خبرنامه دانشجویان ایران: زمانی که سوار هواپیما شده و خود را برای یک سفر هوایی آماده می‌کنیم، افرادی وجود دارند که در این پروسه به ما یاری می‌رسانند. احتمالاً هنگامی که خلبان هواپیما صحبت می‌کند واژه‌ی کابین کرو را شنیده باشید. کابین کرو و یا همان مهمانداران هواپیما همان افرادی هستند که وظیفه‌ی اصلی ایمنی مسافران در کابین را به عهده داشته و مسافران را در موقعیت‌های متفاوت یاری می‌کنند.

مهمانداران هواپیما و یا همان خدمه‌ی کابین که در زبان انگلیسی با نام‌های زیادی چون Flight attendants، Cabin Crew و Cabin Attendants خوانده می‌شوند، اعضای یک کادر پروازی (Flight Crew) هستند که به استخدام یک شرکت هواپیمایی در می‌آیند. هدف از استخدام مهماندار هواپیما حصول اطمینان از راحتی و ایمنی مسافران در طول پرواز است. با این مطلب از وبلاگ مِستر بلیط همراه گردید تا با همه چیز در مورد مهمانداران هواپیما آشنا شوید.

تاریخچه
نقش یک مهماندار هواپیما از نقشی مشابه که در قطارها و کشتی‌های مسافربری وجود داشت نشأت گرفت. بنابراین کسانی که بلیط قطار می‌خریدند و یا با کشتی سفر می‌کردند با شغل مهمانداری به خوبی آشنا بودند.  شغل یک مهماندار هواپیما حول محور ایمنی مسافران است، اما وقتی از ایمنی هواپیما صحبت می‌کنیم منظورمان چیزی به مراتب بالاتر و مهم‌تر از مقوله‌ی ایمنی در قطار و کشتی است. مهمانداران هواپیما به همراه خلبان‌ها و مهندسین، اعضای کادر پروازی را تشکیل می‌دهند.

اولین مهماندار تاریخ، هنریک کوبیس (Heinrich Kubis) نام داشت. کوبیس اهل آلمان بود و اولین بار در سال ۱۹۱۲ به عنوان مهماندار هواپیما در یکی از پروازهای شرکت هواپیمایی DELAG حضور پیدا کرد. شرکت هواپیمایی امپریال (Imperial Airways) در بریتانیا در دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی در کابین هواپیماهایش افرادی را با عنوان cabin boys که همان مهمانداران هواپیما بودند استخدام کرده بود. در ایالات متحده‌ی آمریکا شرکت هواپیمایی Stout اولین ایرلاینی بود که در سال ۱۹۲۶ افرادی را به عنوان مهماندار هواپیما استخدام کرد. جالب است بدانید اولین ایرلاین آمریکایی که مهمانداران را به منظور سرو غذای مسافران استخدام کرد شرکت هواپیمایی آمریکایی پن (Pan American World Airways) در سال ۱۹۲۹ بود.

اولین مهماندار زن در تاریخ، یک پرستار ۲۵ ساله به نام الن چرچ (Ellen Church) بود که در سال ۱۹۳۰ به استخدام شرکت هواپیمایی یونایتد (United Airlines) درآمد. او همچنین اولین شخصی بود که به عنوان یک پرستار رسمی در یک هواپیما حضور پیدا کرد. به دنبال این اتفاق دیگر ایرلاین‌ها نیز شروع به استخدام پرستاران زن به عنوان مهماندار هواپیما کردند و آن‌ها را stewardess یا airhostess نامیدند. در ایالات متحده و در دهه‌ی ۱۹۳۰ به دنبال رکود بزرگ این شغل از معدود مشاغل مناسب برای زنان بود. البته ایرلاین‌ها با تعداد زیادی متقاضی روبرو شدند. جالب است بدانید در دسامبر سال ۱۹۳۵ بیش از ۲ هزار زن برای فقط ۴۳ موقعیت شغلی که وجود داشت درخواست داده بودند.

مهمانداران زن به سرعت جای مهمانداران مرد را گرفتند؛ تا پایان سال ۱۹۳۶ تقریباً هیچ مهماندار مردی وجود نداشت. متقاضیانی که برای مهمانداری هواپیما اقدام می‌کردند می‌بایست از شرایط مشخصی برخوردار می‌بودند. شرط پرستار فارغ التحصیل شده بودن در زمان جنگ جهانی دوم کاملاً از بین رفت، چرا که بسیاری از پرستاران مجبور بودند به عنوان پرستار نظامی انجام وظیفه کنند.

اولین شاکیان در کمیسیون فرصتهای شغلی برابر مهمانداران زنی بودند که بر علیه تبعیض سنی، صلاحیت‌های وزن و قد و ممنوعیت ازدواج مهمانداران شکایت کردند. لازم به ذکر است در بسیاری از ایرلاین‌ها مهمانداران زن اگر به سن ۳۲ سال می‌رسیدند و یا ازدواج می‌کردند سریعاً اخراج می‌شدند. رفته رفته تمامی قوانین در ایرلاین‌های متفاوت اصلاح گردید.

نقش مهماندار هواپیما
تعریف استاندارد نقش یک مهماندار هواپیما به قرار زیر است:

ارائه‌ی خدمات رایج و پاسخ گویی به نیازهای فوری به منظور حصول اطمینان از ایمنی و راحتی مسافران هواپیما در طول پرواز.
عموماً مهمانداران هواپیما می‌بایست دیپلم یا مدرکی معادل آن داشته باشند (این موضوع به نسبت کشورهای متفاوت و ایرلاین‌های متفاوت فرق می‌کند). تعداد مورد نیاز مهمانداران هواپیما در طول یک پرواز به قوانین کشور ایرلاین وابسته است. در ایالات متحده برای هواپیماهای سبک و دارای کمتر از ۱۹ صندلی هیچ مهمانداری نیاز نیست. اما در هواپیمای بزرگ به ازای هر ۵۰ صندلی یک مهماندار مورد نیاز است. اکثریت مهمانداران هواپیما در تمامی ایرلاین‌های جهان را بانوان تشکیل می‌دهند. مهماندار ارشد یا سرمهماندار در طول یک پرواز با نام‌های CP، ISM و یا FSM خوانده می‌شود.

صلاحیت‌های مهمانداران هواپیما
مهمانداران هواپیما غالباً دوره‌ی آموزشی مخصوصی را در قطب فعالیت ایرلاین مرتبط و یا شهر مبدأ ایرلاین می‌گذارنند. بر اساس کشور و ایرلاین این دوره می‌تواند از ۴ هفته تا ۶ ماه به طول انجامد. تمرکز اصلی دوره موارد ایمنی و فاکتورهای هواپیماهایی است که در ایرلاین مورد نظر به کار گرفته می‌شوند.

مهمانداران هواپیما برای رویارویی با طیف وسیعی از خطرات، موقعیت‌های اورژانسی و کمک‌های اولیه آموزش داده می‌شوند. از جمله موقعیت‌هایی که می‌تواند برای یک هواپیما و یا مسافران آن در طول پرواز ایجاد شود می‌توان به خونریزی بینی، جراحات کوچک، مسمومیت‌های غذایی، مسافران خشن، عصبی و مضطرب، فرود اضطراری، آتش سوزی در کابین، افت فشار هوا، تولد و مرگ در طول پرواز، ابزار و کالاهای خطرناک در کابین، دزدیده شدن هواپیما و فرود روی آب اشاره کرد.

وظایف یک مهماندار هواپیما
قبل از هر پرواز مهمانداران هواپیما به همراه خلبان‌ها در یک جلسه‌ی بسیار مختصر ایمنی شرکت می‌کنند. در طول این جلسه آن‌ها مواردی که در چک لیست ایمنی وجود دارد، مقدار تجهیزات ایمنی و دیگر خصوصیات منحصر بفرد هواپیمایی که قرار است با آن پرواز کنند را از نظر می‌گذرانند. سپس به سوار کردن مسافران با موارد خاص می‌پردازند، این قسمت می‌تواند مسافرانی که به عنوان توانخواه جسمی ذهنی شناخته می‌شوند، کودکانی که تنها مسافرت می‌کنند و یا افراد بسیار مهم (VIP) را شامل شود. قبل از هر پرواز وجود تمامی تجهیزات ایمنی هواپیما و مسافران مانند جلیقه‌های نجات و چراغ قوه بررسی شده و تأیید می‌گردد. هر گونه کمبودی در تجهیزات و وسایل هواپیما می‌بایست قبل از برخاستن هواپیما گزارش شده و اصلاح شود. مهمانداران هواپیما همچنین بایستی تمام بخش‌های کابین را با هدف عدم وجود موقعیت غیرطبیعی و یا بوی عجیب بررسی کنند.

مهمانداران هواپیما به مسافران در حمل و جا دهی چمدان‌هایی که در هواپیما به همراه خود دارند کمک کنند. همینطور می‌بایست مسئولیت و وظایف مسافرانی که در صندلی‌های کنار درب‌های خروجی اضطراری نشسته اند را به ایشان یادآوری کرده و اگر این دسته از مسافران از صندلی خود ناخشنود هستند جای آن‌ها را عوض کنند. از دیگر وظایف بسیار مهم مهمانداران هواپیما نمایش موارد ایمنی پرواز است. این قسمت یا توسط خود مهمانداران انجام می‌شود و یا مهمانداران مطمئن می‌شوند که مسافران موارد ایمنی که از طریق مانیتور پخش می‌شود را تماشا می‌کنند. سپس می‌بایست از ایمنی جزئیات کابین مطمئن شوند؛ بسته بودن میزهای صندلی‌ها، قرار داشتن صندلی‌ها در حالت عمودی و بسته بودن محفظه‌های چمدان‌ها و کمربندهای ایمنی قبل از برخاستن هواپیما در این بخش انجام می‌شوند. تمامی خدماتی که بین سوار شدن به هواپیما و برخاستن (تیک آف) هواپیما صورت می‌پذیرد را خدمات قبل از تیک آف (Pre-Take Off Service) می‌نامند.

در طول پرواز مهمانداران هواپیما معمولاً غذای و نوشیدنی مسافران را سرو می‌کنند. زمانی که به وظایف رایج خود نمی‌پردازند، مهمانداران هواپیما می‌بایست گاهی به قسمت‌های متفاوت کابین سر زده و اگر مسافری مشکلی داشت آن‌را برطرف کنند. در طول توربولانس آن‌ها باید از ایمنی قسمت‌های مختلف کابین مطمئن شده و چنانچه مسافران ترسیده باشند آن‌ها را آرام کنند. قبل از نشستن هواپیما مجدداً لازم است صندلی‌ها در وضعیت عمودی قرار بگیرند. بررسی این موضوع وظیفه‌ی مهمانداران است. تمامی مایعات داغ و زباله‌ها می‌بایست جمع آوری شود. بررسی نهایی ایمنی کابین قبل از فرود هواپیما و توسط مهمانداران هواپیما انجام می‌شود. آن‌ها کاملاً آگاه هستند که بسیاری از موقعیت‌های اورژانسی برای یک هواپیما در طول برخاستن و نشستن آن اتفاق می‌افتد. مجدداً مهمانداران هواپیما به مسافران با نیازهای خاص کمک کرده تا از هواپیما پیاده شوند.

در ایران مانند دیگر نقاط جهان ایرلاین‌ها برای برخی مقاصد پروازهای با کیفیت تری ارائه می‌کنند. به طور مثال افرادی که بلیط هواپیما کیش تهیه کرده و به این مقصد زیبا سفر کرده اند احتمالاً متوجه شده اند که پروازهای کیش از کیفیت مناسبی برخوردار هستند و مهمانداران هواپیما حداکثر خدمات را به مسافران در این پروازها ارائه می‌کنند. در مِستر بلیط که یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین سامانه‌های فروش آنلاین بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس است، می‌توانید در کمترین زمان و با ارزان‌ترین قیمت بلیط هواپیما خارجی و داخلی خود را به آسانی تهیه کنید.

لباس مهمانداران هواپیما
مهمانداران هواپیما موظف به پوشیدن یونیفرم مخصوصی هستند که ایرلاین برای آن‌ها طراحی و مشخص کرده است. از دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی تا کنون ایرلاین‌های آسیایی علی الخصوص آن‌هایی که هواپیمایی ملی یک کشور به حساب می‌آیند، از لباس محلی و ملی خویش برای یونیفرم مهمانداران استفاده می‌کنند. این کار در حقیقت یک استراتژی مارکتینگ برای نماش فرهنگ آن کشور بوده است.

زبان مهمانداران هواپیما
مهماندارانی که به چند زبان مسلط باشند غالباً برای پروازهای بین المللی یک ایرلاین مورد استفاده قرار می‌گیرند. به غیر از انگلیسی زبان‌هایی که بیشتر مورد تقاضا هستند فرانسوی، روسی، هندی، اسپانیایی، چینی، ژاپنی، عربی، آلمانی، پرتغالی، ایتالیایی و ترکی می‌باشند.

منبع : ویرلن