خبرنامه دانشجویان ایران: موضوع تبلیغ و ترویج محصولات تراریخه چندی است به موضوعی مناقشه‌بر‌انگیز بین کارشناسان و اساتید دانشگاه از یک‌سو و مدیران وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی از سوی دیگر تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»، در شرایطی که بسیاری از کارشناسان معتقدند کار تحقیقاتی و مستندات علمی قابل قبول درباره سلامت محصولات تراریخته وجود ندارد، مدیران وزارت بهداشت بویژه معاونت علمی- آموزشی این وزارتخانه بر سلامت محصولات تراریخته اصرار می‌کنند. حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی از جمله کارشناسانی است که معتقد است توجیهات علمی قابل قبول که حاکی از تحقیقات طولانی‌مدت مصرف محصولات تراریخته باشد در دسترس نیست و در نتیجه تا حصول اطمینان نباید مصرف این مواد تبلیغ شود.
«محصولات تراریخته» چیست؟
ایده اصلی تغییر ژنتیک این بوده است که با تغییرات برخی صفات در گیاهان، بهره‌وری آن را بالا ببرند. امروزه با اضافه کردن برخی صفات به گیاهان، آنها را در برابر برخی آفت‌ها و سموم مقاوم می‌کنند.
اردکانی، دکترای ژنتیک و فوق دکترای زیست فناوری از آمریکا، این ایده را ساده‌اندیشانه خواند که «تغییر در ژن گیاهان، در اکوسیستم و طبیعتی که قدمتی چندین میلیون ساله دارد، تغییری ایجاد نکند!» گستردگی تغییرات ژنتیکی، محدود به گیاهان نیست و تغییرات در ساختار ژنتیک حیات (ژنوم) هدف اصلی متخصّصان ژنتیک است.
به تعبیر دیگر، تغییر در ژن هر نوع موجود زنده، ایده متخصّصان ژنتیک در سه دهه اخیر است تا جایی که امکان شبیه سازی حیوانات و ایجاد ژن‌های جدید فراهم شده است. این موضوع هر چند می‌تواند به درمان برخی بیماری‌ها کمک کند؛ امّا در عین حال می‌تواند حیات طبیعی را که در طول میلیون‌ها سال به تکامل رسیده، دچار تغییر و مخاطره کند.
واکنش‌های مستدل دانشجویان به ماجرای محصولات تراریخته
پس از جدی شدن مساله «محصولات تراریخته» و اعلام نظر برخی مراجع تقلید به حرمت تجاری سازی محصولات تراریخته، تشکل های دانشجویی سراسر کشور با انتشار بیانیه هایی نسبت به این مساله واکنش نشان دادند.
در همین راستا، بسیج دانشجویی دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه امیرکبیر، با صدور بیانیه ای ضمن غیرمنطقی خواندن استدلال‌های مدافعان محصولات تراریخته، تاکید کردند: اگر واقعاً کشت محصولات تراریخته در جهت توسعه و پیشرفت کشور است، پس چگونه این فناوری تقریباً در همه کشورهای پیشرفته جهان ممنوع شده است؟
لازم به ذکر است، آن طور که در بیانیه بسیج دانشجویی دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه امیرکبیر آمده است، بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا از جمله 19 کشور عضو اتحادیه اروپا فرآیند کشت محصولات تراریخته را ممنوع اعلام کرده‌اند و نکته مهم آنکه نام بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله آلمان، فرانسه، هلند، روسیه، ایتالیا، دانمارک، سوئیس، نروژ، اوکراین و ترکیه در این فهرست قرار دارد.
علاوه بر این، بسیج دانشجویی دانشگاه اصفهان طی بیانیه خطاب به نمایدگان مجلس، یکی از مهمترین و خطرناک ترین بسترهای نفوذ در برنامه ششم توسعه را، قانونی شدن ورود یا کشت تراریخته‌ها دانستند. بسیج دانشجویی دانشگاه اصفهان با استناد به اظهارات 15 سال پیش محمدجواد ظریف، از تراریخته به عنوان «سلاح کشتار جمعی» یاد نموده است.
از طرفی، بسیج دانشجویی دانشگاه محقق اردبیلی بحث قانونی شدن کشت و یا تولید تراریخته‌ها را موجب «به خطر افتادن جان یک نسل از کشور» تلقی می کنند و به نمایندگان مجلس درباره پیامدهای تصویب آن هشدار دادند.
در جدول زیر خلاصه‌ای از استدلال‌های دانشجویان و مطالبات آنها در این باره ارائه شده است:
