طی چندسال اخیر این ارتباطات و همکاریهای بین دانشگاههای ایران با کشورهای جهان تحت یک سازماندهی با عنوان «کارگروههای هماهنگی و پیگیری بینالمللی» توسط وزارت علوم صورت گرفته، به این صورت که براساس سیاستهای وضعشده دانشگاههای برتر کشور با یک پروتکل تحت ماموریتی با یکی از کشورهای «هدف» حوزه آموزشعالی ارتباط و همکاری را انجام میدهند، بهطور مثال دانشگاه صنعتی اصفهان با سوئیس، دانشگاه فردوسی مشهد با هند؛ دانشگاه سیستان و بلوچستان با پاکستان؛ دانشگاه خوارزمی با اتریش؛ دانشگاه یزد با مجارستان؛ دانشگاه علم و صنعت ایران با آلمان؛ دانشگاه کردستان با اقلیم کردستان عراق؛ دانشگاه شهیدبهشتی با روسیه و قزاقستان؛ دانشگاه تبریز با ترکیه؛ دانشگاه صنعتی امیرکبیر با فرانسه؛ دانشگاه تربیت مدرس با ژاپن؛ دانشگاه اصفهان با کره جنوبی و دانشگاه صنعتی شریف با کشور چین ماموریت همکاریهای بینالمللی در حوزههای مختلف علمی را دارند. اما جدا از این پروتکلی که وزارت علوم برای این 13 دانشگاه در نظر گرفته است، برخی دانشگاهها نیز با توجه به تصمیمهای هیاتموسس خود اقدام به ارتباط با برخی از دانشگاههای کشورهای خارج از این پروتکل میکنند؛ که دانشگاه شهیدبهشتی یکی از این دانشگاههایی است که اخیرا مراودات خود را با مسئولان آموزشعالی فرانسه افزایش داده است.
یکشنبه 14 مردادماه سال جاری بود که در حاشیه نشست روسای دانشگاههای متولی کارگروه همکاریهای علمی بینالمللی و سفرای کشورهای هدف سیدحسن صدوق، رئیس دانشگاه شهید بهشتی از ایجاد یک کنسرسیوم دانشگاهی در حوزه حقوق مابین این دانشگاه با دانشکده پاریس و دانشگاه سوربن خبر داد. او در توضیحات این ایده خود ضمن اشاره به ماموریت اصلی این دانشگاه در ارتباط با دانشگاههای روسیه به موضوع دیگری اشاره میکند و میگوید: «خوشبختانه درحال حاضر دانشگاه شهیدبهشتی همکاری خوبی با دانشگاههای خارجی اعم از دانشگاههای روسیه در حوزههای مختلف بهخصوص برگزاری دورههای مشترک شروع کرده است، ضمن اینکه با دانشگاه سوربن فرانسه نیز همکاریهای خوبی در جهت راهاندازی رشتههای مشترک در حوزه حقوق آغاز کردهایم. براساس تفاهمی که با دانشگاه سوربن فرانسه داشتیم، قرار است دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی با دانشکده پاریس۱ و دانشگاه سوربن که ۱۴ هزار دانشجو در رشته حقوق دارد و هدایتکننده یک کنسرسیوم دانشگاهی در حوزه حقوق است، همکاری داشته باشد. «براساس تفاهم صورتگرفته دورههای مشترک دو دانشگاه شهید بهشتی و سوربن فرانسه در رشته حقوق از امسال برگزار میشود و دانشجویان شرکتکننده در این رشتهها مدرک مشترک دریافت میکنند.» او در ادامه از اعزام 400دانشجوی دکتری برای فراگیری این دوره خبر میدهد.
البته این همکاری تنها به این گفته ختم نشده و 9 مردادماه سایت سفارت فرانسه در ایران از دیدار سفیر این کشور با رئیس دانشگاه شهید بهشتی در حوزه تاسیس رشتههای گروه حقوق خبر داده است؛ در متن خبر سفارت فرانسه میخوانیم: «فیلیپ تیه بو، سفیر کشور فرانسه در ایران به همراه جمال اوبشو، وابسته فرهنگی سفارت فرانسه در تهران، روز نهم مردادماه ضمن حضور در دانشگاه شهید بهشتی با صدوق، رئیس دانشگاه دیدار و گفتوگو کرد. در این نشست رئیس دانشگاه شهید بهشتی پس از خوشامدگویی به سفیر فرانسه برای حضور در دانشگاه شهید بهشتی، خرسندی خود را از مواضع اتخاذشده توسط رئیسجمهور مکرون بیان کرد و ابراز امیدواری داشت تا طرحها و پروژههای مشترک موجود بین دانشگاه شهید بهشتی و مراکز آموزشی تحقیقاتی فرانسوی را بتوانیم با جدیت پیش ببریم. در این دیدار، صدوق خواستار جدیت بیشتر از سوی طرفهای فرانسوی هم برای راهاندازی این رشته و هم سایر همکاریهای علمی و دانشگاهی شد و سفیر فرانسه نیز ابراز داشت همکاری همهجانبه در حوزههای ذیربط انجام خواهد شد. در این دیدار، بیگزاده، رئیس دانشکده حقوق از دانشگاه شهید بهشتی بهعنوان اولین دانشگاهی که اقدام به برقراری مجدد ارتباطات علمی با دانشگاههای فرانسوی کرده است یاد کرد و بیان داشت به لطف حمایتهای ریاست دانشگاه و همچنین بخش فرهنگی سفارت فرانسه در تهران، پروژه راهاندازی رشته حقوق تجارت بینالملل به زبان فرانسه بهزودی و با همکاری کنسرسیومی از دانشگاههای فرانسوی و محوریت دانشگاه سوربن در پردیس بینالملل دانشگاه شهید بهشتی برای اولین بار در ایران کلید خواهد خورد.»
اما یکی از سوالات موجود در این همکاری، حمایت از تحریمهای علمی ایران بهخصوص دانشگاه شهیدبهشتی در حوزه فیزیک و امور هستهای توسط فرانسه است؛ ماه گذشته بود که رئیس دانشگاه شهید بهشتی از تحریم مجدد این دانشگاه در قالب اسناد برجامی خبر داد و گفت: «اتحادیه اروپا مجددا تا هشت سال آینده دو دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف را در لیست تحریمهای برجامی قرار داد و در همین راستا مقاومت و حساسیت زیادی در انتشار مقالات علمی غیر از موضوعات فیزیک و هستهای در مجامع بینالمللی صورت میگیرد.» وزیر علوم نیز در همان روزها از تحریم دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف توسط اتحادیه اروپا که با حمایت فرانسه همراه است، خبر داد؛ مسالهای که یک تناقض قابلتامل درباره رفتار دوگانه فرانسه برای دو رشته خاص در یک دانشگاه ایرانی دارد. البته این کارشکنی «علمی» فرانسویها مختص این بازه زمانی نیست و نقش این کشور در پروژه علمی «ایتر» (بزرگترین طرح یک رآکتور همجوشی هستهای) و حذف دانشمندان ایران در این پروژه پررنگ است.
اما چرا دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برای فرانسویها مهم است؟ با نگاهی به تاریخچه تاسیس این دانشکده از سال 1346 تا به امروز این مساله قابلتوجه است که از هشت رئیس این دانشکده قریب به اتفاق اکثر آنها دانشآموخته دانشگاههای فرانسه بودهاند و این دانشگاه بهعنوان قطب حقوق ایران نامگذاری شده است که خود این موضوع با توجه به اهمیت و محوریت این رشته در نظام فکری و تاثیرگذاری زیستی در سبک حکومتداری قابلتوجه برای هر کشوری میتواند باشد.
عضو کرسی حقوق بشر دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی که به دلیل نگرانی از وضعیت شغلی از اظهار نامش خودداری کرد، در گفتوگو با «فرهیختگان» در ابتدا با اشاره به اینکه بحثهای حقوقی ایران نوعی کپیبرداری از فرانسه است، گفت: «بهطور کلی حقوق ایران و فرانسه از نظر اینکه هر دو جزء سنت بومی ژرمنی محسوب میشوند، خیلی به هم ارتباط دارند؛ یعنی نظامهای حقوقی که مبتنیبر متون قانونی مدون هستنند؛ یعنی برخلاف نظام کامنلو که سیستم انگلیسی آمریکایی هست به صورت عرفی متکی به متن نیست، لذا عناوین حقوقی ایران و فرانسه که مبتنیبر این قضایا است، بسیار با هم اشتراک دارند.»
عضو کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی افزود: «ببینید، اگر کل یک مجموعه را تحریم کنند یک مساله است و اگر قسمتی از آن را تحریم کنند، یک مساله دیگر. وقتی فقط یک مجموعه مثل دانشگاه شهید بهشتی را به خاطر هستهای بودن تحریم هستهای میکنند، ولی در بحثهای حقوقی ارتباط را بیشتر از قبل پیش میبرند، بحث فراتر از این حرفهاست. بالاخره در زمینههای سیاسی فراتر از حد میروند و این اتفاق برای دانشگاه شهید بهشتی رخ داده است.»
به هرحال اتفاقات اخیر حضور فرانسویها آن هم در سطح سفیر در یک دانشگاه، میتواند ابهامات و پیامهای متفاوتی در پی داشته باشد؛
منبع: فرهیختگان