به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از ایسنا، در حالی که بر اساس قانون، امسال برای اولین بار پذیرش در رشته‌های کم متقاضی دانشگاه‌های دولتی بر اساس سوابق تحصیلی صورت می‌گیرد اما گویا تا رسیدن به روش جایگزین مطلوب برای پذیرش دانشجو هنوز راه زیادی در پیش است! زیرا در شرایط فعلی بسیاری از دانشگاه‌های برتر حتی یک رشته نیز برای پذیرش بدون آزمون به سازمان سنجش اعلام نکرده‌اند و همچنان پذیرش در رشته‌های پرطرفدار در دانشگاه‌های برتر بر اساس نتایج کنکور انجام می‌شود.
در این نشست دکتر حسین حسینی معاون آموزشی دانشگاه تهران به بررسی اهمیت کنکور و باید و نبایدهای مربوط به حذف آن اشاره کرد و گفت: در حال حاضر کنکور در کشورمان در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برگزار می‌شود اما از منظر ما دانشگاهیان و برخی دست اندرکاران موضوع حذف و عدم حذف آن ممکن است، متفاوت باشد.
وی ادامه داد: دانشگاه‌های ما با برگزاری کنکور دنبال پذیرش‌های کیفی هستند یعنی هر اقدامی که این پذیرش با کیفیت را برای ما تضمین کند ما به آن سمت تمایل داریم و از آن استقبال می‌کنیم. بنابراین ما در سه مقطع تحصیلی کنکور برگزار می‌کنیم و در جاهایی نیز با گذشت زمان ما به سمت تمرکز گرایی حرکت کردیم اما واقعیتی که باید به آن بپردازیم این است که جمعیت متقاضیان آموزش عالی در مقایسه با گذشته به ویژه در مقاطع آموزش عالی افزایش پیدا کرده است که خود این موضوع حرکت به سمت آزمون‌های متمرکز به ویژه در مقاطع مختلف بیش از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد.
هیچ جای دنیا مجلس برای پذیرش دانشجوی دکتری قانون وضع نمی‌کند
وی در ادامه خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم بحث کنکور را به صورت تفکیکی بررسی کنیم این موضوع در مقطع تحصیلات تکمیلی جای بحث دارد. در واقع برگزاری این آزمون به شکل امروزی که در کشور ما برگزار می‌شود کاملاً منحصر به ایران است و در هیچ جای دنیا این گونه که مجلس کشوری در خصوص پذیرش دانشجوی دکتری قانون وضع می‌کند و وزن به خصوصی را هم به آزمون متمرکز بدهد و در نهایت با خط و خطوطی تعیین کند که پذیرش‌ها در این چارچوب و در قالب آن مقرراتی که شورای سنجش و پذیرش وضع می‌کنند، اتفاق بیفتند، وجود ندارد.
دانشگاه‌ها در گذشته برای پذیرش دانشجویان دکتری خودکفا بودند
معاون آموزشی دانشگاه تهران ادامه داد: در گذشته نه چندان دور دانشگاه‌های که متولی پذیرش دانشجوی دکتری بودند حداقل در این بخش کاملاً خودکفا عمل می‌کردند یعنی پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه‌ها نیز توسط خود دانشگاه‌ها صورت می‌گرفت. وقتی وضعیت پذیرش‌های امروزی با دهه ۸۰ که معاون آموزشی دانشگاه تهران بودم مقایسه می‌کنم، کاملاً این تفاوت را احساس می‌کنم. در شکل فعلی پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه‌ها ما رضایت‌مندی را بین دانشگاه‌ها احساس نمی‌کنیم چرا که این شکل از پذیرش الزاماتی را ایجاد می‌کند که دارای عوارض جانبی است و ممکن است آن گونه که باید دانشگاه‌ها نتوانند دانشجویان کیفی را جذب کنند.
اعمال سلیقه در جذب دانشجویان دکتری قابل قبول نیست
دکتر حسینی خاطر نشان کرد: هر گاه بحث حذف کنکور دکتری مطرح می‌شود این تصور پیش می‌آید که دانشگاه‌ها ممکن است در پذیرش دانشجویان جهت‌گیری خاصی را داشته باشند؛ مثلاً تلاش کنند دانش آموختگان دانشگاه‌های خود را پذیرش کنند که در این موارد ممکن است اعتراضات متعددی در این زمینه از سوی برخی دانشجویان شکل گیرد البته به اعتقاد من اگر گروه‌های آموزشی در پذیرش دانشجویان دکتری، دانش آموختگان خود را جذب کنند به این معنی نیست با یک نگاه ترجیحی این کار را انجام می‌هند در واقع بخاطر شناختی که از دانشجویان خود داشتند اطمینان آن گروه در پذیرش دانشجو حاصل می‌شد. بنابراین ما قطعاً نمی‌توانیم نقد کنیم و بگوییم اعمال سلیقه‌ها در پذیرش دانشجویان دکتری وجود دارد اما باید به این نکته توجه داشت که مجموعه‌ای کامل ارزیابی دانشجویان دکتری را عهده دار هستند و به نظر می‌رسد که جهت‌گیری و اعمال سلیقه در جذب این دانشجویان قابل قبول نیست.
معاون آموزشی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: وضعیت پذیرش دانشجویان دکتری نشان می‌دهد که سمت و سوی این پذیرش‌ها در شرایط فعلی که از طریق آزمون صورت می‌گیرد به سمت کیفیت و تعالی نرفته است و دلیل آن این است که اختیارات از دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجویان دکتری گرفته شده است و به نظر می‌رسد این موضوع باید پرداخته شود.
ضرورت بازنگری شیوه جذب دانشجوی ارشد
دکتر حسینی در خصوص شیوه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد نیز اظهار کرد: به اعتقاد من کمترین نمره از لحاظ کیفیت در پذیرش دانشجویان به مقطع کارشناسی ارشد می‌رسد، چرا که در این شیوه ۱۰۰ درصد پذیرش دانشجو از طریق آزمون متمرکز صورت می‌گیرد و نمی‌توانیم کیفی‌ترین دانشجویان را جذب کنیم. در این شیوه نیز نیازمند یک بازخوانی هستیم و باید طرحی نو در جذب دانشجویان کارشناسی ارشد ایجاد کرد. البته بخشی نیز به این موضوع برمی‌گردد که ما هیچ نصابی در پذیرش دانشجو نداریم و ممکن است فردی که می‌خواهد مدرک کارشناس ارشد کسب کند برخی دروس را با نمره صفر بگذراند و حتی گاهی با کارنامه منفی در رشته‌ای پذیرفته شود و این امر ایراد دارد و ما باید در بحث پذیرش‌ها به نصاب‌ها اهمیت بدهیم و در یک رشته‌ای اگر افرادی حداقل‌های لازم را ندارند نباید الزامی به باقی ماندن ظرفیت پذیرش‌ها وجود داشته باشد.
کنکور بهترین شیوه پذیرش دانشجوی کارشناسی است
دکتر حسینی یادآور شد: برگزاری کنکور برای پذیرش در مقطع کارشناسی جزو بهترین شیوه‌ها به منظور پذیرش با کیفیت دانشجو به شمار می‌رود و کنکور راهکار مناسبی برای غربالگری دانشجوی کیفی جهت ورود به دانشگاه است اما این سوال که آیا در شرایطی که ما ۸۵ درصد از پذیرش‌های خود با سوابق تحصیلی انجام می‌دهیم برای پذیرش حدود ۱۵ درصد دیگر دانشجویان برگزاری این سطح از آزمون و حجم آن ضرورت دارد یا نه؟ موضوعی است که باید به آن پرداخته شود. اما به طور کلی پذیرش‌های ما در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد نیازمند به بازبینی جدی دارد و در مورد کارشناسی اینکه چه اقداماتی انجام بگیرد که سوابق تحصیلی دانش آموزان حتی برای پذیرش در دانشگاه‌ها پر متقاضی نیز بتواند اعمال نظر کند سازگارهای خاص خود را دارد.
وی در خصوص تمایل برای حضور در رشته‌های تجربی از سوی داوطلبان نیز گفت: بخشی از این موضوع از مسائل عرفی جامعه و وضعیت اشتغال نشأت می‌گیرد؛ چرا که این رشته‌ها در جامعه ما بسیار با اهمیت شده‌اند به گونه‌ای که حدود دو سال قبل دانشجوی رتبه یک دانشگاه شریف برای ورود به پزشکی انصراف داده و وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شده است و این موضوع نگران‌کننده است.
توازنی برای ورود به رشته‌های دانشگاهی وجود ندارد
به گفته معاون آموزشی دانشگاه تهران، در دو دهه گذشته همواره توازن بین عرضه و تقاضا در رشته‌های علوم انسانی و فنی- مهندسی وجود داشت اما اینکه یکباره این توازن بر هم می‌خورد و تمایل به انتخاب رشته‌های علوم تجربی بیشتر می‌شود، نگران‌کننده است؛ البته بزرگ نمایی برخی موضوعات مانند طرح تحول در سلامت در جامعه که مورد توجه خانواده‌ها نیز قرار گرفته، در کنار سیاست‌های ناکارآمد از سوی سیاستگذاران موجب شکل‌گیری وضعیت فعلی و عدم توازن برای ورود در رشته‌های مختلف دانشگاهی شده است.
گره خوردن زلف کنکور به سلامت جامعه
حسینی با تاکید بر اینکه در بحث ساماندهی کنکور نیازمند اقدامات فرهنگی و اجتماعی هستیم، ادامه داد: در گام نخست نباید در زمینه آزمون سراسری به میزان فعلی تبلیغ شود. متأسفانه امروزه سلامت بخشی از جامعه با این موضوع گره خورده و از سوی دیگر سیاست‌های ما نیز همواره تشویق و ترویج کنکور بوده است که بخش مهمی از آن توسط صدا و سیما صورت می‌گیرد.
وی اضافه کرد: درست است که در هر موضوعی که به این اندازه رقابت صورت گیرد این مباحث نیز مطرح می‌شود اما باید پرسید چرا دانش آموزی که برای ورود به دانشگاه تلاش می‌کند، بعد از پذیرش بی انگیزه می‌شود؟
حسینی با بیان اینکه متأسفانه کشور به سمتی سوق داده شده که برای پدیده کنکور تبلیغ می‌کنیم، گفت: این اتفاق بسیار بدی در جامعه است چرا که سلامت یک فرد یا خانواده در جامعه به خطر می‌افتد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه داوطلبانی داریم که وقتی وارد دانشگاه‌های برتر نمی‌شوند با مشکلات روحی و روانی متعددی مواجه می‌شوند، یادآور شد: متأسفانه این مشکلات روحی و روانی به دلیل فشار کنکور بر آنها تحمیل شده است بنابراین باید این موضوع در کشور به عنوان یک اقدام در دستور کار دست اندرکاران فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.
حسینی با بیان اینکه ما در کنار یک سری از معضلات اجتماعی، مشکل کنکور را نیز داریم که نتیجه آن سوق دادن بخشی از جامعه به سمت یک امر مقدس با روش غلط، اظهار کرد: نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که کنکور نباید همه چیز ما باشد و ما نیز کمتر با مردم در این فضا صحبت کردیم و حتی رسانه‌ها، دانشگاه‌ها سیاسیون و نویسندگان به این موضوع نپرداختند.
وی ایجاد چنین چالیشی را مربوط فراهم نبودن زیرساخت‌ها در جامعه دانست و ادامه داد: در کشورهایی مثل آلمان آموزش رایگان حاکم است و ۷۰ درصد ظرفیت آموزش عالی آنها توسط مردم آلمان پر می‌شود و افراد با وجود تحصیل رایگان رغبتی برای ورود به دانشگاه ندارند و افراد ترجیح می‌دهند با گذراندن دوره‌های مهارتی مستقیماً وارد بازار کار شوند و ضرورتی برای حضور در فضای دانشگاهی را نمی‌بیند.
حسینی خاطر نشان کرد: هر چند گرایش به سمت آموزش عالی ممکن است پدیده‌ای مثبت باشد و موجب افزایش سطح سواد و دانش در جامعه شود اما باید تبعات جانبی آن را باید بینیم. اگر افزایش تقاضا برای ورود به دانشگاه‌ها با پیامدهای اثرگذار همراه باشد، اصل موضوع تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
چالش جدید دانشگاه‌ها در سهمیه‌های مجلسی
حسینی در خصوص سهمیه ورود به دانشگاه‌ها نیز خاطر نشان کرد: سهمیه‌هایی که از سوی مجلس شورای اسلامی وضع می‌شود در طی یک دو سال اخیر سهمیه‌های غیر قابل تصوری بوده و موجب شده امروزه دانشگاه‌های کشور به خصوص دانشگاه‌هایی که با افزایش تقاضای داوطلبان مواجه هستند با چالش مواجه شوند.
وی با تاکید بر اینکه چنین دانشگاه‌هایی با بیش از ۳۰ و گاهی با ۵۰ درصد سهمیه‌ها مواجه هستند، اضافه کرد: بنابراین این مسئله یکی از موضوعاتی است که موجب نگرانی اجتماعی شده و عوارض اجتماعی را به دنبال دارد و امیدواریم نمایندگان مجلس به این موضوع بیندیشند و ساماندهی سهمیه‌ها را در دستور کار خود قرار دهند اگر چه اخیراً این موضوع در کمیسیون آموزش عالی در دست بررسی است و امیدواریم به زودی محقق شود.