سازمان فضایی ایران قرار است به زودی ماهواره سنجش از دور «ظفر» را که توسط دانشگاه علم و صنعت طراحی و ساخته شده، با پرتابگر ایرانی «سیمرغ» به ارتفاع ۵۳۰ کیلومتری زمین ارسال کند.
دانش مخاطبان از کاربردهای ماهواره‌های سنجشی چقدر است؟
در این راستا محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در پاسخ به دلایل هزینه کرد ساخت ماهواره و مزایای آن گفته است: «هزینه ساخت دو ماهواره ظفر ۱ و ۲، کمتر از دو میلیون یورو شده است و عمر متوسط آن نیز ۲ و نیم سال خواهد بود. ارزش تصاویر ارسالی این ماهواره بیش از ۱۰ میلیون یورو است. یعنی اگر تصاویر را بخواهیم بخریم و به ما بدهند و تحریم را بهانه نیاورند باید این مبلغ را پرداخت کنیم.»
در این زمینه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با هدف دریافت میزان دانش مخاطبان از کاربردهای ماهواره‌های سنجشی، اقدام به تهیه نظرسنجی در این زمینه کرده است.
در این نظرسنجی از کاربران این سوال مطرح شده که «آیا می‌دانستید ماهواره‌های سنجشی برای رصد آب دریاچه‌ها و بهبود کیفیت عملکرد کار کشاورزان موثر هستند؟»
نتایج این نظرسنجی تاکنون منتشر نشده اما به نظر می‌رسد مخاطبان بسیاری از کاربردهای ماهواره‌ها اطلاع چندانی نداشته و دستیابی به دانش ساخت آن را یک فناوری لوکس کم کاربرد و پرتاب آن را هدررفت سرمایه تلقی می‌کنند.
«ظفر» چه کاربردهایی دارد؟
این در حالی است که بر اساس اعلام سازمان فضایی ایران، تصویربرداری به صورت زمان واقعی و ذخیره اطلاعات، ذخیره و ارسال پیام و نیز ارتباط صوتی یک طرفه بین دو کاربر از جمله مأموریت‌های ماهواره «ظفر» خواهد بود.
اطلاعات این ماهواره می‌تواند در راستای به روزرسانی نقشه‌های کاربری اراضی و پایش توسعه شهری و نیز به روزرسانی مرز پهنه‌های کشاورزی در مقیاس ملی مورد استفاده قرار گیرد.
در همین حال به روزرسانی و پایش تغییرات در عرصه‌های طبیعی و جنگلی و دریاچه‌ها، شناسایی مناطق تخریب شده بعد از بحران، تعیین مرز گسترش شهری و پایش رشد مناطق شهری و تهیه نقشه‌های ساختاری گسل‌ها و چین‌ها در مقیاس ملی با استفاده از داده‌های این ماهواره امکان پذیر است و از تصاویر دریافتی از آن می‌توان در دسته بندی کاربردهای تهیه نقشه، هیدروگرافی، مدیریت بحران و زمین شناسی استفاده کرد.
باید هدایت و کنترل ماهواره‌هایمان را در اختیار بگیریم
در این باره مرتضی براری رئیس سازمان فضایی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، دستیابی به دانش بومی ساخت ماهواره و پرتاب آن را ضروری دانست و تاکید کرد: باید به فناوری فضایی دست پیدا کنیم چرا که هیچ کشوری ما را در این عرصه همراهی نمی‌کند و ما باید کنترل و هدایت ماهواره‌هایمان را در اختیار بگیریم.
وی گفت: هزینه کردن برای دستیابی به ماهواره ایرانی در مدار زمین با توجه به صرفه جویی که فناوری ماهواره و اطلاعات آن می‌تواند برای کشور به ارمغان بیاورد بالا نیست و هزینه ۲ میلیون یورو که برای ساخت ماهواره‌های ظفر ۱ و ۲ اعلام شده است، هزینه کرد ۳ سال فعالیت شبانه روزی ۸۰ متخصص است. به بیان دیگر طی ۳ سال، برای هر ماهواره یک میلیون یورو هزینه شده است که این رقم در مقایسه با بسیاری از هزینه‌هایی که صورت می‌گیرد، ناچیز است.
ارتباطات اینترنت آینده از ماهواره‌ها تامین می‌شود
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به اینکه برای مثال یک میلیون یورو هم اکنون به ارزش هزینه قرارداد یک‌ساله یک ورزشکار و یا یک ویلا در تهران است، تاکید کرد: این در حالی است که کل ارتباطات اینترنتی در آینده نزدیک از طریق ماهواره‌ها تامین می‌شود.
معاون وزیر ارتباطات ارزش بازار فناوری اطلاعات را ۴۰ هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: کشور برای جلوگیری از وابستگی و افزایش حجم بازار ICT باید به سمت فناوری فضایی حرکت کند.
براری ادامه داد: پیش بینی می‌شود که در آینده نزدیک، فضا زیرساخت استراتژیک ارائه خدمات می‌شود و خدماتی مانند ناوبری و موقعیت یابی مکانی، تنها با داشتن ماهواره قابل ارائه خواهد بود. بر این اساس نیاز است که با کمترین هزینه، بتوانیم ماهواره‌های خودمان را با پرتابگر قابل اطمینان ایرانی و ارزان، در فضا مستقر کنیم.
