به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، از اتحادیه‌های دانشجویی کشور است که با رویکرد کلی عدالت‌خواهی، انتقاد و مطالبه‌گری از مسئولین و نهادها و توجه به مشکلات و معضلات سیاسی و اجتماعی است. این تشکیلات خود را فراجناحی می‌داند و به تقسیم‌بندی‌های سیاسی و جناحی کشور اعتقادی نداشته و رفع مشکلات اجتماعی و کارآمدی نظام اسلامی را از اهداف خود می‌شمرد. جنبش عدالت‌خواه در موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی دارای فعالیت بوده‌است. فقر، دفاع از مستضعفین و اقشار ضعیف، معضلات اجتماعی، فسادهای اداری و اقتصادی در ارکان حکومتی، حرکت‌های ضدامپریالیست و دفاع از نهضت‌های آزادی‌بخش و مسائل و برنامه‌های اقتصادی از جمله سرفصل مواردی بوده که جنبش عدالت‌خواه به آن‌ها اهتمام داشته‌ است.

این تشکل الگوی خود را تفکر و منش بنیانگذار انقلاب آیت الله خمینی و مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی و اصول انقلاب اسلامی می‌داند. باید اذعان کرد که به نسبت جریان‌های دانشجویی دیگر جوان‌تر است همچنین در محافل دانشجویی، سیاسی و رسانه‌ای از این جریان اختصاراً با عنوان «جنبش» یاد می‌شود.

شکل‌گیری جریان جنبش عدالت‌خواه از به هم پیوستن حلقه ها وگروه‌ ها و جمع‌های پراکنده‌ی همفکر و منتقد به وضع موجود بوده است برخی حلقه‌های فکری، دانشجویی نقشی مهم در شکل گیری این جریان داشتند. جلسات هفتگی حیدر رحیم پور، کارگاه نویسندگی وحید جلیلی در مشهد (مجمع تبشیر) و تهران (مجمع حزب الله) از جمله‌ی این‌ جمع هاست.

آغاز به فعالیت جنبش عدالت خواه
بعد از پیام رهبری در سال ۸۱ حلقه‌ها ی دانشجویی مختلف همدیگر را از طریق محصولات و جلساتی که پیش از این شکل گرفته بود یافتتند و تلاش در انسجام و ارتباط با یکدیگر کردند. برخی از اساتید هم به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مانند وحید جلیلی، حسن و حیدر رحیم پور ازغدی، محمد صادق کوشکی، و سید عباس نبوی، سعید قاسمی، سلیمی نمین، ابراهیم فیاض، مسعود ده نمکی و… در گفتمان سازی برای این حلقه‌ها موثر واقع شدند.

اولین جلسه مشترک این حلقه‌ها سال ۸۱ قبل از ثبت رسمی جنبش در قم در دیدار با آیات مصباح یزدی و جوادی آملی، ابراهیم امینی و محمدرضا حکیمی، شکل گرفت و بعدها این جلسات به صورت فصلی با اساتید جبهه انقلاب پی گرفته شد. البته از سال‌های قبل آن، برخوردهایی با اعضای این حلقه‌ها صورت می‌گرفت و نهادهای امنیتی، احزاب و مسئولین واکنش‌های تندی صورت می‌دادند.

امکان تبدیل جریان جدید به طبرزدی، عدم پذیرش بازی صوری راست و چپ و وابستگی سیاسی و جناحی و فردی از مهم‌ترین دلایل این نوع برخوردها بود، گفتنی است پس از سال ۸۱ و پیام رهبری به جنبش دانشجویی برای پیگیری عدالت، ارتباط تشکیلاتی جدی شد و در اواخر ۸۲ جنبش عدالتخواه دانشجویی به صورت رسمی از جانب نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها به رسمیت شناخته شد البته باید این نکته را گفت که تصمیم دانشجویان این بود که تشکل جدید تاسیس نشود و صرفاً یک دفتر هماهنگی برای جهت دهی به فعالیت‌های انقلابی و ایجاد یک مزرعه ی نمونه برای اصلاح محل اصلی نیروهای حزب اللهی که بسیج دانشجویی است، تاسیس شود.

چگونگی فعالیت‌های جنبش عدالتخواه دانشجویی
در کنار کارهای مبنایی این تشکل مانند توزیع محصولات جبهه ی فرهنگی انقلاب و حلقه‌های مطالعاتی و سخنرانی و… نقد جدی به عملکرد مجالس ششم و هفتم، نقد صدا و سیما و نهادهای فرهنگی، نقد کمیته ی امداد امام خمینی، قوه ی قضائیه و… در دستور کار قرار گرفت.  تجمع مقابل قوه ی قضائیه و دیدار با رییس قوه در پی آن در سال ۱۳۸۱ شروع جلب توجه های جدی به جنبش بود.

موضوع کارتن خوابی نیز از نقاط اوج جنبش عدالتخواه بود و بعد از فوت ۴۳ نفر از کارتن خواب‌های تهران در سرمای سال ۸۳ اعضای جنبش مقابل پنج نهاد رسمی کارتن خوابی کردند. نکته جالب این بود که این پنج نهاد همه احزاب و گروه‌های کشور را نمایندگی می‌کردند.

یکی از مهم‌ترین اقدامات دیگر اعتراض به دانشجوی پولی بود که ۷ شبانه روز تحصن در دانشگاه اصفهان صورت گرفت و سپس در مقابل مجلس شورای اسلامی ۵ شبانه روز زیر باران ادامه پیدا کرد. جنبش در دوران اصلاحات تنها به دولت دوم خرداد اعتراض نمی‌کرد، بلکه منتقد کل فضای سیاسی کشور بود و به هیچ وجه حاضر نشد در بازی دو جناح قرار بگیرد.

لازم به ذکر است که اعضای جنبش در انتخابات‌هایی نظیر مجلس هفتم هم تلاش کردند در شهرهای مختلف و به ویژه مشهد چهره های مستقل جبهه فرهنگی انقلاب مانند سعید جلیلی را وارد انتخابات کنند.

عملکرد جنبش در انتخابات ریاست جمهوری
در انتخابات ریاست جمهوری نهم اعضای جنبش عدالتخواه معتقد بودند که باید گفتمان انتخابات را عوض کرد و مسائل اصلی نظیر عدالت خواهی و استکبارستیزی جریان سازی شود. همایش و بیانیه های متعدد، دیدار نمادین از خانه ی شهید رجایی و درخواست دیدار از منازل کاندیداها، طرح سؤالات را در فضای سیاست خارجی، نظام آموزشی، کشاورزی و… برای عقلانی و علمی کردن فضای انتخابات بخشی از این برنامه‌ها بود.

با توجه به ضعف‌ها و قوت‌ها مشترکاً از آقای احمدی نژاد و قالیباف و در دور دوم که دعوای عدالت و سرمایه داری شکل گرفت از احمدی نژاد حمایت کرد. بعد از پیروزی احمدی نژاد احساس شد باید فضای فکری برای دولت شکل بگیرد و لذا همایش دولت نهم چالش‌ها و راهکارها را با حضور بسیاری از اساتید و مسئولین عدالتخواه برگزار شد. پیشنهاد چهره های انقلابی و غیر سیاست زده برای کابینه به صورت نامه ی سرگشاده و نقد کابینه به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت.

جنس اقدامات جنبش عدالتخواه
در برنامه‌ای که به مناسبت سالگرد پیام رهبری در مشهد انجام گرفت برای اولین بار اصطلاح "جنبش عدالتخواه دانشجویی" مطرح شد. این برنامه -به عنوان یکی از آغازین برنامه‌های رسمی- که تحت عنوان "محاکمه‌ی مردمی" توسط انجمن طلاب و دانشجویان مشهد و با همکاری بسیج دانشگاه فردوسی برگزار شد با واکنش های شدیدی همراه بود و از جمله با اخراج برگزارکنندگان از بسیج دانشجویی همراه شد.

شورای مرکزی
اعضای این تشکل در شورای مرکزی هفت نفر است که دو نفر آن به صورت انتصابی انتخاب می شوند.