به گزارش خبرنگار صنفی-آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بیش از یک ماه است که از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد. ویروسی که تمامی کشورها را در برگرفته و یک توقف وصف نشدنی را در جهان پدید آورده! با شیوع این ویروس در کشورمان می‌توان گفت که تمامی نظامات اداری به هم ریخت که دانشگاه ها هم از آن بی نصیب نبودند. معمولا اینگونه است که دانشجویان در ترم های تحصیلی بهمن ماه؛ حدود 20 روز قبل از عید به دانشگاه می‌روند که البته استثنائاتی هم دارد. با شیوع این ویروس در کشور همان 20 روز هم کلاسها برگزار نشد؛ چرا که باید از شیوع کووید 19 جلوگیری می‌شد.

بر کسی پوشیده نیست که دنیای فعلی؛ دنیای ارتباطات و فناوری اطلاعات است. چند سالی است که روشی تحت عنوان آموزش مجازی یا همان آموزش الکترونیکی (آموزش برخط) توسط دانشگاه های مطرح، اجرایی شده است که در جای خود؛ روشی خوب و مقرون به صرفه است.

در همان روزهای اول که زمزمه تعطیلی دانشگاه ها یا بعضا حذف ترم (ترم تحصیلی بهمن 99-98) به گوش می‌رسید؛ نقل قول هایی هم وجود داشت که این ترم به صورت مجازی برگزار می‌شود. این طرح هم، مثل تمامی طرح ها مزایا و معایبی داشته و دارد. در همین رابطه هم گفتگویی داشته ایم با 8 تن از فعالین دانشجویی در دانشگاههای مختلف که نظرات متفاوتی در رابطه با برگزاری آموزش مجازی داشتند.

گفتگوی فعالین دانشجویی با «خبرنامه دانشجویان ایران» در رابطه با آموزش مجازی

پس از اجرایی شدن طرح فاصله گذاری اجتماعی؛ مصوب شد که تمامی نهاد ها و مجموعه ها در جهت همکاری با ستاد ملی مبارزه با کرونا به تصمیمات آن ستاد احترام گذاشته و آنرا اجرایی کنند. بر اساس این طرح فعلا دانشگاه ها تعطیل هستند و با تدبیر برخی دانشگاه ها کلاس ها؛ به صورت مجازی برگزار خواهند شد. در این گزارش سعی داریم؛ ادامه فعالیت برخی از دانشگاه‌ را پس از تعطیلات نوروزی مورد بررسی قرار دهیم.

۱. دانشگاه تهران
نیلی: دانشگاه تهران از طریق سامانه یادگیری الکترونیکی کلاس‌های آموزشی خود را به صورت الکترونیکی ارائه کرده است.

مسعود نیلی، رئیس دانشگاه تهران در پیام نوروزی خود اظهار کرد: پس از اعلام شیوع ویروس کرونا در کشور و تعطیلی کلاس های آموزش حضوری، دانشگاه تهران مرکز آموزش‌های الکترونیکی را فعال کرد و همکاران دانشگاه از طریق سامانه یادگیری الکترونیکی کلاس‌های آموزشی خود را به صورت الکترونیکی ارائه کردند؛ چرا که ما موظف بودیم فعالیت‌های دانشگاه را در چنین روزهایی متوقف نکنیم.

رئیس دانشگاه تهران با اعلام اینکه براساس آخرین آمار بیش از ۶۰ درصد کلاس های نظری در قالب فعالیت های مجازی سامانه یادگیری الکترونیک ارائه شده است، ادامه داد: ما تا حد زیادی توانستیم با ارائه این مدل از آموزش تا حد زیادی خلا کلاس های حضوری را جبران کنیم.

محمود نیلی اظهار داشت: در روزهای آغازین شیوع ویروس کرونا، حدس می زدیم امکان برگزاری کلاس های حضوری تا عید فراهم نیست لذا اگر این کلاس ها برگزار نمی شد یک ماه را از دست می دادیم. البته همین الان هم قطعا نمی توان گفت بعد از تعطیلات نوروز کلاس های حضوری ادامه فعالیت خواهند داشت یا خیر بنابراین برگزاری کلاس های الکترونیکی باید با دقت بیشتری ادامه یابد.

نیلی ضمن بیان این مطلب که امکان جبران کلاس ها در طول ترم آتی حتی بعد از عادی شدن شرایط کار سختی است، خاطرنشان کرد:  چرا که بسیاری از دانشجویان برنامه های دیگری دارند و برگزاری کلاس‌های جبرانی حضوری برای اعضای هیأت علمی کار بسیار دشواری خواهد بود؛ بنابراین تأکید می‌کنم همه همکاران با تلاش بیشتری کلاس‌های مجازی خود را برگزار کنند و همه دانشجویان نیز در کلاس‌های درس با قوت حضور پیدا کنند.

رئیس دانشگاه تهران افزود: کلاس های مجازی در سامانه ضبط می شود و دانشحویان می توانند در تعطیلات عید به یادگیری مشغول باشند. همکاران کلاس های جبرانی را برگزار کنند و اعضای هیأت علمی دانشگاه نیز می‌توانند از فرصت تعطیلات عید استفاده کنند و اگر در آغاز فرایند یادگیری الکترونیکی برخی از کلاس‌های مجازی برگزار نشد، کلاس‌های جبرانی الکترونیکی خود را برگزار کنند.

نیلی در پایان تاکید کرد: چون کلاس‌های عملی ما ناچارا بعد از عید به شکل جبرانی برگزار می‌شود، بنابراین هر چه بتوانیم کلاس‌های جبرانی نظری را بیشتر اجرا کنیم فرصت بیشتری برای ارائه کلاس‌های عملی نیز فراهم خواهد شد.

۲. دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی
معاون آموزشی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی: آموزش‌ مجازی در دانشگاه خواجه نصیر اجباری می‌شود.

علی اشرفی زاده درباره برگزاری کلاس های آموزش مجازی در این دانشگاه توضیح داد و گفت: برخی اساتید مثلا درخواست داشتند کلاس ها را فیلم برداری و سپس برای دانشجویان ذخیره کنند و یا پیشنهاد می دادند پس از اتمام تعطیلات کلاس های جبرانی برگزار کنند که در این رابطه ما برخورد دموکراتیکی داشتیم اما بعد از تعطیلات به شکل سخت گیرانه تری برخورد خواهیم داشت.
معاون آموزشی دانشگاه خواجه نصیر با تاکید بر اینکه بعد از تعطیلات نوروز یعنی از ۱۶ فروردین اساتید ملزم به برگزاری کلاس های مجازی هستند، افزود: از ۱۶ فروردین ماه همه دروس نظری دانشگاه به شکل الکترونیکی برگزار خواهد شد.

اشرفی زاده درباره برگزاری جلسات دفاع از پایان نامه نیز توضیح داد و گفت: قبل از عید نظر ما بر این بود که به دانشجویان برای برگزاری جلسات دفاع زمان دهیم تا پس از اتمام تعطیلات، جلسات به صورت حضوری برگزار شود اما با شرایط کنونی و استمرار تعطیلات باید برای برگزاری جلسات دفاع به صورت مجازی تمهیداتی را فراهم کنیم.

معاون دانشگاه خواجه نصیز، با توجه نگرانی در رابطه با کیفیت برگزاری جلسات دفاع به صورت الکترونیکی خاطرنشان کرد: چرا که داوران باید بتوانند سوالاتشان را بپرسند و جلسه دفاع را مدیریت کنند؛ چرا که ممکن است بعضی داوران نتوانند در این جلسات حضور یابند بنابراین باید با نظارت و دقت عمل این جلسات برگزار شود.

معاون آموزشی دانشگاه خواجه نصیر ضمن تاکید بر اینکه ترم جاری حذف نخواهد شد و فعلا مصمم هستیم برنامه های آموزشی را برای حفظ این ترم اجرایی کنیم، تصریح کرد: در خصوص دروس کارگاهی و آزمایشگاهی نیز تصمیم بر این است که انشاالله در تابستان و یا هر زمان دیگری که این امکان وجود داشت، به شکل فشرده برگزار شود.

۳. دانشگاه آزاد
علمایی: ترم تحصیلی در دانشگاه آزاد اسلامی حذف نمی‌شود

معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: بعد از تعطیلات اگر لازم باشد کلاس های حضوری درس را به صورت فشرده تا تیر یا مردادماه ادامه خواهیم داد. جواد علمایی معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه ترم جاری حذف نخواهد شد، اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی تاکید دارد این ترم تحصیلی ادامه یابد و حتی پس از اتمام تعطیلات و برگزاری کلاس های حضوری، اگر لازم باشد کلاس ها را به صورت فشرده تا تیر یا مردادماه ادامه خواهیم داد.

معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: دانشجویان هیچ دغدغه و نگرانی درخصوص برگزاری کلاس های عملی نداشته باشند چرا که برنامه بر این است که کلاس های آزمایشگاهی و عملی در ترم جاری و در تابستان به صورت حضوری برگزار شود.

رئیس ستاد مرکزی آموزش مجازی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به شکل گیری ۳ ستاد آموزش مجازی در سطوح مختلف این دانشگاه، گفت: یک ستاد مرکزی آموزش مجازی در سازمان مرکزی تشکیل شده و مسئولیت آموزشی و فنی آن با بنده است. ستاد دیگری در سطح استان با مسئولیت رئیس استان و یک ستاد دیگر در واحدها با مسئولیت رئیس واحد تشکیل شده است. در استان و واحد یک نفر مسئول آموزش مجازی شده و به ازای چند دانشجو یک پشتیبان قرار داده شده تا هر کجا به مشکل برخورد کردند، از او کمک بگیرند.

دکتر علمایی خاطرنشان کرد: واحدها موظف هستند مشخصات و شماره تلفن های پشتیبان های واحد را به اساتید و دانشجویان اطلاع رسانی کنند. وی در ادامه تاکید کرد: در راستای افزایش کیفیت آموزشی تدریس در شیوه غیرحضوری برخط، اساتید تمام رشته ها ملزم به استفاده از پاور پوینت در هنگام تدریس خویش هستند.

دکتر علمایی همچنین درباره تکلیف برگزاری جلسات دفاع از پایان نامه، گفت: دانشجویان در ترم جاری تا شهریورماه فرصت دفاع دارند، اما برنامه دانشگاه این است که در صورت ادامه دار بودن تعطیلات، داورها به صورت مجازی و استاد راهنما و دانشجو به صورت حضوری در اتاق های ایزوله که از قبل در نظر گرفته شده، حضور یابند و جلسه دفاع به این شکل برگزار شود.

معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: روند برگزاری جلسه نیز به این صورت است که دانشجو پاور پوینت خود را ارائه می کند، همان جا دوربین ضبط و آن را به داورانی که در منازلشان به صورت مجازی حضور دارند، مخابره می کند. در نهایت نمره مورد نظر در فرم‌هایی که به صورت الکترونیکی در اختیار استاد راهنما و داوران است، داده می شود.

در این رابطه نیز کیانوش بدنکی؛ دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در گفتگو با «خبرنامه دانشجویان ایران» گفت: همانطوری که مشخص است بودجه دانشگاه آزاد وابسته به شهریه‌ای است که از دانشجویان اخذ می‌شود و همان شهریه دانشجویان، منبع هزینه های آموزشی و جاری دانشگاه می‌باشد.

این فعال دانشجویی در ادامه گفت: واقعیت امر این است که لازمه فراگیری بسیاری از دروس این است که سرکلاس به صورت حضوری حاضر شویم چرا که؛ هم به این رویه (کلاس حضوری) عادت کرده ایم و هم باعث تبادل دانسته ها و انتقال تجربیات می‌شود، در ضمن سابقه برگزاری چنین کلاسهایی هم به طور کلی وجود نداشته است!

دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در رابطه با عدم وجود زیرساخت های لازم؛ خاطرنشان کرد: این را باید باور کنیم که نمی‌شود انتظار داشته باشیم دانشجویی که تا به حال بدین شیوه (آموزش مجازی) درسی فرا نگرفته؛ با این روش آموزشی کنار بیاید و بتواند از آن نمره ایده آلی کسب کند و فراگیری لازم را داشته باشد.

این فعال دانشجویی در ادامه یادآور شد: حال که تصمیم بر برگزاری کلاس ها به صورت مجازی است؛ نیاز است که برنامه ریزی ها به صورتی امکان پذیرد که هم دانشجویان متضرر نشوند و هم مجموعه دانشگاه اهتمام داشته باشد که کلاسها بیشترین بازدهی را داشته باشد.

کیانوش بدنکی در پایان خاطرنشان کرد: تقاضایی وجود دارد که آن هم مطالبه و تقاضای شخص بنده نیست بلکه مطالبه خیل عظیمی از دانشجویان این دانشگاه می‌باشد و آن این است که هزینه های خدمات حضوری در که در شهریه دانشجویان اعمال می‌شود؛ به دانشجویان این دانشگاه عودت داده شود. چرا که دیگر از فضای آموزشی دانشگاه استفاده ای صورت نمی‌گیرد.

۴. دانشگاه تربیت مدرس
برنامه مدیریتی دانشگاه تربیت مدرس؛ الزام بر دورکاری است

دانشگاه تربیت مدرس طی اطلاعیه ای اعلام کرد: کلیه واحدهای دانشگاه اعم از معاونت ها، دانشکده ¬ها، پژوهشکده¬ ها و سایر مدیریت ها از روز شنبه شانزدهم فروردین ماه صرفا در صورت نیاز ضروری و بنا به تشخیص مسئول آن واحد به صورت شیفت بندی و با حضور حداکثر یک نفر در هر یک از بخش های آموزشی، پژوهشی و اداری و مالی فعالیت خواهند داشت. همچنین دانشگاه از مسئولان دانشکده ها و واحدها درخواست کرده تا سایر کارکنان با برنامه ریزی لازم، بصورت دورکاری به فعالیت خود ادامه دهند.

مدیریت امور اداری دانشگاه تربیت مدرس همچنین از اعضای هیات علمی دانشگاه تقاضا نموده ضمن استفاده حداکثری از امکانات آموزش مجازی و سایر روش های موجود، به آموزش از راه دور دانشجویان ادامه دهند و از حضور در دانشگاه به غیر از موارد خیلی ضروری و اجتناب ناپذیر خودداری نمایند.

ساعات کاری دانشگاه نیز از 16 فروردین تا اطلاع بعدی 8 تا 13 اعلام شده است.

۵. دانشگاه فرهنگیان
امکانات لازم برای آموزش الکترونیکی دانشجومعلمان فراهم است

حسین خنیفر در نامه ای به محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش گفت: با توجه به شرایط خاص و شیوع بیماری کووید ۱۹ و تعطیلی کلاس‌های حضوری مدارس و دانشگاه‌ها، دانشگاه فرهنگیان از همان روزهای ابتدایی اسفند ماه ۱۳۹۸، برای افزایش بهره‌وری اوقات استادان و دانشجویان در نیمسال تحصیلی جاری (دوم ۹۹-۱۳۹۸)، تمهیدات ویژه‌ای را به صورت تمام وقت و در ساعات اداری و غیراداری برای استمرار برگزاری کلاس‌های دانشگاه به شیوه الکترونیکی فراهم آورده است.

او تصریح کرد: ارتقاء و توسعه زیرساخت فنی و ارتباطی سامانه یادگیری الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان با افزایش تعداد سرورهای این سامانه از ۱ به ۲ سرور، افزایش پهنای باند اینترنت از ۵۰ به ۴۰۰ مگابیت بر ثانیه و ارتقای میزان حافظه آنها در برنامه کوتاه‌مدت مرکز هوشمندسازی از جمله اقدامات این دانشگاه بوده است.

خنیفر خاطرنشان کرد: در برنامه بلندمدت بعد از اتمام تعطیلات نوروزی و فراهم آمدن شرایط مناسب نسبی، انتظار می‌رود تعداد سرورهای سامانه یادگیری الکترونیکی به ۲ برابر و پهنای باند اینترنت سامانه به میزان موردنیاز اساتید و دانشجویان سراسر کشور افزایش پیدا کند که این مهم، گام بلندی در راستای افزایش سرعت و بهبود کیفیت ارائه خدمات الکترونیکی محسوب می‌شود.

ریاست دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: بارگذاری بیش از یک ترابایت محتوای الکترونیکی مربوط به ۱۱ درس رسمی نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۳۹۸-۹۹، برقراری دسترسی برای ۳۴۶ نفر از مدرسان سراسر کشور در ۳۱ استان مربوط به این ۱۱ درس الکترونیکی و حدود  ۴۴ هزار نفر از دانشجویانی که در نیمسال جاری این دروس را اخذ کرده‌اند انجام شده و باقی ۳۰ درس تولید محتوا شده نیز در آینده بارگذاری خواهد شد.

خنیفر اضافه کرد:  ایجاد بستر برای حدود ۱۴۰۰ کلاس الکترونیکی تاکنون برای دروس حضوری دانشگاه و جبران تعطیلی و استمرار برگزاری کلاس‌های حضوری از دیگر برنامه های آموزشی این دانشگاه بوده است که این روند همچنان ادامه دارد.

وی تاکید کرد: برای تسهیل کار با سامانه یادگیری الکترونیکی و بهره‌مندی از این امکانات، راهنماهای ویدئویی و متنی، دربردارنده توضیحات کامل در خصوص نصب نرم‌افزارهای لازم، چگونگی ورود به سامانه یادگیری الکترونیکی (LMS)، برگزاری و شرکت در کلاس‌های آنلاین و نیز استفاده از تالارهای گفتگو ویدئوی ضبط شده کلاس‌ها فراهم آمده و بر روی پورتال پردیس‌ها و مراکز دانشگاه و همچنین سامانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، اطلاع‌رسانی شده است.

رئیس دانشگاه فرهنگیان گفت: برای اشتراک‌گذاری محتوا و منابع درسی، بستر شبکه مجازی یادگیری معلمان (شمیم) به عنوان شبکه اختصاصی دانشگاه فرهنگیان، فراهم شده است و برای تسهیل کار با این شبکه، اقدام به تهیه «راهنمای کاربری شبکه اجتماعی (شمیم)» کرده است که دربردارنده توضیحات کاملی در زمینه نحوه ورود و دسترسی به شبکه، ایجاد گروه و تنظیمات آن، نحوه اشتراک فایل و محتوای آموزشی و فایل‌های چندرسانه‌ای، امکان نظرسنجی، نحوه پیوستن به گروه‌ها، ارسال و دریافت پیام است.

او تصریح کرد: در شرایط بحرانی کنونی در مرکز هوشمندسازی دانشگاه به صورت تمام‌وقت و در ساعات کاری و غیر کاری، در قالب کارشناسان فنی برگزاری کلاس‌ها (تعریف کلاس‌ها و تالارهای گفتگو و آماده‌سازی تمامی نیازمندی‌های اولیه مورد نیاز، ارائه آموزش‌های لازم به اساتید برای تدریس در سامانه یادگیری، پاسخگویی به مشکلات فنی اساتید و دانشجویان) و کارشناسان فنی و شبکه (عیب‌یابی، تعمیر و نگهداری سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و به‌روزرسانی آنها، خرید تجهیزات جدید سخت‌افزاری، نظارت و ارتقای کیفیت زیرساخت ارتباطی) پاسخگوی کاربران هستند و بر این موضوع اهتمام جدی داریم.

خنیفر همچنین اهداف آینده این دانشگاه را این گونه توضیح داد و گفت: تولید محتوای خوب یکی دیگر از مهمترین مراحل توسعه‌ دوره‌های یادگیری الکترونیکی است که طبق مصوبه شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی مبنی بر ارائه حداکثر ۱۰ درصد از واحدهای درسی به صورت مجازی، در سال جدید در نظر است. با توجه به استانداردهای جهانی تولید محتوای الکترونیکی و زیرساخت‌های دانشگاه، بخشی از دروس موردنظر را با بهره‌گیری از دانش، امکانات و تجربیات داخلی دانشگاه و همچنین برون‌سپاری به شرکت‌های متخصص، طراحی، تدوین و تولید کند.

خنیفر اظهار داشت: یکی از دغدغه‌های مهم دانشگاه فرهنگیان که پیش‌نیاز ارائه خدمات با کیفیت است و توجه ویژه‌ای به آن داریم، ارتقاء و تأمین مستمر زیرساخت ارتباطی و فیزیکی و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که امید است در سال جدید با افزایش نیروی انسانی متخصص، به این مهم دست پیدا کنیم.