به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اظهارات کوتاه بود اما حواشی آن شاید حالا حالاها ادامه داشته باشد، نوزدهم اردیبهشت‌ماه، سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه با حضور در گفت و گوی ویژه خبری به بهانه اقدام تازه دولت در ماجرای پرونده برجام گریزی به مسئله اتباع غیرایرانی حاضر در ایران دارد، او می‌گوید: «وقتی تحریم‌های آمریکا اثر کند منابع مالی ما محدود شود و فروش نفت ایران به صفر برسد که البته این اتفاق نمی‌افتد ما مجبور هستیم که سیاست‌های ویژه‌ای برای اقتصاد خود اعمال کنیم و ممکن است در یک جا به یک نقطه‌ای برسیم که نتوانیم این هزینه‌ها را ادامه دهیم و در آن صورت ممکن است از خواهران و برادران افغانستانی خود بخواهیم ایران را ترک کنند».
اینکه معاون سیاسی وزیر امور خارجه بر چه الزام یا برنامه‌ای این اظهارات را در یک برنامه زنده تلویزیونی داشته است قطعا می‌تواند با تحلیل‌های متفاوتی همراه باشد، اما ابعاد این اظهارات طی روزهای گذشته محلی برای گفتگوها در روزهای گرم و بارانی ماه رمضان است. اما نکته‌ای که می‌تواند در این اظهارات ابهام‌آمیز باشد قشر خطاب کننده عراقچی است، و این سوال ایجاد می‌شود که این اظهارات تمام اتباع افغانستانی از جمله دانشجویان و افراد متخصص در برمی‌گیرد یا خیر؟ آیا تمامی اتباع افغانستانی برای کشور «هزینه‌زا» هستند و دولت در واقع یک یارانه پنهان نیز به آنها اختصاص می‌دهد؟
آمارهایی از مهاجرین اتباع افغانستانی در دانشگاه‌ها
یکی از معیارهای ارزیابی توسعه یافتگی آموزش عالی میزان دانشجویان مهاجر به آن کشور است، به این معنی که بالا بودن حضور دانشجویان خارجی در یک کشور می‌تواند ضمن ارزآوری و تبادل علمی دانشجویان داخلی و خارجی در انتقال بدون سانسور فرهنگ آن کشور نیز موثر باشد؛ کشور ایران به دلیل شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و علمی که قرار دارد، جمعیت دانشجویان مهاجر از کشورهای مختلف به داخل قابل توجه است، مسئله‌ای که می‌تواند بر بسیاری از تحلیل‌ها اثرگذار باشد. بر اساس آمارهای اعلام شده جهانی تا سال 2014، ایران از 10 کشور بالای 100 دانشجو در دانشگاه‌های داخل میزبانی کرده است، پاکستان با 146 دانشجو، لبنان با 221، سوریه با 360، عراق با 971 نفر و افغانستان با 9033 نفر صدر جدول دانشجویان مهاجر به ایران هستند.
امارهایی قابل تامل که حضور چند برابری دانشجویان افغانستانی در صدر آن است، البته این آمارها در سال 2019 از افزایش تعداد دانشجویان افغانستانی خبر می‌دهد، بر اساس آمارهای اخیر مدیرکل امور دانشجویان غیر ایرانی سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تا پایان سال 1397، 38 هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در مقاطع رشته‌های مختلف تحصیل می‌کنند که از مجموع این دانشجویان،27 هزار نفر در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، هشت هزار نفر در دانشگاه آزاد اسلامی و بقیه هم در دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حال تحصیل هستند. از نکات قابل توجه این آمار سهم دانشجویان افغانستانی است که بر اساس همین آمار بیش از 17 هزار دانشجو از این اتباع در ایران مشغول تحصیل هستند، موضوعی که قطعا نمی‌توان به راحتی از اخراج آنها از کشور حرف زد. به علاوه اینکه این تعداد دانشجو منبع درآمد مناسبی برای دانشگاه‌ها در روزهایی که روسای مراکز آموزش عالی کشور از کسری بودجه گله دارند، باشد.
یک حساب و کتاب ساده
با یک حساب و کتاب ساده می‌توان میزان ارز آوری دانشجویان تبعه افغانستانی برای دانشگاه‌های کشور محاسبه کرد، بر اساس گفته برخی از دانشجویان این کشور، آنها ملزم هستند که شهریه خود را به صورت دلار پرداخت کنند، شهریه‌ای که بر اساس اطلاعات موجود برای یک دانشجوی کارشناسی در هر ترم نزدیک به هزار دلار و برای دانشجویان کارشناسی ارشد 2100 دلار خواهد بود که با یک جمع و تفریق ساده می تواند از درآمدزایی چندصد میلیاردی دانشگاه‌ها تنها برای یک نیمسال خبر داد. البته وزارت علوم اخذ شهریه به دلار را تابع شرایط خاصی کرده است.
منبع: هفته نامه دانشجویان