به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از آنا، به نقل از ریزگردها در این سال‌ها بلای جان بسیاری از مردم در کشور شده است. خاک‌های روانی که با یک باد از جای برمی‌خیزند و در زمین و هوا معلق می‌مانند و راه تنفس مردم را می‌بندند.
سال‌هاست که محققان کشور به فکر ثابت نگه‌داشتن این شن‌های روان در مناطق خشک و بیابانی کشور هستند تا مردم کمتر آسیب ببینند. تاکنون از انواع مالچ‌ها برای تثبیت خاک استفاده می‌شد، اما دانشگاه آزاد اسلامی در این میان به فناوری مالچ رُسی دست پیدا کرده است.
براساس یافته‌های محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوارسگان) استفاده از نانورس در تثبیت خاک، نتایج مطلوبی را در مطالعات آزمایشگاهی و میدانی نشان داده است اما به علت گران بودن نانورس، استفاده از مالچ رُسی در ستور کار قرار گرفت.
این نوع مالچ می‌تواند مقاومت خاک را در مقابل فرسایش بادی تا حد زیادی افزایش دهد. در ادامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان تولید مالچ رُسی در حد پایلوت را شروع کرد و در مساحتی بالغ بر ۳۰۰ مترمربع مورد استفاده قرار گرفت. بعد از موفقیت در اجرای طرح پایلوت، مرکز تحقیقات بیان زدایی و مبارزه با ریزگردها در واحد اصفهان راه‌اندازی شد.
احمد جلالیان، رئیس مرکز تحقیقات بیان زدایی و مبارزه با ریز گردها و مجری پروژه تولید مالچ‌های رُسی می‌گوید سال ۹۵ اجرای این پروژه در مهم‌ترین کانون فرسایش بادی اصفهان یعنی منطقه سجزی آغاز و در مساحت ۶۵ هکتاری اجرایی شد.
استفاده از مالچ‌ها در این وسعت باعث کاهش فوق‌العاده فرسایش بادی شد، به گونه‌ای که بعد از اجرای طرح علی‌رغم وزش بادهای تند، گردوغباری در محدوده طرح مشاهده نشد. این مالچ‌ها از رس بنتونیت کلسیم‌دار تهیه می‌شود که با نوآوری خاص میزان آهک و سدیم در آن‌ها تنظیم و پایداری می‌شود.
*مزیت مالچ رُسی نسبت به مالچ نفتی
پیش از این برای تثبیت خاک بیابان‌ها از مالچ نفتی استفاده می‌شد. جلالیان درباره مزیت مالچ‌های رُسی در مقایسه با مالچ نفتی می‌گوید مالچ‌های رُسی جذب رطوبت بالایی داشته و هیچ‌گونه آسیبی برای محیط‌زیست ندارد. همچنین نفوذ آب از آن‌ها به‌خوبی انجام می‌شود و به دلیل این نفوذپذیری مناسب ایجاد روان آب نمی‌کند، اما مالچ‌های نفتی نفوذپذیری ندارد یا اگر داشته باشد، باعث انتقال آلاینده‌ها به آب زیرزمینی می‌شود. مالچ نفتی محیط‌زیست دوست نیست و دوام آن حداکثر سه سال است.
همچنین مالچ مورد استفاده شبیه سوپر جاذب عمل کرده که ۵,۲ برابر وزن خود رطوبت ذخیره می‌کند و این باعث شده که گیاهان بومی منطقه مالچ پاشی شده که ریشه خشک نشده دارند، دوباره سبز شوند. از خواص دیگر این مالچ ترمیم و بازسازی خود است و پس از بارندگی اثرات حاصل از عبور و مرور را ترمیم می‌کند. تجمع رطوبت در زیر مالچ رُسی بالغ بر ۴۰ درصد بیشتر است که این ویژگی باعث شده گونه‌های بومی به منطقه بازگردند.
جلالیان درباره مزیت دیگر مالچ رسی می‌افزاید این مالچ باعث افزایش شانس موفقیت مبارزه بیولوژیکی می‌شود. می‌توان به‌صورت تلفیقی هنگام نهال‌کاری (کشت تلفیقی) شانس موفقیت مبارزه بیولوژیکی را افزایش داد. نمونه آن در ۱۴ هکتار همراه با کشت نهال قره‌داغ با همکاری اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان بوده که مالچ توانسته باعث موفقیت تقریباً صددرصدی کشت نهال شود. همچنین مالچ رُسی یاد شده در خاک‌های شور و سدیمی کارایی بهتری نسبت به مالچ نفتی دارد.
*مقرون به صرفه‌بودن مالچ رُسی
یکی از ویژگی‌های مهم مالچ رُسی صرفه اقتصادی آن است و همین ویژگی سبب شده که دانشگاه آزاد اسلامی به فکر تجاری‌سازی آن بیفتد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که ماده نفتی در مالچ پاشی فعلی هکتاری ۵۰ میلیون تومان هزینه دارد؛ اما ماده مورد تحقیق برای مالچ پاشی هکتاری ۶ میلیون تومان هزینه دارد.
همچنین نیاز است که فقط یک‌مرتبه در عرصه پاشیده شود. بنابراین می‌توان از این طرح برای بسیاری از اراضی بیابانی و خشک کشور استفاده کرد. اگرچه که ریز گردها فقط منبع داخلی ندارند و وجود شن‌های روان در کشورهای همسایه نیز سبب شده که غلظت گردوغبار در کشور افزون شود.
بنابراین می‌توان برای صادرات مالچ رُسی به کشورهای همسایه نیز برنامه‌ریزی کرد تا یک‌بار برای همیشه مشکل ریزگردها در کشور حل شود و آسمان آبی در دسترس همگان قرار گیرد.
