حذف کنکور؛ مزایا، معایب و پیشنهادات جایگزین

به گزارش خبرنگار صنفی آموزشی«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ از جمله سوالاتی که ممکن است برای همه آشنا باشد می توان به مواردی مانند «پس چرا کنکور حذف نمی شود؟» و یا «کنکور از چه سالی حذف می شود؟» و … اشاره کرد. تمامی این سوالات ناشی از به تعویق افتادن و عدم مشخص بودن زمان مشخصی برای فرآیند می باشد. اما واقعا علت چیست؟

علت اصلی حذف نشدن کنکور تا کنون ، عدم پیدا کردن جایگزین مناسب برای آن است. ایده های بسیاری وجود دار که عملی کردنشان ، دشواری های مخصوص به خود را دارد. مثلا سوابق تحصیلی پذیرش بر اساس ، معیار عادلانه ای برای پذیرش داوطلبان نخواهد بود.

زیرا هر ساله دانش آموزان زیادی موفق به کسب معدل 20 می شوند و ظرفیت خالی برای این تعداد از داوطلبان وجود ندارد. بنابراین دانشگاه ها ، مجاب به برگزاری آزمون ورودی خواهند شد و داوطلبان ، به جای شرکت در یک آزمون ، باید در آزمون ورودی چند دانشگاه مختلف شرکت نمایند تا بلکه بتوانند مورد پذیرش در یکی از آن ها قرار گیرند. از طرفی سوابق تحصیلی عالی ، نمی تواند تضمین کننده شایستگی یک دانش آموز ، برای پذیرش در رشته های عالی دانشگاه های برتر باشد.

سال گذشته با وقوع سیل های مخرب در برخی استان های کشور، برگزاری یا تعویق زمان برگزاری کنکور به یکی از موضوعات داغ آموزش عالی کشور تبدیل شد و امسال نیز با توجه به شیوع کرونا ویروس در کشور و به تبع آن تعطیلی آموزش های حضوری دانشگاه ها و مدارس، همچنین تعویق زمان برگزاری تمامی آزمون های تابع دانشگاه های دو وزارت خانه علوم و بهداشت، مجدد حاشیه های پیرامون کنکور ۹۹ و میزان تاثیرپذیری آن از کرونا ویروس افزایش یافت و نگرانی‌های داوطلبان در خصوص حذف یا زمان برگزاری این آزمون  دوچندان شد.

با توجه به تمام مطالب فوق ، باید بگوییم که هنوز زمان دقیق حذف کنکور سراسری مشخص نیست. اما افرادی که به هر دلیلی قصد و تمایلی جهت شرکت در آزمون سراسری ندارند ، می توانند به ثبت نام بدون کنکور در دانشگاه های مشخصی بپردازند. چرا که حدود 85 درصد رشته ها به صورت بدون آزمون ارائه شدند.

موانع حذف کنکور سراسری بنگاه‌های آموزشی هستند

عبدالله جاسبی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص تحول در آموزش عالی و حذف کنکور اظهار کرد: بیش از یک دهه در مورد حذف کنکور بحث کرده‌ایم تا با تحول در آموزش عالی که زمینه‌های مختلفی دارد به این موضوع رسیدگی شود.حذف کنکور دلایل مختلفی از جنبه‌های اجتماعی و روانی وجود دارد، اما این موضوع باید عملیاتی شده و تحقق یابد.

جاسبی گفت: معیار اصلی ما حذف کنکور و تحول در آموزش عالی است، اما این موضوع تنها با سواد داشتن نتیجه می‌دهد. آموزشگاه‌های کنکور خواهان حذف کنکور نیستند چرا که منافع آن‌ها در کنکور گره خورده است.

جاسبی گفت: تعداد داوطلبان برای ورود به دانشگاه از تعداد صندلی‌های موجود پیش بینی شده بیشتر نیست؛ این یک تصدیق کلی است.

او با اشاره به اینکه حذف مقطع کنکور در مقاطع کاردانی و کارشناسی مشکلی ندارد، گفت: دانشجویان باید در حسب نمرات کسب شده طی دوران تحصیلی، دانشگاه و محل تحصیل خود را انتخاب و اولویت بندی کنند.

تعریف الگوی جدید پذیرش در دانشگاه‌ها

مجتبی شریعتی نیاسر، حذف کنکور را منوط به تعریف الگوی جدید پذیرش در دانشگاه‌ها دانست.

وی با بیان اینکه سازمان سنجش در اجرای قانون حذف کنکور به خوبی عمل کرده است، گفت: برای ورود به دانشگاه ۸۵ درصد نمره قبولی، از سوابق تحصیلی دانش‌آموزان و ۱۵ درصد باقیمانده نیز از نمره آزمون سراسری محاسبه می‌شود.

معاون آموزشی وزارت علوم تصریح کرد: برخی از رشته‌های پرطرفدار شرایط خاصی دارند و باید برای پذیرش دانشجو بدون کنکور در این رشته‌ها، مدل جدیدی تعریف شود و سپس اقدام به حذف کنکور در این رشته‌ها کرد.

شریعتی نیاسر افزود: در حال حاضر رقابت بر سر رشته‌های پرطرفدار است چرا که در سایر رشته‌ها، همه داوطلبان می‌توانند وارد دانشگاه شوند.

گفتگوی مجلس یازدهم و شورای عالی انقلاب فرهنگی

عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشستی در جمع دانشجویان در مورد مسئله کنکور گفت: در کنکور ضمانت‌های لازم برای ایجاد آزمون ایمن وجود دارد و سازمان سنجش نیز در این زمینه تلاش بسیاری کرده است؛ اما آیا این روش صحیح است که سرنوشت دانش‌آموز ظرف ۴ ساعت آزمون تعیین شود؟

وی با اشاره به اینکه آزمون در یک فرآیند با آزمون مقطعی تفاوت دارد و دو سیاست متفاوت است، اضافه کرد: اگر به آزمون فرآیندی اعتقاد داریم، در این صورت باید دانش‌آموز مقطع به مقطع سنجیده شود و طی یک دوره چهار ساله جایگاه دانشگاهی خود را پیدا کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه اراده بزرگ‌تری نیاز است که مسیر کنکور متفاوت دیده شود، خاطر نشان کرد: اولین صحبت من با دکتر قالیباف به عنوان رئیس جدید مجلس در مورد کنکور بوده است که بتوانیم با همکاری مجلس مسیر دقیق‌تر و کارآمدتری را برای توانمندسازی و سنجش و سپس پذیرش دانش‌آموزان در دانشگاه دنبال کنیم.

عاملی بر لزوم تفکیک بین سنجش و پذیرش تأکید کرد و گفت: از این رو دانشگاه‌ها باید استقلال پذیرش داشته باشند و ضرورت دارد قاعده‌ای برای ضمانت‌های پذیرش و عدالت در پذیرش فراهم شود.

حذف کنکور در حال حاضر بحث ما نیست

عاملی در پاسخ به سوال خبرنگاران پیرامون حذف کنکور نیز گفت: حذف کنکور در حال حاضر بحث ما نیست و کنکور، یکی از معتبرترین روش‌هایی است که ما در اختیار داریم که اعتماد بالای ملی هم در این حوزه وجود دارد و دقت‌های لازم نیز در آن لحاظ می‌شود. ولی این فرآیندی که در یک نیم‌روز و ظرف چهارساعت برای دانشجو و آیندۀ او تصمیم‌گیری شود، لزوماً روش مناسبی نیست و ما در بسیاری از روش‌های آموزش عالی می‌بینیم که یک فرآیند چهارساله تعیین می‌شود که طبق آن متقاضی در چه رشته‌هایی وارد شود و  طی آن، مجموع نمرات مثلاً درس مرتبط با رشته‌ای که می‌خواهد به آن وارد  شود، یا میانگین معدل او در چهارسال آخری که تحصیل کرده، مبنا قرار ‌گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: ما روش ارزیابی متفاوتی را باید دنبال کنیم که دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح‌هایی در این زمینه دارد. ولی این مسئلۀ تصمیم‌گیری در زمینۀ کنکور متأسفانه جزو تابوهای آموزش عالی کشور در سال‌های گذشته شده است که امیدواریم بتوانیم این موضوع را نیز در تعامل با مجلس شورای اسلامی به نتیجه برسانیم.

پیشنهادها

امتحان و گزینش توسط دانشگاه ها: این روش برگزاری آزمون برای برخی از داوطلبان است. مثلا متقاضیان تحصیل در رشته های برتر دانشگاه های درجه یک کشور ، شاید حدود 50 هزار نفر باشند. از بین آن ها ، داوطلبانی می توانند در آزمون ورودی دانشگاه ها شرکت کنند که (مثلا) معدل بالای 19/5 داشته باشند. با این کار ، آزمونی عادلانه و با جمعیت آماری کمتری برگزار می شود.
چند مرحله ای شدن کنکور: چرا که اغلب معتقدند ، سنجش 3 الی 4 ساعته طی یک مرحله برای داوطلبان ، پس از 12 سال تحصیل مداوم ، خیلی منصفانه نخواهد بود. چه بسا داوطلبانی که در روز کنکور به علت فشار استرسی که بر آن ها حاکم بوده آزمون رضایت مندانه ای را پشت سر نگذاشته اند.

استناد به سوابق تحصیلی ، معدل کتبی و امتحانات نهایی دانش آموزان : برای استناد به نمرات نهایی دانش آموزان پیشنهاد داده شد تا در سه سال آخر تحصیل دانش آموزان امتحانات استاندارد و نهایی برگزار شود تا داوطلبان کنکور بر اساس نمره هایی که در این سه سال کسب می کنند برای پذیرش دانشگاه ها اقدام کنند .