به نظر میرسد در چند سال گذشته در ایران رسیدگی به مساله قاچاق کالا هم فصلی شده است به‌طوری که این روزها و درست در چله تابستان بحث از قاچاق میوه در شهرهای بزرگ داغ شده و خبر قاچاق میوههای گرمسیری در این میان، میدان‌داری می‌کند. در چند هفته گذشته جهانگیر عرب، سرپرست امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی گفته بود که در حال حاضر آنچه در بازار به چشم می‌خورد میوه قاچاق است و میوه وارداتی به جز موز در بازار موجود نیست.
به گفته این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی طبق سیاست وزارت جهاد کشاورزی در حمایت از تولید‌کنندگان، ممنوعیت واردات میوه به جز موز کماکان ادامه دارد و هیچ کمبودی وجود ندارد که نیاز به واردات باشد. او تاکید کرده بود که واردات میوه کماکان ممنوع است. این سخنان عرب در حالی است که بازار شاهد فروش انواع میوههای گرمسیری است و حتی حاشیه بزرگراه‌ها هم در فروش میوههای گرمسیری در امان نمانده‌اند. میوه‌هایی مانند انبه، آناناس و نارگیل در کشور تولید نمی‌شود و بنا به گفته مسوولان وزارت جهاد کشاورزی مجوزی برای ورود این میوه‌ها صادر نشده است بنابراین وجود این قبیل میوه‌ها در کشور نشانگر این است که این میوه‌ها از طرق غیررسمی یا قاچاق وارد کشور شده است.
این در حالی است که نیروی انتظامی بارها اعلام کرده است که کنترل مرزها را کامل در اختیار دارد و اجازه ورود کالای قاچاق را به کشور نمی‌دهد. عباس نخعی، مدیرکل برنامه‌ریزی ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا با اذعان به اینکه قاچاق میوه و سایر کالا‌ها همیشه در حد صفر نمی‌شود و احتمال ورود غیرقانونی کالا همواره وجود دارد اعلام کرد که در حال حاضر واردات میوه منع قانونی ندارد.
وی در گفت‌وگو با « اعتماد» با بیان اینکه در بازار میوه تنها نیاز به برخی مرکبات مانند پرتقال دیده می‌شود گفت: بر اساس قانون انتزاع همه امور مربوط به صادرات و واردات میوه بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و به همین دلیل اگر قرار است در بازار واردات میوه اتفاقی بیفتد وزارت جهاد کشاورزی باید در همه معاونت‌ها هماهنگ عمل کند و موضوع را به مرجع مربوط در وزارت صنعت، معدن و تجارت اطلاع دهد تا این وزارتخانه ممنوعیت ورود میوه را از طریق دفتر مقررات به‌طور رسمی به گمرک اعلام کند. به گفته نخعی وارد نشدن این میوه‌ها به‌طور رسمی اعلام نشده است چنانچه انبه به عنوان یک میوه گرمسیری در بازار میادین میوه و تربار فروخته می‌شود.
به گفته نخعی اینکه از یک سو مدیرکل بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده که واردات میوههای گرمسیری از جمله انبه، نارگیل و آناناس که تا پیش از این با وجود ممنوعیت واردات، در بازار داخلی وجود داشت با تعرفه‌های مشخص آزاد شده است و از سوی دیگر دو ماه بعد سرپرست امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند که ممنوعیت واردات میوه به جز موز کماکان ادامه دارد نشان‌دهنده مشکلات درون سازمانی است. مدیر کل برنامه‌ریزی ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا با تاکید بر اینکه با توجه به تعرفه ۷۵ درصدی برای برخی میوههای تابستانی امکان سوءاستفاده و دور زدن قانون و قاچاق هم وجود دارد تاکید کرد که ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا بر اساس قانون جدید درباره قاچاق کالاهایی که سلامت‌محور هستند و ورود غیرقانونی آنها سلامت جامعه را هدف قرار می‌دهد حساس است و با کمک مراجع مربوط با ورود آنها برخورد می‌کند.
سخنان این مقام مسوول درباره قاچاق میوه در حالی است که حسین مهاجران، رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تر بار کشور در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید که با توجه به دورریز میوه اگر مجوز ورود به میوه‌هایی مانند پرتقال و نارنگی داده شود کمبودی در میوه کشور وجود نخواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه دلال‌ها در بازار قدرت مانور دارند، می‌گوید که میوههای قاچاق وارد بازارچه‌های مرزی می‌شوند و با تریلی به بازار تهران سرازیر می‌شوند. مهاجران در مورد فروش میوههای قاچاق وارداتی در میدان تربار، نیز گفت که واردات برخی میوههای خارجی از جمله موز، انبه و آناناس آزاد است. به این‌ترتیب که واردات موز معمولا از کشورهای اکوادور، فیلیپین و بولیوی انجام می‌شود و انبه از کشورهای، سنگاپور، هندوستان و مالزی وارد کشور می‌شود. رییس اتحادیه میوه و تر‌بارتاکید کرد که در کنار میوههای وارداتی آزاد، برخی میوههای وارداتی قاچاق مثل پرتقال، لیموترش، انگور، گریپ‌فروت، زنجبیل و سیب وجود دارد که این میوه‌ها به‌صورت قاچاق در بازارچه‌های مرزی به‌صورت خرد جمع می‌شود و سپس به میدان میوه و تربار شهرهای مختلف منتقل و در حاشیه میادین عرضه و توزیع می‌شود.
او در این باره افزود که در میدان تربار میوههای قاچاق که در وانت قرار دارند، با پوشاندن سطح روی آنها به‌صورت پنهانی به خریداران عرضه می‌شود. این میوه‌ها در تمام فصول سال و حتی در فصل برداشت، وارد کشور و برای فروش عرضه می‌شود، اما در مواقعی که فصل برداشت آن میوه در داخل کشور وجود ندارد، عرضه آن بیشتر و تقاضا هم برای آن محصول بیشتر می‌شود.
همچنین رییس اتحادیه میوه و سبزی‌فروشان گفت که علاوه بر میوههای گرمسیری در تابستان از اردیبهشت تا شهریورماه برخی میوه‌ها مثل پرتقال، لیموترش و لیموشیرین در داخل کمتر است بنابراین میزان قاچاق آن هم بیشتر می‌شود. قاچاق در همه کالا‌ها حتی کالاهایی که حمل و نقل و فروش آنها به صورت مجرد بلامانع است آفت اقتصاد کشور است. به نظر میرسد درباره واردات غیرقانونی میوه که به صورت مستقیم با سلامت شهروندان در ارتباط است، وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسوول مستقیم باید پاسخگو باشد و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز به عنوان مرجع ناظر باید از حالت انفعال خبری خارج شود و در این زمینه هماهنگی‌های لازم را به عمل آورد.
