خبرنامه دانشجویان ایران: روز گذشته بیژن نامدار زنگنه در نشست خبری خود و در پاسخ به سوالی گفت: در مورد بیمه و دریافت درآمدهای نفتی به دلایلی که نمی‌توانم بازگو کنم این امر محقق نشد چرا که مجبور بودیم برخی از اطلاعات خود را افشا کنیم اما در بخش پتروشیمی توانستیم از این توافقنامه استفاده کنیم.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اشاره وزیر نفت به بندی از توافقنامه ژنو در 3 آذر 92 بود که ادعا می کرد تحریم های نفتی را متوقف می کند.
در این توافقنامه آمده است: در مقابل، سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپایی به اضافه سه کشور دیگر، انجام اقدامهای داوطلبانه زیر را متعهد می گردد: انجام وقفه در تلاشها برای کاهش بیشتر فروش نفت خام ایران، به نحوی که مشتریان فعلی ایران بتوانند میانگین میزان فعلی از نفت خامشان را خریداری نمایند. قادرسازی به بازگشت یک مبلغ مورد توافق از درآمد نگهداریشده در خارج. درباره فروش چنین [میزان] نفت، تحریمهای اتحادیه اروپا و امریکا بر بیمه و خدمات حمل و نقل مرتبط، تعلیق میشود.
همچین در تعهدات طرف غربی آمده بود: ایجاد یک کانال مالی برای تسهیل تجارت بشردوستانه برای نیازهای داخلی ایران با استفاده از درآمدهای نفتی ایران که در خارج نگهداری میشود. تجارت بشردوستانه محدود به تراکنشهای [مالی] مربوط به غذا و محصولات کشاورزی، دارو، تجهیزات پزشکی و هزینههای پزشکی [انجامشده در] خارج میشود. این کانال مالی، هنگام ایجاد آن، بانکهای مشخص خارجی و بانکهای ایرانی که محدودیت برای آنها تعیین نشده، را در بر می گیرد.
با انتشار متن این توافق این طور عنوان شد که تحریم های نفتی لغو خواهد شد حال اینکه در متن توافق تنها ذکر شده بود که سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپا در تلاش های خود در جهت کاهش بیشتر فروش نفت خام ایران، وقفه خواهند کرد.
با این حال زنگنه دو روز بعد از توافق ژنو در مصاحبه با روزنامه فایننشیال تایمز گفت: این گام نخست به سوی لغو تحریم ها علیه ایران است و معتقدم گام نخست بسیار مهم است. پس از این توافق بسیاری از آثار روانی این تحریم ها از میان رفته است… این توافق پس از گذشت ١٠ سال مذاکره با گروه ١+۵ به معنای ارسال نشانه هایی به بازارهای بین المللی و جامعه جهانی مبنی بر این است که مشکلات میان ایران و قدرت های غربی حل و فصل شده است. ما نسبت به لغو تحریم ها خوش بین هستیم و معتقدیم حتی امکان برداشته شدن این تحریم ها در کمتر از شش ماه نیز وجود دارد که در این صورت می توانیم همکاری های خود را با غربی ها گسترش دهیم و از این طریق مشکل همه حل می شود.
وزیر نفت قبل از اجلاس اوپک که با فاصله‌ی کمی نسبت به معاهده ژنو (ده روز بعد) برگزار می‌شد، با صراحت این پیام را داد که ایران به بازارهای نفت باز می‌گردد و گفت: ما می‌توانیم بلافاصله پس از لغو تحریمها به ظرفیت کامل تولید چهار میلیون بشکه نفت در روز بازگردیم. بر این اعتقادیم که حق ما است که صادرات نفت خود را افزایش دهیم.
حالا اما پس از 16 ماه بنظر می رسد این گفته منتقدان که تاکید داشتند متن توافق نامه ژنو قابل تفسیر و مبهم است محقق شده تا جائیکه وزیر نفت خود نیز به آن ادعان دارد.
پایگاه «یک بیست» در این باره می نویسد: این گونه مواضع علاوه بر نشان دادن هیجان و خوشحالی عجولانه وزیر نفت و سایر معاونینش حاکی از عدم دقت به اسناد توافق ژنو و تحریمهای نفتی ایران بود. ضمن این که مهمترین پیام چنین مواضعی، ارسال پالس آرامش به بازار جهان نفت و راحت کردن خیال بازار تقاضای نفت درباره وجود نفت «کافی» در بازار جهانی و فراهم کردن بستر برای اجرای سناریوی کاهش قیمت نفت توسط آمریکا بود.
اگرچه ادعای تعلیق تحریم ها در توافقنامه ژنو مطرح شده بود اما بسیاری از تحریم های صنعت کشتیرانی (از جمله تحریم سایر محصولات غیر از چند محصول معدود، تحریم شرکت‌ها و افراد اصلی مرتبط با حمل‌ونقل دریایی از جمله شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفتکش، شرکت تاید واتر و…) تا 6 ماه پس از این توافق هنوز برداشته نشده، لایه ها و زنجیره های دیگر شبکه تحریم های کشتیرانی (از جمله تحریم بیمه؛ تهدید شرکت های بیمه کننده و اجاره دهنده کشتی، تحریم زیرساخت های مالی و…) هنوز پابرجا بود.
همچنین در بررسی وضعیت صنعت پتروشیمی و تحریمهای آن بعد از توافق ژنو، مشخص شد که در آن عرصه نیز نه تنها توافق ژنو فاقد اثر مثبت بوده است که اساسا تعلیق تحریم پتروشیمی از ابتدا بدون ارزش بوده است.