به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛با انتشار ویروس کرونا و گرم شدن واقعیت ها و دروغ های مجازی و صدالبته قرق صد درصدی اخبار مورد توجه مردم توسط این ویروس منحوس و خطرناک، متاسفانه عده ای از حساسیت های مردمی سوء استفاده کرده و با انتشار اخبار دروغین و دامن زدن به شایعات و خرافات جعلی استرس و فشارهای روحی روانی را به مصائب مردم افزودند.
خرافات و شایعاتی که باعث دور کردن مردم از واقعیات و نزدیک ترین کردن آن ها به این بیماری و دامن زدن به راه حل های اشتباه است، شایعاتی که ترس و غم قراروانی به دل خانواده ها انداخت و اکثرا از بیرون از کشور خط دهی می شوند.
بهترین راه مقابله با شایعه، اطلاع‌رسانی به‌موقع، سریع و فراگیراست و در غیر این صورت باید منتظر بود و دید که چطور شایعات راه بازکرده و بر اخبار صحیح پیشی می‌گیرند. در مورد بیماری کرونا البته به نظر می‌رسد بعد از انتشار اخبار فوت دو فرد مبتلا در قم، در اقدامی بی‌سابقه، وزارت بهداشت نسبت به انتشار اخبار به‌صورت مستمر و حتی باحالت پیش‌آگهی اقدام نموده است که این نوع اطلاع‌رسانی موجب تأمل است.
مجازات شایعات کرونایی
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت: انتشار اخبار کذب پیرامون ویروس کرونا کشور را به تعطیلی کشانده و هزاران میلیارد خسارت اقتصادی ایجاد می‌کند. منتشرکنندگان این اخبار به یک تا سه سال مجازات حبس محکوم می‌شوند.
به گزارش خانه ملت، نوروزی گفت: این اقدام بر اساس قانون مجازات اسلامی نشر اکاذیب محسوب شده و برای افرادی که مرتکب این جرم شوند بین یک تا سه سال مجازات حبس و تعیین شلاق در نظر گرفته شده است.
توصیه پلیس
عده‌ای از افراد سودجو و کلاهبردار با دامن زدن به اخبار و شایعات در فضای مجازی، قصد سودجویی اقتصادی و فروش محصولات بهداشتی با قیمت بالا را دارند. لذا کاربران مراقب فروشگاه‌های جعلی و اجناس بهداشتی تقلبی ارائه شده در فضای مجازی باشند.
کاربران فضای مجازی با خودداری از انتشار(فوروارد) کورکورانه اخبار مربوط به ویروس کرونا در فضای مجازی، زنجیره گسترش شایعات مخرب در این باره را قطع نموده چرا که انتشار اخبار غیر مستند به جامعه استرس وارد می‌کند.
اخبار مربوط به کرونا را فقط و فقط از منابع رسمی پیگیری نموده و در صورت دریافت هر خبر مربوط به ویروس کرونا زودباور نباشیم، سریعا آن را منتشر نکنیم و منبع و صحت آن را بررسی نماییم همچنین از انتشار اخبار و شایعات و فیلم‌های مربوط به ویروس کرونا در فضای مجازی خودداری نمایند زیرا پلیس فتا با انتشاردهندگان هرگونه شایعات درباره ویروس کرونا در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برخورد جدی خواهد کرد.
پلیس فتا به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به شهروندان بوده و کاربران می‌توانند مشکلات خود را در خصوص فضای مجازی با مراجعه حضوری و همچنین استفاده از سایت پلیس فتا به آدرس www.Cyberpolice.ir بخش مرکز فوریت‌های سایبری، لینک ثبت گزارش‌های مردمی و یا Cyberpolice@ در کلیه شبکه‌های اجتماعی داخلی با ما در میان بگذارند.
نقش شبکه های اجتماعی در انتشار شایعات و راه حل مقابله با آن
سید علیرضا آل‌داود؛ پژوهشگر فضای مجازی در گفت‌وگو با تسنیم با تذکر اینکه جریانی داخل کشور با فضای مجازی رهاشده دنبال ضربه زدن به انقلاب اسلامی و امنیت روانی مردم است، تصریح کرد: با بررسی بیش از 100 خبر و 30 کانال مرجع در تلگرام و در منابع مختلف خبری در خصوص ویروس کرونا به این نتیجه رسیدیم که در اصل "کرونای نفوذی غربگرا" با دست‌آویز قرار دادن موضوع ویروس کرونا و انتشار پیام‌های مهندسی‌شده منفی در حال انتقام گرفتن از مردم است؛ می‌توان از این جریان رسانه‌ایِ کثیف و بدون اخلاق، تعبیر به ویروس بسیار خطرناک‌تر از ویروس کرونا یا همان "کووید19" داشت!
آل‌داود ادامه داد: فیک نیوز‌ها در دنیای رسانه‌ای‌شده امروز می‌توانند حکمرانی کشور‌ها را با چالش‌های جدی روبه‌رو کنند، این در حالی است که بسیاری از کشورهای پیشرفته برای مقابله با اخبار جعلی که امروز بستر آن در فضای مجازی و پلت‌فرم‌های آن است، قوانین بسیار سختگیرانه‌ای وضع کرده‌اند.
این پژوهشگر فضای مجازی اظهار کرد: راه‌اندازی "شبکه ملی اطلاعات"، ایجاد سامانه‌های احراز هویت، وضع قوانین سختگیرانه برای فعالیت شبکه‌های اجتماعی، موتور جست‌وجو و پیام‌رسان‌های غربی در داخل کشور از جمله فعالیتهایی است که برای مقابله با اخبار جعلی باید انجام شود؛ به‌طور کلی برای مقابله با اخبار جعلی و شایعات باید اقداماتی هماهنگ و ترکیبی در حوزه زیرساخت و محتوا در 3 لایه حاکمیت، مدیریت و کاربری صورت گیرد.
این مدرس سواد رسانه‌ای با تأکید بر اینکه "ما در شرایط محاصره تبلیغاتی هستیم"، ادامه داد: در هفته‌های گذشته مردم دیدند رسانه‌ها با بسترهایی نظیر شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها می‌توانند با انتشار گسترده اخبار جعلی و شایعات نقاط قوت ما را تبدیل به نقاط ضعف کنند و جلوه‌های امیدبخش در کشور را پنهان کنند، حقایق را وارونه نشان دهند و نقاط ضعف را بسیار بزرگتر از چیزی که هست، نشان دهند.
آل‌داود اضافه کرد: در موضوع ویروس کرونا شاهد یک جنگ رسانه‌ای عظیم ضد کشورمان هستیم و دشمنان از هر حربه‌ای که می‌توانند استفاده می‌کنند تا افکار عمومی داخل کشور با اخبار جعلی مشغول شود و با مسدودسازی اکانت‌ها، صفحات و کانال‌های انقلابی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، با فیلترینگ حبابی، ضریب دادن به محتوا و اکانت‌های ضدانقلاب و ممیزی هشتگ‌ها، این فضا را به‌نفع خود مصادره می‌کنند.
این پژوهشگر فضای مجازی با تأکید بر اینکه استرس ناشی از اخبار جعلی منجر به ضربات سنگین روحی و جسمی به پیکره مردم می‌شود، متذکر شد: متأسفانه در بحث اطلاع‌رسانی درباره ویروس کرونا، شاهد شایعات فراوانی در شبکه‌های اجتماعی فعال داخل کشور هستیم و قرارگاهی رسانه‌ای برای آن در سطح دولت تشکیل نشده است.
وی ادامه داد: این استرسهای ناشی از اخبار جعلی مربوط به ویروس کرونا می‌تواند عوارضی چون عصبی بودن، احساس تنش، ضربان قلب بالا، تنفس سریع، عرق کردن، خستگی، ضعف، سرگیجه، عدم تمرکز، بی‌خوابی، حالت تهوع، بیماری‌های گوارشی، احساس گرما یا سرمای شدید و درد قفسه سینه را برای افراد در پی داشته باشد.
آل‌داود با تأکید بر اینکه تلگرام و اینستاگرام علاوه بر اینکه بستر جنگ شناختی ادراکی ترکیبی حملات تروریستی، فتنه‌های پیچیده و آسیب‌های اجتماعی هستند، بستر ایجاد ناامنی روانی نیز به‌شمار می‌روند، تصریح کرد: این ناامنی روانی می‌تواند خسارات بسیاری را به جامعه وارد کند.
دونمونه از شایعات
شایعه اخراج معلم آستارایی به دلیل تلفظ اشتباه کلمه «آنلاین»
«محسن حاجی میرزایی»؛ وزیر آموزش و پرورش در صفحه شخصی خود درتوئیتر در اینبار نوشت: « وقتی می‌گوییم آموزش هیچگاه تعطیل نمی‌شود، به اعتبار معلمان فداکار و مسئولیت‌پذیری می‌گوییم که این روزها با کمترین امکانات چراغ آموزش را از خانه‌هایشان روشن نگه داشته‌اند. پ.ن. شایعات درباره برخورد با #معلم_مهربان_آستارایی صحت ندارد.»
شایعه قرنطینه تهران
* گزارش از لیلا عبدالهی