اولین موضع گیری رسمی دانشجویی در پایان یک دوره آموزشی که از سوی بسیج دانشجویی برگزار شد، منتشر شد، در این بیانیه به شش ایراد اساسی بودجه اشاره شده و آمده است:
** هیچ نشانی از اصلاحات در لایحه بودجه ۹۹ نیست
بعد از آن بود که اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل در بیانیه ای، ضمن اشاره به کلیات بودجه، بخش هایی از آن را فاقد ماهیت دانست: " اشکال اساسی دیگر بودجه استقراض از صندوق توسعه ملی است. در حالی که هدف اصلی تشکیل صندوق توسعه ملی رهایی بودجه از نفت بوده و دولت نیز بارها شعار استقلال بودجه از نفت را مطرح کرده است کاهش ۱۶درصدی سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی و انتقال آن به بودجه عمومی کشور به چه معناست؟ این در حالی است که با توجه به بیش برآوردی درآمدهای نفتی در لایحه بودجه ۹۹ و کسری قطعی بودجه، درخواست برداشت بیشتر دولت از این صندوق با توجه به رویه فعلی بسیار محتمل است".
** نامه به اعضای کمیسیون بودجه در خصوص بودجه۹۹
جنبش عدالتخواه دانشجویی نیز در نامه ای به اعضای کمیسیون بودجه خواستار نظارت بر ایرادات فاجعه آمیز بودجه 99 شدند. در بخشی از این نامه آمده است: حدود ده و نیم میلیارد دلار ارز چهارهزار ودویست تومانی برای کالاهای اساسی قرار است اختصاص داده شود که به معنای وجود رانت و امکان فساد برای عده ای است، ملت ایران هنوز نابسامانی توزیع ارز ۴۲۰۰به آقا زاده ها و سودجویان و فساد مالی ناشی از آن را فراموش نکرده اند. کاهش بودجه مراکز نظامی و دفاعی از دیگر نقدهایی است که به بودجه سال ۹۹ وارد می باشد؛ که سبب نگرانی ها در آینده می شود.
** اشکالات دیگر
این دست تحلیل ها ادامه داشت که بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران موارد تازه ای از مشکلات بودجه را منتشر کرد، در بخشی از این نامه آمده است: "بر خلاف توصیه اکید عموم کارشناسان اقتصادی، سیاست دلار 4200 تومانی در سال بعد نیز کماکان ادامه خواهد داشت و 10.5میلیارد دلار از پول فروش نفت صرف واردات با دلار 4200 تومانی خواهد شد. سیاستی که اولا در دل خود هم توزیع فسادانگیز رانت، هم کمک به واردات و هم تضعیف تولید داخلی را دارد و ثانیا انتظار می‌رود شاهد کسری‌ای حدودا 30 هزار میلیارد تومانی از این محل باشیم. در لایحه بودجه سال 1399، فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت پیشبینی شده است و همچنین سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفتی کاهش یافته است. با توجه به اینکه فروش نفت ما در سال قبل به طور میانگین روزانه کمتر از 500 هزار بشکه بوده، بنظر می‌رسد حدود از 30 هزار میلیارد تومان کسری از این ناحیه متوجه دولت شود."
** فرهنگیان هم شاکی هستند
بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان تهران طی نامه‌ای به نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره لایحه بودجه سال ۹۹ نوشت: باتوجه به ایرادات اساسی لایحه بودجه ۹۹، انتظار می‌رود نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این برهه سرنوشت ساز و حساس نسبت به اصلاح لایحه بودجه و حل ایرادات وارد شده به آن، اقدام کنند. یکی از ایراداتی که بر بودجه سال ۱۳۹۹ وارد است،عدم توجه به دانشگاه فرهنگیان می باشد. در رابطه با دانشگاه فرهنگیان که قرار است معلمانی متناسب با سند تحول بنیادین تربیت کند نیز توجهی نشده است و اختلاف سهم سرانه دانشجو معلمان با دانش آموزان دوره دوم متوسطه نظری،به میزان ۶۸ هزار تومان می باشد.
** تحلیل های نخبگانی
البته واکنش تشکل ها تنها به دادن چند بیانیه و نامه نبود، و فعالین سابق و فعلی دانشجویی به بررسی این لایحه پرداختند، سیدعلی روحانی دانشجوی نخبه و دارای رتبه اول المپیاد در سال ۸۸ در تحلیلی نوشت: در اصلاح ساختار بودجه ۹۹ قرار بود چند کار مهم انجام شود. اولاً قرار بود راه‌های تأمین منابع پایدار جایگزین درآمد نفت شود و همچنین وابستگی به نفت کاهش یابد. ثانیاً در بعد هزینه‌ای، قرار بود هزینه‌ها شفاف شود. ثالثاً قرار شده بود در بودجه ۹۹ بالاخره برای وابستگی صندوق بازنشستگی برنامه‌ریزی شود که وابستگی صندوق بازنشستگی از بودجه کمتر شود اما اثری از این اصلاحات ساختاری در بودجه دیده نمی‌شود.
مجتبی مرادی از فعالین سابق دانشجویی نیز در تحلیلی نوشت: جدول درآمد هزینه هدفمندی هم نشان میدهد که دولت درآمدهای هدفمندی رابه گونه ای محاسبه کرده که طبق آن حتما باید قیمت یکی از فرآورده های نفتی را افزایش دهد تا بودجه هدفمندی با کسری حدود ۲۵ هزارمیلیارتومانی روبرو نشود. با توجه به وجود مصوبه افزایش قیمت گازوئیل، باید آماده افزایش حدود ۲ برابری قیمت گازوئیل هم باشیم! که بنظر این کار تبعات تورمی و اجتماعی بیشتری نسبت به رشدقیمت بنزین به همراه دارد.
* گزارش از سجاد باقری
