مقایسه اجمالی حقوق زن در جامعه اسلامی و سایر ملل

خبرنامه دانشجویان ایران: صدیقه کهیانی// از گذشته تاکنون یکی از سفسطه برانگیزترین مباحث در جوامع علمی موضوع حقوق زنان است نظریات افراطی و تفریطی زیادی نیز در این زمینه ارائه شده است، عده ای در این راه بسیار اغراق کرده و زنان و مردان را یکسان می دانند به گونه ای که از نظر احساسات، تعقل، تفکر ،قوای جسمی و... تفاوتی میان زن و مرد قائل نمی شوند و عده ای دیگر آنقدر تفریط می کنند که زنان را از جمله شیاطین و حیوانات می دانند و آن ها را انسان حساب نمی کنند.

تاریخ نشان دهنده ی آن است که زنان محرومتر ومظلومتر از مردان بوده اند. برای وضوح در ادامه متن مثال هایی تاریخی از وضعیت زنان در اقوام و ملل مختلف را بیان می کنم و آن را با اسلام مقایسه خواهم کرد: در هند باستان زن را منشاء گناه می دانستند وبرای او شخصیت انسانی قائل نبودند همچنین هندیان از جمله اقوامی بودند که زن را بعد از مرگ شوهر به همراه او می سوزاندند.

برای مصریان قدیم خبری ناراحت کننده تر از اینکه کودکشان دختر به دنیا آمده است نبود آن ها تجربیاتی برای شناسایی جنین یافته ودر صورت دختر بودن جنین او را سقط می کردند و اعتقاد داشتند که زن حق خروج از خانه را ندارد.

نهایت ذلت زنان را در یونان باستان می توان دید در آنجا زن فاقد شخصیت بود ودر بازار ها همانند بردگان فروخته می شد،قوانین و مقررات روم باستان به مردان اجازه می داد که به راحتی زنان را به قتل برسانند آنان زن را نه فقط به عنوان عضوی از اجتماع بلکه عضوی از خانواده نیز نمی دانستند و خانواده فقط متشکل از مردان بود زیرا که زنان خانواده انسان محسوب نمی شدند، در میان آشوریان اگر جرم زنی مبنی بر اسراف اموال شوهرش اثبات می شد شوهر حق داشت زن را در آب غرق کند!

چینیان دختران را جزء فرزندان محسوب نمی کردند وسهم الارث برای آنان در نظر نمی گرفتند، در مغرب زمین تامدت ها به این موضوع فکر می کردند که آیا زن انسان است؟!! وبالاخره در قرن پنجم وششم به این نتیجه رسیدند که زن نیز انسان است اما برای خدمت به مرد آفریده شده است، همچنین در عربستان پیش از اسلام زنده به گور کردن دختران وچند شوهری  بسیار رایج بوده است اما با ظهور اسلام علاوه بر برداشته شدن زنده به گور کردن، قوانینی مانند مهریه، حق مالکیت و حق ارث برای زنان مومن در نظر گرفته شد.

قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان نسبت به این مسئله متعادل است وزن و مرد را از نظر حقوق برابر می داند اما معتقد است که خصلت این دو جنس با یکدیگر متفاوت است و برخلاف عقیده برخی از افراد که معتقدند آیات وروایات قرآن نشان از برتری مرد دارد اما، مثالهایی در قرآن وجود داردک ه این عقیده را رد می کند مثلا"در قرآن از زنی به نام مریم سخن گفته شده است که برتمامی زنان جهان برتری یافته است، همچنین از همسر آدم یاد می کند که هرچند در قرآن نامی از او برده نشده است اما در روایات او را حوا نامیده اند همچنین عده ای حوا را اغوا کننده آدم برای خوردن میوه ممنوعه می دانند اما قرآن  می فرماید:"شیطان آن مرد و زن را وسوسه کرد وآن دو نافرمانی کردند و به کیفر خدا دچار شدند".

ساره زن ابراهیم، هاجر مادر اسماعیل و همسر فرعون از جمله زنانی هستند که در قرآن به آن ها اشاره شده است، همچنین اشاره ای به مادر و خواهر موسی، دختران شعیب، ملکه سبا و حضرت فاطمه زهرا(س) را نیز در آن می توان یافت.

قرآن مردان را قیم و سرپرست زنان و زنان را مسئول حفاظت از خانه و اموال آن در غیاب شوهر می داند هر چند در قرآن آیاتی وجود دارد که مبنی بر تسط مرد بر زن است اما آیات بسیاری می توان یافت که در آنها مردان به مهربانی با زنان سفارش شده اند.

در این زمینه عده ای دین شناس گروهی به نام فمینیست اسلامی را شکل دادند که معتقد بودند آیات و روایات بسیاری در قرآن وجود دارد که بر برابری زن ومرد تاکید می کند، همچنین در قرن بیستم در اثر رواج تفکر آزادی وآزادی خواهی فریاد حمایت از حقوق زنان رواج یافت و در پی مقالات، سخنرانی ها و کتاب ها جنبشی به نام فمینیسم شکل گرفت که قائل به تغییر ساختار خانواده شدند و عقایدی افراطی را در این زمینه مطرح کردند.

برای نتیجه گبری این متن می توان از نظر شهید مطهری استفاده کرد که به نظر در این زمینه بسیار معقولانه است می گوید: «زن و مرد دو ستاره اند در دو مدار مختلف، هرکدام باید در مدار و فلک خود حرکت کند... شرط اصلی سعادت هریک از زن و مرد و در حقیقت جامعة بشری این است که دو جنس هر یک در مدار خویش به حرکت خود ادامه دهند. آزادی و برابری آن گاه سود می بخشند که هیچ کدام از مدار و مسیر طبیعی و فطری خویش خارج نگردند، همچنین شهید مطهری اعتقاد داشت، اسلام با تعالیم خود احیاگر حقوق زن است؛ به ویژه قرآن در عصر نزولش گام های بلند و اساسی را به سود زن و حقوق او برداشت، ولی هرگز در این میان زن بودن زن و مرد بودن مرد را نادیده نگرفت، بلکه زن را همان گونه دید که در طبیعت است.