به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از برنا؛ سی‌ام مهرماه تجمعی در مقابل ساختمان بهارستان شکل گرفت که در نوع خود کم‌سابقه بود. جمعی گرد هم آمده بودند و دست‌نوشته‌هایشان خطاب به نمایندگان مجلس، حاوی پیام‌های قابل‌توجهی بود: «ازدواج جرم نیست، ما را به جرم ازدواج زندان نکنید»، «توقیف اموال و گرفتن مهریه با این قیمت سکه، داغ‌ترین کاسبی این روزهاست»، «حقوقمون ریالیه، سکه‌هامون دلاریه»... .یکی از اولین واکنش‌ها به این مطالبه، توئیت حسن شجاعی، نماینده ابهر بود که با انتشار تصویری از تجمع‌کنندگان نوشت: «اجرای ناقص یا غلط احکام متعالی اسلام، به آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زند. نباید نتیجه مهریه، هزاران زندانی باشد. حوزه‌های علمیه با فقه اجتماعی باید چاره‌ای بیندیشند. کمیسیون اجتماعی مجلس نیز برای حل مشکل باید ورود نماید.»
این اعتراض مردان همینجا ماند تا اینکه چند روز گذشته خبری آمد که تعجب همه را برانگیخت و سر و صدای زیادی به پا کرد. انتشار تصویری از حکم یک قاضی در فضای مجازی که نشان داد قوه قضاییه تا جایی‌که برایش امکان داشته برای جلوگیری از به‌زندان‌رفتن محکومان مهریه پای کار است. حکم قاضی برای مرد محکوم پرونده، این بود که با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نوسانات قیمت سکه، آن مرد (که طبق تحقیقات انجام‌شده، یک کارگر ساختمانی است و توان مالی کافی ندارد)، باید هر 20 ماه یک سکه به همسر خود بدهد و به ازای هر 500 هزار تومان افزایش یا کاهش قیمت سکه هم، یک ماه از این 20 ماه کم یا زیاد می‌شود.
وضعیت زندانیان مهریه به تبع افزایش چندین برابری قیمت سکه روز به روز بغرنج‌تر و مبهم‌تر از روز‌های گذشته می‌شود و مشکلاتی که امروزه گریبان بدهکاران مهریه را گرفته است، به طور قطع به تاسی از جمله ناکارامد مهریه را «کی داده و کی گرفته» است، تصمیمی آنی و صرفا بر پایه احساس و خوش‌بینی کاذب که منجر به گرفتاری در بند بدهکاری مهریه می‌شود. رویه جاری قضایی طی چند سال گذشته به همین نحو بوده که زوج از دیدگاه قانون، موظف به پرداخت ۱۱۰ سکه طلا از مجموع مهریه توافقی است و در صورتی که از پرداخت این تعداد سکه طلا به نرخ روز، استنکاف کند، علاوه بر ضبط اموال، با درخواست زوجه روانه زندان می‌شود به همین دلیل است که چندسالی می‌شود قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی درصدد حذف زندان از مهریه هستند وهر از راه حقوقی و قانونی استفاده می‌کنند که مردها به جای زندان رفتن به صورت قسطی مهریه همسر خود که دینی بر گردنشان است را پرداخت کنند. درست است که همه ما موافق حذف زندان از محکومین مهریه هستیم و زندان رفتن مردها نه تنها برای زن سکه نمی‌شود که حتی برای دستگاه قضائی هزینه زاست اما سوالی که پیش می‌آید این است هر 20 ماه یک سکه برای یک زنی که پس از طلاق از سوی جامعه طرد می‌شود و هیچ قانونی از او حمایت نمی‌کند، کافیست؟ آیا احکام مهریه که یک امر شرعی‌ست با تصویب یک طرح و لایحه می‌تواند تغییر پیدا کند؟
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس درگفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا با اشاره به قانون مجلس شورای اسلامی درخصوص حذف زندان برای محکومان مهریه گفت: در کارگروهی که در کمیسیون حقوقی تشکیل دادیم، طرحی را با موضوع «تعدیل مهریه» مورد بررسی قرار داده و آن را تصویب کردیم که به موجب آن اگر مردی توانایی و ملائت برای پرداخت مهریه نداشته باشد به زندان نرود حتی اگر مهریه همسرش یک عدد سکه باشد.
او افزود: همچنین پیش بینی کردیم که اگر مردی از لحاظ مالی توانایی پرداخت مهریه همسرش که یک دین شرعی و قانونی برعهده اوست را داشته باشد اما از پرداخت آن سرباز بزند و لجبازی کند، حکومت وارد شده و مهریه را از او اخذ کند و به همسرش واریز کند.
نوروزی تصریح کرد: هدف اصلی ما این است که مهریه نقدی شود یعنی بلافاصله پس از عقد به صورت نقدی به زن پرداخت شود و ما دیگر شاهد مهریه‌های ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ سکه‌ای نباشیم به همین دلیل اگر این پشتوانه کیفری پرداخت مهریه (زندان) برداشته شود، مردم خود به خود به سمت نقدی شدن مهریه می‌روند و این تبدیل به یک فرهنگ در جامعه می‌شود ما هم به عنوان قانوگذار باید شرایط را فراهم کنیم که چنین اتفاقی رخ دهد.
نماینده مردم رباط کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی درخصوص برنامه‌هایی که برای حمایت از زنان دارند، گفت: ما می‌خواهیم به دنبال اجرای طرح ممنوعیت حبس محکومان مالی از تعیین مهریه‌های سنگین جلوگیری شود تا زنان ناچار به دریافت آن در قالب قسط بندی و به صورت طولانی مدت نشوند و بتوانند مقدار مهریه مشخص شده خود را به صورت نقدی دریافت کنند که هم زنان به حق و حقوق خودشان برسند هم مردان در پرداخت آن دچار مشکل نشوند و دیگر مبحث مهریه مانع پیوند ازدواج نشود چرا که جوانان ما با این قیمت سکه می‌ترسند ازدواج کنند و مهریه سنگین بر گردن بگیرند.
نوروزی با اشاره به اضافه شدن یک حق بر حقوق زنان اظهار کرد: البته ما در حمایت از بانوان هم به 7 موردی که در قانون مدنی آمده است که در صورت برخورداری از آنها از حق طلاق بهره‌مند می‌شوند یک مورد را اضافه کردیم که چنانچه زن نتوانست مهریه خود را به دلیل عدم توانایی همسر در پرداخت نقدی آن دریافت کرده و دچار عسر و حرج شود، می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و با تشخیص قاضی حکم طلاقش را بگیرد.
این عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر تبدیل مهریه عندالمطالبه به عندالاستطاعه گفت: قوه قضائیه لایحه‌ای با این عنوان به مجلس شورای اسلامی ارسال کرده است که اتفاقا بسیار اقدام خوبی است و در یک بند آن اشاره شده میزان مهریه باید به صورت نقدی و بلافاصله بعد از عقد پرداخت شود.
او بیان کرد: متاسفانه اکنون زنان بعد از بروز اختلاف برای دریافت مهریه عندالمطالبه اقدام می‌کنند و همسر خود را که قادر به پرداخت آن نباشد، زندانی می‌کنند پس اگر مهریه عندالاستطاعه باشد و همان زمان عقد پرداخت شود، مرد مطابق با توانایی خود میزان آن را تعیین کرده و پرداخت می‌کند و دیگر کشمکش‌های قضایی در دادگاه‌ها به وجود نمی‌آید.
حذف زندان مهریه خلاف قانون است/معاف کردن مردان از مجازات به حقوق زنان لطمه وارد می‌کند/مردی که متعهد به پرداخت مهریه می‌شود باید آن را پرداخت کند.
فریده غیرت، وکیل پایه یک دادگستری درگفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا با اشاره به طرح حذف زندان از مهریه گفت: کلیه مسائل مربوط به مطالبات و نحوه وصول آنها، توسط قانون تعیین و مشخص شده است و صراحتا ذکر شده اگر شخصی بدهکار باشد و نتواند بدهی‌اش را پرداخت کند باید به زندان برود، این حکم زندان در قانون پیش بینی شده و جزئیات آن دقیقا آمده است.
او افزود: بدهکاران مهریه هم مانند بقیه بدهکاران و مدیونین هستند تنها فرق آنها با دیگران این است که بدهکار همسرشان هستند بنابراین اینکه آنها را از سایر بدهکاران مستثنی کنند، درست نیست و خلاف قانون موجود است و به حقوق زنان لطمه می‌زند.
غیرت تصریح کرد: من به شخصه مخالف مهریه‌های سنگین هستم و همیشه تاکید بر تعیین کردن مهریه مناسب و متعادل دارم اما آنچه را که زن و مرد توافق کردند و قرارداد بستند و در سند رسمی تعیین و تنظیم شده است، مرد متعهد به پرداخت آن است بنابراین اینکه مردان را از مجازات قانونی آنها معاف کنند، به حقوق طرف مقابل یعنی خانم‌ها لطمه می‌زند.
این وکیل پایه یک دادگستری در ادامه گفت: مردانی که توانایی پرداخت مهریه را ندارند مانند بقیه بدهکاران هستند یعنی همانطور که هر بدهکاری می‌تواند مهلت بگیرد تا بدهی خود را پرداخت کند، بدهکار مهریه هم طبق قانون می‌تواند برای پرداخت مهریه مهلت بگیرد.
غیرت با اشاره به اینکه مهریه تنها حق زنان است، افزود: مهریه تنها حقی است که زنان دارند و اگر جوانی زیر بار مهریه سنگین می‌رود و تعهد به پرداخت می‌کند باید آن را بپردازد چراکه این یک اصل حقوقی و شرعی است که کاملا دقیق و روشن ذکر شده پس اگر جوانانی به پرداخت مهریه‌ای متعهد شود که توانایی پرداخت آن را ندارد باید جلوی آن را گرفت و تذکر داد که این برعهده خانواده‌هاست که باید انجام دهند.
این وکیل پایه یک دادگستری تاکید کرد: اگر می‌خواهند زندان محکومین مهریه را حذف کنند باید برای سایر بدهکاران هم این کار را انجام دهند یعنی مشخص کنند به طور کلی بدهکاران تا این مبلغ زندان نمی‌روند و می‌توانند با گرفتن مهلت بدهی خود را پرداخت کنند.
زندان نروید اما حق زنان را هم ضایع نکنید!
باوجود اینکه صحبت‌های ضد و نقیضی از حذف زندان محکومین مهریه می‌شود و هنوز این طرح در دست بررسی قرار دارد اما توجه کنیم برای خالی کردن زندان‌ها و تسهیل پرداخت مهریه برای مردان، حق و حقوق زنان را ضایع نکنیم و حداقل مهریه که یک حق شرعی، قانونی و دینی بر گردن مرد است را از بین نبریم و همچنان قدرت و ماهیت اصلی قراردادها را حفظ کنیم یعنی شرایطی را ایجاد نکنیم که هرکسی هر قراردادی بنویسد و امضا کند اما از تعهد به آن سر باز بزند.
