز روز مهندس است؛ روزی که برای مهندس‌ها در نظر گرفته شده تا در این روز جشن بگیرند اما آسیب‌هایی که رتبه‌های برتر کنکور و فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی و مهندسی دانشگاه‌های برتر کشور را تهدید می‌کنند، حاصل نگاه غلط آکادمیک در کشور است. نگاهی که پایه و اساس منطقی هم ندارد.
نگاهی کوتاه به تمایل زیاد کشورهای غربی و اروپایی برای جلب توجه و جذب مهندسان ایرانی برای کار به عنوان کارگر ماهر یا متخصص در حالی مدیریت و سهامداران اصلی از بین خود اهالی بومی همان کشورها انتخاب میشوند، ابهام داغ شدن بازار رشته‌های فنی و مهندسی در کشور را بیشتر می‌کند.
در روزهایی که کشورهای پیشرفته جهان، اولویت را روی آموزش مهارت و تخصص هدایت‌شده از سوی سیستم هدایت تحصیلی متمرکز و پیش‌بینی شده‌ای که برنامه‌ریزی آن از سوی متفکران همان کشورها صورت گرفته قرار میدهند، غوغای موسسات کنکور و گردش مالی چندین میلیاردی می‌تواند ابعاد ابهام‌برانگیز سیستم سنجش و پذیرش و آموزش عالی کشور را بیشس از هر چیز دیگری مورد سوال قرار دهد.