به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پس از کش‌وقوس‌های فراوان، بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ صبح امروز (سه شنبه) با ریاست محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در دستور کار صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. با وجود دعوت مجلس، رئیس جمهور در جلسه بررسی کلیات بودجه ۱۴۰۰، حضور پیدا نکرد و محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه و حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور از سوی دولت برای بیان دیدگاه‌های دولت در صحن مجلس حاضر شدند.
پس از ارائه گزارش سخنگوی کمیسیون تلفیق و اظهارات نمایندگان مخالف و موافق، کلیات گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه بودجه رد شد. کلیات لایحه بودجه با ۹۹ رای موافق، ۱۴۸ مخالف و ۱۲ ممتنع از مجموع 262 رای ماخوذه به تصویب مجلس نرسید.
پس از آن که امروز کلیات بودجه ۱۴۰۰ توسط نمایندگان مجلس یازدهم رد شد، گفتگویی را با سیدنظام‌الدین موسوی عضو کمیسیون اصل ۹۰، محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، احمد نادری عضو کمیسیون آموزش و علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ پیرامون رد بودجه ۱۴۰۰ داشتیم که در ادامه می‌خوانید؛
سوال: آیا دولت روحانی حاضر به اصلاح چشمگیر لایحه بودجه ۱۴۰۰ هست؟
سیدنظام‌الدین موسوی: مطابق با جوابی که دولت داده است مبنی براینکه اصلاح ساختاری در بودجه صورت نمی‌پذیرد، ضمن این که قبلا اعلام کرده بود که اصلاحات صورت گرفته در کمیسیون تلفیق را نیز انجام نمیدهد، یعنی حتی اگر در مجلس کلیات به تصویب می‌رسید و ما وارد جزئیات می‌شدیم باز هم این نکته وجود داشت که دولت برخلاف قانون راضی به اجرای اصلاحات صورت گرفته نمیشد. فلذا بنده این پیش بینی را میکنم که بودجه سه دوازدم در نهایت در این خصوص به تصویب خواهد رسید.
سوال: با توجه به این نکاتی که شما بیان کردید آیا دولت بعدی در اجرای این موضوع دچار مشکل نخواهد شد؟
سیدنظام‌الدین موسوی: خیر. اگر بودجه به صورت سه دوازدهم بسته شود، دولت می‌بایست در اردیبهشت ماه لایحه ای جدید را آماده کند و به مجلس بفرستد تا دوباره مجلس شورای اسلامی در آن خصوص بررسی های لازمه را صورت دهد.
سوال: چقدر چشم امید به همکاری دولت وجود دارد؟
سیدنظام‌الدین موسوی: این واضح است که ما چشم امید چندانی به همکاری دولت در این زمینه نداریم . به همین دلیل هم بود که اکثریت نمایندگان این تصمیم را گرفتند که تن به لایحه بودجه دولت ندهند و چون دولت در واقع عزمی جدی برای اصلاح ندارد فلذا ما کلیات را رد کردیم تا دولت یا باید بپذیرد و در مبنای سه دوازدهم کارش را به جلو ببرد و یا اینک اصلاحات مورد نظر مجلس را در لایحه اجرایی کند و دوباره آن را به مجلس ارائه نماید.
سوال: حدود ۹۰ نفر در این موضوع مخالفت کردند آیا دلیل خاصی پشت این موضوع بوده است؟
سیدنظام‌الدین موسوی: خیر، زیرا تعداد بالایی از نمایندگان رای خود را بر این مبنا دادند که تصور میکردند رای گیری در خصوص لایحه ارائه شده توسط دولت و اصلاحاتی که در کمیسیون تلفیق صورت گرفته، بود فلذا تعداد زیادی از نمایندگان با توجه به این پیش فرض رای دادند که خوب اکثریت مجلس به این موضوع رای منفی دادند.
سوال: کلیاتی در خصوص اتفاقاتی که امروز در مجلس افتاد می‌فرمایید
محمدحسین فرهنگی: امروز همانطور که میدانید بحث کلیات بودجه ۱۴۰۰ در مجلس مطرح شد و همانطور که رئیس محترم مجلس هم توضیح دادند در واقع کلیات، اذن ورود به جزئیات است و طبیعتا تایید یا رد کلیات به معنای ورود ویا عدم ورود به جزئیات است. امروز بحث کلیات در مجلس رد شد بدین معنا که مجلس این اجازه را نداد که این لایحه وارد بحث جزئیات شود. پس از ارائه کمیسیون تلفیق یک سری ابهاماتی در مجلس مطرح شد و نهایتا سبب شد که اکثریت مجلس به این لایحه رای منفی بدهند.
عملا این لایحه از دستور مجلس خارج شد و در این صورت دولت دو راه پیش رو دارد، یا باید لایحه ای جدید تنظیم و به مجلس تسلیم کند و یا این که بودجه سه دوازدم یا چند دوازدهم را ارائه دهد. اگر هم دولت اصلاحاتی را در بودجه انجام ندهد و بنیز بودجه چند دوازدهم را نپذیرد، خود مجلس مطابق با قانون میتواند طرح را ارائه کرده که مطابق با بودجه چند دوازدهم به تصویب برسد.
سوال: علت این که آقای روحانی گفتند که به شاکله اصلی بودجه دست نخواهیم زد چیست؟
محمدحسین فرهنگی: علت این که چرا چنین موضوعی را مطرح کردند را باید از خود ایشان سوال کرد.
سوال: آیا دولت روحانی حاضر به اصلاح چشمگیر لایحه بودجه ۱۴۰۰ هست؟
محمدحسین فرهنگی: بنده اطلاعی ندارم.
سوال: ایراد اصلی که موجب شد تا شما به این لایحه رای منفی دهید چه بوده است؟
احمد نادری: اگر بخواهم به نکات اصلی اشاره کنم میتوانم از درآمدهای غیرواقعی و هزینه های واقعی، نام ببرم که خب همین عدم خوانش میان درآمد و هزینه یکی از دلایل اصلی در رد این لایحه بود.
سوال: حدود ۹۰ نفر در این موضوع مخالفت کردند آیا دلیل خاصی پشت این موضوع بوده است؟
احمد نادری: خیر، برداشت بنده این نیست که فشاری از سوی دولت در این خصوص وجود داشته باشد. دلیل این موضوع این است که تعداد بالایی از نمایندگان با توجه به نکات و اقداماتی که کمیسیون تلفیق اعلام کرده بودند رای دادند و همین موضوع سبب شد که این تعداد با کلیات موافقت کنند. اما مطمئنا هیچ فشاری از سوی دولت ویا جریان های دیگر در این خصوص وجود نداشته است.
سوال: آیا دولت روحانی حاضر به اصلاح چشمگیر لایحه بودجه ۱۴۰۰ هست؟
احمد نادری: همانطور که میدانید لایحه با رای تقریبا بالایی رد شد و خود ما هم چندین با اشاره کردیم که اگر این لایحه تصویب میشد سبب نارضایتی و شورش اجتماعی در آینده میشد فلذا با توجه به رد شدن کلیات بودجه دولت یا باید لایحه جدید آماده کند و یا اینکه به سه دوازدهم قانع شود. پیش بینی بنده این است که دولت لایحه جدیدی نخواهد فرستاد و به سه دوازدهم قانع خواهد شد.
سوال: ایرادات اصلی که موجب شد تا شما به این لایحه رای منفی دهید چه بوده است؟
علی خضریان: به دلیل اینکه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰، برخلاف برنامه‌های بالادستی، بودجه‌ای تورم‌زا، بی‌انضباط، غیرشفاف و وابسته به فروش نفت غیرواقعی را ارایه کرده است و در فضایی سیاسی به دنبال انداختن تقصیرات به گردن مجلس بود، به رد کلیات بودجه رای دادم.
سوال: آیا دولت روحانی در این خصوص همکاری می‌کند؟
علی خضریان: اگر قرار بود همکاری از طرف دولت وجود داشته باشد در این سه سال اتفاق می‌افتاد ولی علی ای حال اگر دولت بخواهد در این زمینه همکاری کند میتواند با پذیرش بودجه سه دوازدهم این کار را انجام دهد. در واقع انتخاب امروز مجلس انتخاب از بین بد و بدتر بود که البته این امکان وجود داشت که شرایط بد تری هم رقم بخورد.
سوال: آیا حاضر به اصلاح چشمگیر لایحه بودجه ۱۴۰۰ هست؟
علی خضریان: آقای نوبخت گفته است که کمیسیون تلفیق دو ماه فرصت داشته که اصلاحات را انجام دهد. بله شاید خروجی کمیسیون تلفیق نتوانست مشکلات را حل کند اما این نکته را باید در نظر داشته باشند که این دولت هست که مشکلات اصلی را ایجاد کرده است زیرا این دولت است که باید لایحه را تحویل بدهد.
سوال: در بودجه ۱۴۰۰ ، مخارج هزینه‌ای دولت از کجا تامین شده است؟
علی خضریان: در واقع در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان از مخارج هزینه‌ای دولت (شامل حقوق و مستمری) از محل فروش دارایی یا استقراض تأمین شده است. این در حالی است که مطابق با حکم قانون برنامه ششم توسعه کسری تراز عملیاتی در سال ۱۴۰۰ باید به حدود دو هزار پانصد میلیارد تومان برسد. نکته قابل توجه اینکه کسری تراز عملیاتی شاخصی است که ارتباطی با فشارهای خارجی به اقتصاد نداشته و به‌صورت مستقیم نشان‌دهنده میزان موفقیت در افزایش درآمدها و مدیریت هزینه‌های دولت است. رشد مخارج هزینه ای دولت بر خلاف سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی کشور با رشد ۶۰ درصدی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مواجه بوده است. متوسط رشد مخارج هزینه‌ای دولت در ۶ سال گذشته در حدود ۲۰ درصد بوده است. رشد مخارج در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ سه برابر متوسط شش سال گذشته است. شایان ذکر است که حتی در سال ۱۳۹۵ با صادرات حدود ۲ میلیون بشکه‌ای نفت، مخارج هزینه‌ای دولت به این اندازه رشد نکرده بود.
سوال: متن لایحه به چه اصلاحاتی نیاز دارد؟
علی خضریان: با توجه به مرقومه مقام معظم رهبری درخصوص شیوه استفاده از منابع صندوق توسعه ملی، الزام دولت به بازپرداخت بدهی های سررسیدشده صندوق توسعه ملی و انتقال مصارف در نظر گرفته شده در تبصره ۴ این قانون به مصارف عمومی، لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ از حیث منابع و مصارف دچار تغییراتی شده است که لازم است این موضوع در متن لایحه در نظر گرفته شده و توسط دولت اصلاحات لازم در لایحه بودجه اعمال شود. لذا بر این اساس، به دلیل تغییر در سقف منابع و مصارف بودجه، به دولت پیشنهاد می شود که این اصلاحات را طی یک جدول منابع و مصارف یا به صورت اصلاح کلی‌تر انجام داده و این بخش را برای مجلس شورای اسلامی ارسال کند زیرا اگر بودجه واقعی تنظیم نشود، تبعات ناگواری برای معیشت مردم به همراه دارد.
