به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سال 98 سالی بود که به اذعان خیلی از صاحب نظران با سیل شروع شد و با کرونا پایان یافت! اما همان زمان که سیل 98 گریبان گیر بسیاری از استانهای کشور بویژه لرستان بود، عده ای از کارشناسان امر هشدار سیل هایی طی سال و حتی طی سالیان آینده را داده بودند که طبیعتا انتظاری که وجود داشت، اقدامات پیشگیرانه از نهاد های مسئول بود.
خوب است که بگوییم سال 98 با سیل شروع و با سیل به پایان رسید! سیلی که باز هم دامن گیر شهرهای استان لرستان، خوزستان، فارس، چارمهال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد بوده و هنوز هم هست!
سیل در لرستان
تیموری، مدیر آموزش و پرورش شهرستان دلفان در رابطه با سیل های اخیر گت: سیل اخیر بیش از ۳۰ میلیارد ریال به ساختمان ها و تجهیزات مدارس این شهرستان خسارت وارد کرد. سیل اخیر به ساختمان های هنرستان شهید چمران، دبیرستان صدر، دبستان فاطمه زهرا درشهر نورآباد و مدارس روستاهای ده کبود و سراب غضنفر خسارت جدی وارد نمود.
او در ادامه: کارگاه آموزشی هنرستان شهید چمران دچار آبگرفتگی شد و تمام تجهیزات و وسائل کمک آموزشی آن از بین رفتند همچنین سیستم گرمایشی دو آموزشگاه نیزبراثر سیل آسیب جدی دیده اند.
وی خسارات وارده را به آموزشگاههای دلفان را سنگین بیان کرد و گفت: با توجه به مشکلات اعتباری و حجم خسارات وارده این اداره توان حل آسیب های بوجود آمده براثر سیل را ندارد .
تیموری افزود: امیدواریم ستاد بحران استان از محل اعتبارات حوادث پیش بینی نشده، آموزش و پرورش دلفان را کمک نماید تا مدارس آسیب دیده را برای دانش آموزان مهیا کنیم.
همچنین طی مصاحبه ای، امام جمعه نورآباد دلفان گفت: مردم شهرستان دلفان در جریان سیل ششم اسفند ماه 98 در سایه بی توجهی مسوولان تنها ماندند.
حجت الاسلام علی اکبر جمیاری در حاشیه بازدید از مناطق سیل زده شهر نورآباد گفت: در سیل ششم اسفند سال جاری، مردم برخی مناطق شهری دچارخسارت سنگینی شدند اما متاسفانه گرفتار بی توجهی و کم محبتی مسئولان استانی واقع شدند و این در حالی است که اکثر ساکنان این مناطق افراد نیازمند و اجاره نشین هستند که سیل زندگی آنان را از بین برده است.
او بیان کرد: گروه‌های جهادی، بسیج و ستاد بحران دلفان درحد توان خود برای کمک به مردم مناطق سیل‌زده شتافته اند و درپاکسازی منازل شهروندان از گل و لایی و آثار به جامانده از سیل مشارکت فعالی داشتند.
حجت الاسلام جمیاری در ادامه گفت: چرا عده‌ای نمی‌خواهند بپذیرند که دلفان با سیل ویرانگر مواجه شده و هنوز بسیاری از خانواده ها نه تنها نتوانستند به زندگی خود برگردند بلکه مکان مناسبی جهت استراحت وپخت غذا ندارند و در این سرمای سرگردان و وحشت از ویروس کرونا، زندگی آنان به هجرت، رنج و کوچ تبدیل شده است.
امام جمعه نورآباد، تاکیدکرد: مسئولان استانی در رویکرد خود نسبت به سیل دلفان باید تجدیدنظر کنند. هنوز بسیاری از خانواده ها در این هوای سرد یک مکان مناسبی برای خواب ندارند و با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.
سیل پایانی سال 1398 پلدختر را هم بی نصیب نگذاشت؛ به گونه ای که مدیر جهادکشاورزی پلدختر گفت: سیل اوایل اسفند ماه سال 1398؛ ۳۱میلیارد و ۳۳۱ میلیون ریال به زیر بخش های مختلف کشاورزی این شهرستان خسارت وارد کرد.
میرزا محمد مرادی در ادامه گفتگوی خود با رسانه ها چنین گفت: سیلاب به بیش از سه کیلومتر از جاده های بین مزارع کشاورزی و عشایری،۲۳کیلومتر از کانال های آب بر، ۱۸۵ ایستگاه پمپاژ شخصی و چهارهزار و ۶۰۰ متر از کانال های هدایت آب رودخانه به ایستگاه های پمپاژ شهرستان پلدختر خسارت وارد کرد.
او در ادامه گفت: بارندگی های شدید و طغیان رودخانه کشکان و جاری شدن سیلاب در سطح ۲۱۹ هکتار از اراضی کشاورزی و ۱۸۵ هکتار از باغات شهرستان موجب آبگرفتگی و خسارت شد.
خوزستان قربانی سیل
اما خوزستان؛ استانی که همیشه دستخوش اتفاقات، حوادث و بلایا بوده با توجه به شرایط جغرافیایی اش در کشور و بویژه داشتن سدهای متععد از این قاعده مستثنی نیست.
رییس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران نسبت به احتمال آبگرفتگی در حوضه رودخانه دز هشدار داد و گفت: با افزایش دبی خروجی سد دز به بیش از یک هزار مترمکعب درثانیه، نگرانی از آبگرفتگی در حوضه دز وجود دارد.
مهدی قمشی خواستار تحکیم سیل بندها در حوضه رودخانه‌های دز و کرخه شد و افزود: با توجه به اینکه طرح‌های ساخت کانال‌های سیلاب بر (به طور نمونه سیلاب بر خسرج در حوضه کرخه) اجرا نشده، در حال حاضر به جز برنامه‌ریزی صحیح برای نگهداشت آب در مخازن سدها و تحکیم سیل بندها کاری نمی‌توان انجام داد، بنابراین باید هر چه سریع‌تر سیل‌بندهایی که تخریب شده، ترمیم شود.
او در ادامه گفت: هم اکنون ظرفیت خالی سدهای خوزستان برای کنترل سیلاب، قابل قبول است، اما بارش‌های شدید در حوضه دز ممکن است طغیان ناگهانی رودخانه را به دنبال داشته باشد.
قمشی افزود: سد دز تنها سد این حوضه برای کنترل سیلاب است، از سوی دیگر ظرفیت مخزن این سد با رسوبگذاری کاهش یافته است، به همین دلیل امکان طغیان ناگهانی رودخانه دز وجود دارد.
وی اضافه کرد: از بابت رودخانه کارون نگرانی وجود ندارد و این رودخانه ظرفیت عبوردهی جریان آب با دبی سه هزار مترمکعب درثانیه را دارد، اما در صورتی که میزان آب خروجی از سد دز از یک هزار مترمکعب در ثانیه بیشتر شود، کشش تخلیه آب از رودخانه دز به کارون، کاهش می‌یابد و بخش شعیبیه در شوشتر و بعد از آن بخش بامدژ در اهواز، با خطر سیل مواجه می‌شوند.
این استاد دانشگاه همچنین مشکل حوضه کرخه را کاهش ظرفیت عبوردهی ایمن سیلاب عنوان کرد و گفت: رودخانه کرخه در پایین دست، توان عبوردهی سیلاب را ندارد و این مشکل باید اصلاح شود.
وی افزود: جریان عبوری مورد انتظار کرخه ۵۰۰ مترمکعب درثانیه است که در حال حاضر این رودخانه تحمل عبور آن را ندارد، در حالی که کرخه نه تنها در زمان سیلاب، بلکه همیشه باید آمادگی عبور این میزان دبی را تا هورالعظیم داشته باشد.
قمشی اضافه کرد: پیش زمینه ذهنی سیل امسال، روی کرخه سنگینی می کند اما با ظرفیتی که سد کرخه در حال حاضر دارد، احتمال آبگرفتگی مانند سیل گذشته بسیار کم است، اگر چه ممکن است با بارش های شدید در حوضه میانی، آبگرفتگی مزارع را داشته باشیم.
وی در ادامه گفت: ظرفیت آبراهه کرخه به نسبت پارسال کاهش یافته، زیرا علاوه بر آبگیری بیشتر هورالعظیم، رسوبگذاری زیادی نیز به دلیل سیل اتفاق افتاده است.
ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران شهرستان دزفول ۱۵ اسفند ماه، طی اطلاعیه‌ای هشدار داده، دبی رودخانه دز از ۵۰۰ مترمکعب برثانیه به ۶۰۰ مترمکعب برثانیه افزایش می‌یابد براین اساس لازم است شهروندان در مناطق مجاور وحاشیه رودخانه موارد ایمنی واحتیاط را رعایت کنند.
پیش از آن، رابعی معاون سازمان آب و برق خوزستان گفته بود: قرار است خروجی سد دز به ۷۰۰ تا یک هزار مترمکعب درثانیه و خروجی سد کرخه به ۴۰۰ تا ۴۵۰ مترمکعب در ثانیه برسد.
بارش های اخیر در استان های بالادست خوزستان، بیش از ۲ میلیارد مترمکعب سیلاب را وارد سدهای استان کرده که به گفته مسئولان سدها باید برای سیلاب‌های بهاره آماده و مخازن آنها خالی شود.
این در حالیست که حسینی مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه‌ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان گفته است: سیل‌بندهای برخی از روستاهایی که در سیل بهار امسال دچار آبگرفتگی شده بودند به طور کامل استحکام بخشی و ترمیم نشده است، این مساله احتمال وقوع دوباره سیلاب در این روستاها را با افزایش دبی رودخانه‌های دز و کرخه بوجود آورده است. در صورت تاخیر در ترمیم‌ها با توجه به افزایش دبی رودخانه‌های کرخه و دز، احتمال تکرار آبگرفتگی در پایین دست وجود دارد اما در صورت ترمیم و استحکام بخشی سیل‌بندها مشکلی نخواهیم داشت.
او در ادامه گفت: بیشترین مشکل سیل‌بندها در پایین دست رودخانه کرخه در دهستان آهودشت در شوش و برخی روستاهای دشت آزادگان و هویزه و در پایین دست رودخانه دز در منطقه بامدژ شهرستان اهواز وجود دارد.
چهارمحال و بختیاری
همانطور که در ابتدای این گزارش نگاشته شده بود؛ این سیل استان چهارمحال و بختیاری را هم درگیر خود کرده است. به گونه ای که مدیرکل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری گفته است: خسارت بارش‌های اخیر در این استان ۶۵۴ میلیارد و ۷۶۰ میلیون ریال برآورد شد.
مرتضی زمان‌پور تاکید کرد: براساس جمع‌بندی نهایی میزان خسارت‌های وارد شده به بخش‌های مختلف استان ناشی از بارندگی‌های پرقدرت اسفندماه امسال ۲۸۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال مربوط به بخش زیربنایی و زیرساختی در حوزه راهها و ساختمان‌های عمومی است.
او در ادامه گفت: از این میزان خسارت ۲۳۳ میلیارد و ۶۹۰ میلیون ریال به حوزه مسکن شهری و روستایی و معیشتی چهارمحال و بختیاری مربوط می شود.
زمان‌پور تصریح کرد: در این بارندگی‌ها ۱۳۵ میلیارد و ۴۷۰ میلیون ریال خسارت به بخش کشاورزی چهارمحال و بختیاری وارد شد.
وی یادآور شد: این میزان خسارت از سوی گروه‌های مختلف جهاد کشاورزی، مدیریت بحران استانداری، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، منابع طبیعی و آبخیزداری، امور عشایر، شیلات، نیروی انتظامی، جمعیت هلال احمر و سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط چهارمحال و بختیاری ارزیابی و اعلام شد.
زمان‌پور اظهار داشت: بیشترین خسارت‌های ناشی از بارش بارندگی‌های اسفندماه مربوط به شهرستان‌های کوهرنگ، کیار و اردل است.
در رابطه با سیل های اخیر در استان ایلام؛ مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی ایلام گفت: بارندگی های سیلابی اخیرو طغیان رودخانه ها ۳۵ میلیارد ریال به تاسیسات و شبکه آب روستایی این استان خسارت زد.
نورالله تیموری اظهار داشت: در جریان سیل هفته گذشته در استان شبکه آبرسانی ۶۳ روستا دچار خسارت شد که بیشترین خسارت ها در سطح شهرستان های دهلران و چرداول اتفاق افتاد.
وی با بیان این که عمده خسارت ها به شبکه توزیع و انتقال آب روستایی در مسیر رودخانه ها بوده است، بیان کرد: در زمان وقوع سیل آبرسانی سیار با تانکر به مناطق آسیب دیده به صورت مداوم انجام شد.
مدیرعامل شرکت آبفا ایلام یادآور شد: با تلاش شبانه روزی اکیپ های اتفاقات این شرکت مشکلات ناشی از شکستگی و آبگرفتگی های لوله های آب در مسیر مسیل های مختلف رفع و اب تمامی روستاها وصل شد.
هم اینک ۹۸.۵ درصد از جمعیت روستایی با جمعیتی بیش از ۱۷۷ هزار نفر در ۴۹۸ روستای این استان تحت پوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب روستایی هستند.
تعداد کل مشترکان آب روستایی استان ایلام ۴۵ هزار و ۵۴۴ مشترک است که از این شمار، ۸۸۵ مشترک عمومی و ادارات، یک هزار و ۵۸۷ مشترک تجاری و صنعتی و ۴۳ هزار و ۹۹ نیز مشترکان بخش مسکونی تشکیل داده اند.
منابع تامین آب روستایی استان ایلام ۱۶۶ منبع است که ۱۰۵ مورد آن را چشمه ها و ۶۱ مورد را چاه و قنات تشکیل داده است.
رییس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان بروجرد در مصاحبه ای چنین گفت: بارش شدید باران و وقوع سیل در هفته گذشته ۱۲۵ میلیارد ریال به راههای این شهرستان خسارت وارد کرد.
امین گودرزی در ادامه : بیشترین خسارتها در جریان سیلاب به پل های روستایی وارد شده و در این راستا تعداد هفت پل خسارت دیده اند که نیاز به بازسازی و برخی نیاز به تعمیر دارند.
وی اظهار داشت: خسارتها شامل آسیب به پل ها، ابنیه های فنی راهها، دیوارها و رانش راههای روستایی بوده است.
رییس اداره راهدارای و حمل و نقل جاده ای بروجرد بیان کرد: در سیلاب ابتدای امسال بیش از ۲۲۰ میلیارد ریال به راهها و پل های شهرستان بروجرد خسارت وارد شد که تعدادی از آنان با بستن قرارد داد با پیمانکار در حل بازسازی هستند.
بوشهر
این سیلاب ها که گویا ادامه دار است؛ دیروز ( 3/1/99 ) به استان بوشهر رسید که کلیپ خودرویی که در حال غرق شدن بود در فضای مجازی در حال رد و بدل شدن بود.
در این رابطه، فرماندار کنگان استان بوشهر گفت: براثر بارندگی شدید ظهر روز یکشنبه، طغیان رودخانه‌های فصلی و جاری شدن سیلاب به تاسیسات زیربنایی، منازل، دام‌ها و خودروهای مردم خسارت وارد شد.
سیدعلی باک نژاد در ادامه گفتگوی خود افزود: طغیان رودخانه‌های فصلی باعث شد تا جاده اصلی کنگان به عسلویه در روستای "پرک " بخش سیراف بسته شود که نیروهای امدادی و راهداری پس از ساعتی آن را بازگشایی کردند.
او اضافه کرد: همچنین بارندگی و جاری شدن سیلاب خسارت به تاسیسات زیربنایی شهری و روستایی، شبکه آبرسانی، قطعی برق، آبگرفتگی منازل، تلف شدن دام‌ها و آبردگی وسایل نقلیه و خودروهای شهروندان را در این شهرستان به همراه داشت.
فرماندار کنگان اظهارداشت: هم اکنون برق برخی مناطق که دچار قطعی شده بود، وصل شده‌است اما برخی روستاها و مناطق شهری آب ندارند.
این مقام مسئول ادامه داد: سیلاب و آبگرفتگی باعث خسارت به خودروها، وسایل زندگی مردم و تلف شدن دام‌های آنان شده‌است که کارشناسان در حال بررسی میزان زیان‌های وارد شده به تاسیسات زیربنایی در شهرها و روستاها و خانه‌ها و وسایل مردم هستند.
پاک نژاد یادآورشد: گروه‌های امدادی بسیج، هلال احمر و ستاد مدیریت بحران شهرستان کنگان در حال کمک به مردم برای تخلیه خانه‌های دچار آبگرفتگی هستند.
غلامرضا حاجیانی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان بوشهر نیز در این رابطه چنین گفت: پیرو طغیان رودخانه ها و بروز سیل در شهرستان کنگان ۴ تیم پنج نفره امدادی با تجهیزات کامل در محل های حادثه حضور پیدا کردند. پس از بررسی اولیه با شناسایی ۵۲ خانوار آسیب دیده به تعداد ۲۰۵ نفر نسبت به تخلیه آب و انتقال به این افراد محل های امن اقدام شد. پس از اقدامات اولیه با توجه به نیاز و ضرورت اقلام امدادی از جمله چادر و بسته های زیستی به حادثه دیدگان این سیل کمک رسانی صورت گرفت.
در پایان باید گفت؛ انتظاری از مسئولین امر وجو دارد این است که این بلای طبیعی را دست کم نگرفته و بیشتر به این مهم بپردازند. سوالی را هم که ذهن را مشغول می‌کند این که به عنوان مثال چرا برخی سیل بندهای استان خوزستان محکم نشده اند در صورتی که از سال گذشته هشدار هایی توسط کاشناسان داده شده بود.
*گزارش از کیانوش بدنکی