خبرنامه دانشجویان ایران: محمدرضا کردلو// گویی هر صبح، توییتر و اینستاگرام با پروژه ای روز خود را آغاز می کنند. پروژه ای که کاربران بی آنکه تصمیم گرفته باشند، خود را یکی از کارگزاران آن می بینند. سیل اظهار نظرها، تاییدها و مشارکت ها صفحات اجتماعی را پر می کنند. به اشتراک گذاشتن های سریع و بی حد و حصر، اجازه تفکر را نمی دهند و مخاطبان یک روز تمام با پروژه ای که ناخواسته درگیرش شده اند پیش می روند. هر روز ماجرایی تازه برای جماعتی که با همین اتلاف وقت و اظهارنظر پیرامون مسائلی که «مهم جلوده داده شده» اند، راندمان کاری شان را پایین می اورند.
«مهم جلوه دادن» یکی از کارویژه های صفحه های پرفالوئر است. صفحاتی که صاحبانش می توانند ویژگی خاصی نداشته باشند. بیشتر مواقع هم ویژگی خاصی ندارند. این صفحه آنان است که ویژگی خاصی دارد. ویژگی مهمی که این روزها نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود: ممبر.
تعداد بالای ممبر، فالوئر( دنبال کننده) باعث می شود به طور طبیعی با پدیده «پیشوایان مجازی»( تعبیری که خود ساخته ام) مواجه باشیم. پیشوایانی که در حوزه های مختلف به اظهار نظر و موضع گیری می پردازند. طبیعت دنیای مجازی هم این را اقتضاء می کند. «راز بقا» در اینستاگرام اظهار نظر است. پیرامون هر پدیده ای؛ با سواد یا بی سواد، با استفاده از دانسته های خود یا کپی از دیگران، سطحی یا عمیق، در قالب متنی کوتاه یا با آپلود تصویری تاثیر گذار؛ اینها هیچ کدام مهم نیستند.
مهم این است که پیشوای مجازی حضور خود را ثابت کند. در پروژه ای که امروز یکی دیگر از پیشوایان مجازی یا شاید یکی دیگر از عالمی غیر مجازی به راه انداخته است. حضور پی در پی درصد خطا در تحلیل را بیشتر و بیشتر می کند. چرا که در پس هر مطلب مجازی، تحلیلی- ولو به غایت سطحی_ نهفته است که یا برای خود منتشر کننده مطلب است یا از کسی آن را به عاریه گرفته است. مطلب اشتباه، حداقلی ترین نتیجه تعدد اظهار نظر است. نکته قابل تامل اینکه اگر یک «پیشوای مجازی» نیز این اشتباه را مرتکب شود، به سرعت با پدیده «تکثیر اشتباه» مواجه خواهیم بود. دنبال کنندگان در کنار پیشوایان مجازی هستند.
در واقع این دنبال کنندگان هستند که پیشوایان را برای اظهار نظر پیرامون مسائل مختلف ترغیب می کنند. دنبال کنندگان با به اشتراک گذاشتن نظرات و اظهار نظرهای پیشوایان مجازی، برای آنها به مثابه اکسیژن عمل می کنند. پیشوای مجازی از دیده شدن استقبال می کند و به همین دلیل آنقدر به درستی و غلطی اظهار نظرش اهمیت نمی دهد. این امر البته مطلق نیست.
اما عمدتا به دلایل متعدد از جمله سرعت در واکنش داشتن و اظهار نظر پیرامون مسائل مختلف، نظراتشان عاری از توجه به آینده و دوراندیشی است. گاهی یک اتفاق محلی خرد، یک میکرو خبر به دلیل داشتن دوسوی تند و تیز می تواند به قطب بندی در فضای مجازی بیانجامد. این اتفاقات برای پیشوایان مجازی به مثابه فینال جام جهانی است. آن ها یا باید مخالفت کنند و یا موافقت و شاید زیاد هم لازم نباشد برای موافقت و مخالفت خود، دلایل مفصل بیاورند.
علاقه یا نفرت؛ این دو از عناصر اصلی قوت و ضعف کمپین ها هستند. دنبال کنندگان با به اشتراک گذارن مطالب افراد پیشوای مجازی، اتفاقی را رقم می زنند که می توان از واژه انگلیسی «کمپین» برای آنها استفاده کرد. کمپین هایی که با «هشتگ» معرفی می شوند.
هشتگ ها، نمونه واضحی از مطلق انگاری اند. آری یا خیر؛ تحریم یا تشویق؛ این مطلق انگاری های عمدتا هیجانی آدمهای آرام دنیای حقیقی را نیز به کنشگرانی پرخاشگر تبدیل می کند و فضای مجازی از الفاظی تند و گاهی زننده پر می شود. این ادعا بنیان های پژوهشی نیز دارد. که قابل جستجو در اینترنت هم هست.