به گزارش خبرنگار فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ چگونگی انقلاب مسئلهایست که هرساله زیاد بهآن پرداخته شده و در کتابها و مجلات و مراسمات همیشه گفتهایم و دیدهایم و شنیدهایم. غافل از آنکه چرایی و چیستی انقلاب از چگونگی آن مهمتر است. چگونگی یک روشی دارد که براساس شرایط زمان و مکان متفاوت است اما چیستی و چرایی یک مرحله قبلتر از آن است که منجر به چگونگی میشود. در این گزارش سعی کردهایم پنج عنوان کتابی که به ما در شناخت به چیستی و چرایی انقلاب کمک میکند معرفی کنیم.
۱. «قصه هویدا»؛ موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
امیرعباس هویدا فرزند میرزارضاقناد از بهائیان مخلص عباس افندی که پس از اتمام تحصیلش در بلژیک به استخدام صلیب سرخ این کشور درآمد. هویدا یکی از مجهولترین افراد دوره پهلوی بود که بعد از حضور در کابینه حسنعلی منصور با سمت وزارت دارایی پیشینه او شناخته شد. هویدا بهعلت دلدادگی شدیدش به غرب و غربیها به خواست سفارتخانههایشان فرماندهان و وزارا را منصوب میکرد. عدم مشارکت سیاسی مردم و واگذاری غیررسمی کشور به بیگانگان یکی از عوامل اجتماع مردم برای انقلاب بود.در قسمتی از کتاب میخوانیم که:
"دکترمنوچهراقبال که مانی ریاست حسنعلی منصور را به عهده داشت و اورا از برکشیدگان خود می دانست و تامعاونت نخست وزیری ارتقا داده بود با شنیدن شایعه امکان این انتصاب، برآشفت و با ناراحتی فوق البعاده ای که داشت، پرونده ای قطور از اعمال خلاف امیرعباس هویدا، در شرکت نفت تدارک کرد و به برخی از دوستانش نیز ارائه نمود."
۲. «فوکو در ایران»؛ ترجمان
میشل فوکو ۱۴روز به ایران سفر کرد و انقلاب اسلامی را ستود. همین یک جمله کوتاه خود گویای قسمت اعظمی از اتفاقات است. فوکو دو بار در اوایل انقلاب به ایران سفر کرد. او هشت گزارش برای روزنامه کوریره دلاسرا نوشت و همدلی عمیقی با مردم انقلابی ایران نشان داد. فوکو از کسانی بود که بعد از ماجرای یازده سپتامبر حملات زیادی به مواضع او درباره ایران شد. خواندن این کتاب را برای کسانی که میخواهند به جمهوری اسلامی ایران از دریچه دیگری نگاه کنند توصیه میشود.
۳. «انقلاب اسلامی و تداول قدرت»؛ تمدن نوین
این کتاب مطالب پراکنده ای از استادمیرباقری در باب انقلاب اسلامی است که توسط موسسه تمدن نوین اسلامی جمع آوری و منتشر گردیده است. این کتاب را به سه بخش میتوان تقسیم کرد.
۱) وضعیت و موقعیت کنونی انقلاب اسلامی در سه مقیاس ملی،منطقه ای و جهانی
۲) بررسی رابطه جریان های سیاسی با انقلاب اسلامی همراه با تحلیل انتخابات یازدهم و دوازدم
۳) اهمیت افشای الگوی غربی و تولیدالگوی پیشرفت یرانی-اسلامی
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
"در فرآیند تداول قدرت در جمهوری اسلامی ، جریان های مختلف سیاسی - اعم از جریان اصول گرانیی و جریان سازندگی و جریان اصلاحات - باید ظرفیت خو را ارتقا ببخشند ودر تراز انقلاب اسلامی و لوازم و نتناسبات آن مطرح شوند . یکی از شروط این بازسازی ، مرز بندی با جریان تکنو کرات و غرب گراست که در زیر پوست این جریان ها فعالیت می کند و میخواهد جمهوری اسلامی را به کشوری تابع غرب تبدیل نماید ."
۴. «انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن»؛ سوره مهر
انقلاب صدرایی واژه ایست که عمادافروغ در این کتاب به کار می برد. این کتاب ۱۵فصل دارد و نویسنده کوشیده تا یکی از ضروری ترین و مغفول ترین نیازها و چالش های فکری، یعنی فهم و تبیین دقیق و علمی-فلسفی انقلاب اسلامی بپردازد. در دو فصل اول این کتاب به آسیب شناسی و مبانی نقدجمهوری اسلامی به منظور بازتولید انقلاب پرداخته می شود.از فصل سوم تا هفتم هم اقدام به ارائه تبیینی علمی و فلسفی براساس روش شناسی رئالیسم از انقلاب اسلامی می کند. از فصل هشتم تا یازدهم اندیشه سیاسی امام خمینی را باتوجه به مفاهیم مشروعیت و مردم سالاری دینی مورد بررسی قرار می دهد. د فصل دوازدهم و سیزدهم اشاره به برخی ضعف ها می کند و نهیتا در فصل چهارده و پانزده به دو بعد اجتماعی و فکری انقلاب یعنی جنبش حزب الله و جریان نوظهور اصولگرایی خلاق و انتقادی میپردازد.
۵. «نبرد قدرت در ایران»؛ نشر نی
محمد سمیعی در این اثر تلاش کرده که فارغ از نگاه ایدئولوژیک و از روش علمی به سرانجام نبردقدرت در ایران بپردازد. محمدسمیعی این کتاب را در نه فصل به رشته تحریر درآروده است. محمدسمعی هجده سال در حوزه علمیه مشغول به تحصیل بوده و در سال۸۸ دکتری علوم سیاسی خود را در دانشگاه وستمینستر لندن گرفته است. او ۱۰سال درس خارج حوزه خوانده است.
در قسمتی از کتاب می خوانیم:
" .....ناگهان همه چیز زیر و رو شد. انقلاب اسلامی چون توفانی سرکش در مدت کوتاهی کشور را درنوردید و همان فرزندان ایران نوگرا و مدرن که شب و روز در میانشان شاهدوستی و غربگرایی ترویج شده بود، بساط سلطنت شاهنشاهی را برای همیشه برچیدند و از میان همۀ نیروهای سیاسی ایران، از چپگرا گرفته تا روشنفکران لیبرال، به ناگاه هُمای قدرت بر شانۀ روحانیت نشست. اما چرا و چگونه؟"
گزارش از حسین گلستانی