به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ مقام معظم رهبری در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی سال ۱۴۰۰ خطاب به جوانان و دانشجویان تأکید کردند : به مسئله «تبیین» اهمّیّت بدهید... میتوانید در این زمینه به معنای واقعی کلمه جهاد کنید. تحقق این موضوع جزء با یک همت همگانی از طرف همه متخصصان و جوانان انقلابی این امر تحقق نخواهد یافت.
قاعدتا در این راه با استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشور برای تشکیل زیرساخت‌هایی در حوزه فضای مجازی که یکی از نیازهای اصلی کشور است، میتوان به نتیجه بهتری دست یافت. در این بین شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هایی که توسط متخصصین و جوانان خوش‌فکر ایجاد میشوند، نیازمند حمایت دولت و نهادهای حاکمیتی هستند تا بتوانند در مسابقه بی‌امان در فضای مجازی به رشد و توسعه دست پیدا کنند و در مسیر پیشرفت قرار گیرند.
در سال‌های اخیر گسترش شبکه‌های اجتماعی و زیرساخت‌های رسانه‌ای نوپدید در جهان، علاوه بر فراهم آوردن فرصت‌ها، تهدیداتی را نیز به دنبال داشته که در صورت عدم مدیریت صحیح این فضا، افکار عمومی با بمباران اطلاعات غلط و منطبق با منافع دشمنان روبه‌رو خواهند شد.
کسانی که با فضای مجازی و کانال‌های آن آشنایی دارند، مطلع هستند که فضای مجازی زیرساختی برای خیلی از امور است و فقط صرفا جهت اطلاع‌رسانی نیست. بلکه اطلاع‌رسانی تنها بخشی از کارهایی است که میتوان درآن انجام داد. اما مسائل دیگری مانند تأثیرگذاری بر افکار عمومی، هدایت جریانات اجتماعی یا کسب‌وکارهای اقتصادی از موضوعاتی است که میتواند در فضای مجازی شکل بگیرد. این امور از موارد استفاده مثبت از این فضا است و مسلما استفاده منفی از آن مانند بزهکاری و جرم و جنایت هم امکان‌پذیر است.
دنیای مجازی بسیار مهم و تأثیرگذار است تا جایی که مرجع تقلید شیعیان، آیت‌الله مکارم دراین‌باره می گویند: «هدایت فضای مجازی ما اگر در دست بیگانگان باشد حکم بردگی مدرن است که به‌نوعی تدبیر امور خود را به بیگانه سپرده باشیم.» پس همان‌طور که در فضای واقعی بحث از حاکمیت ملت‌ها و سرنوشت خودشان داریم و هیچ ملتی نمی‌پذیرد که برایش تعیین تکلیف شود و سرنوشت ملت و کشورش توسط دیگران نوشته شود، در فضای مجازی هم‌چنین است.
قاعدتا یکی از ابزارهای مهم در دنیای امروز بحث تبلیغات است که امروزه هم بسیاری از مسائل روز با تبلیغات رسانه‌های عمومی انجام میشود و در حال مدیریت است. الان به‌وضوح می‌بینیم که چه اخبار دروغ و یا راست وقتی از شبکه‌ها منتقل میشود در لحظه و ثانیه تأثیر خود را گذاشته و پیامدش اتفاقاتی است که در سطح زندگی واقعی ما رخ میدهد. لذا اگر همه اصحاب رسانه و کسانی که به هر وسیله ارتباطی دسترسی دارند، از موضوعی دفاع کنند و آن را ترویج و حمایت کنند، افکار عمومی هم به آن‌سو سوق داده میشوند.
مقام معظم رهبری در دیدار تصویری روز سه‌شنبه با دانشجویان در دانشگاه تهران، امکانات ناشی از فضای مجازی و رسانه‌ای برای روشنگری و پاسخ به ابهامات را مغتنم خواندند و گفتند: «البته اصل قطعی در قضیه جهاد تبیین و بازگویی حقایق، استفاده از شیوه‌های اخلاقی و بیان مسائل همراه با منطق، متانت، عقلانیت کامل و استفاده از عواطف انسانی و پرهیز از دشنام، تهمت، دروغ و فریبکاری در مواجهه با افکار عمومی است».
در چند روز اخیر در فضای مجازی و جلسات مختلف صحبت های رهبر معظم انقلاب در بین اقشار مختلف جامعه بخصوص دانشجویان و جوانان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. این تبادل نظرها درحالی بین جوانان شکل درگرفت که این اولین باری نسیت که رهبر انقلاب اسلامی موضوع تبیین و سیاست های تبلیغاتی دشمنان را مطرح می کنند و از جوانان انتظار مقابله و جهاد در این راه را دارند.
ایشان یک دهه می شود که در حال روشنگری و مطالبه از جوانان در مقایل این جنگ نرم دشمنان است اما نباید از این نکته نیز غافل شد که هرگاه رهبر معظم انقلاب از مسئولین و سازمان ها تقریبا ناامید می شوند جوانان و بسیج عمومی مردم را مورد خطاب مستقیم قرار می دهند.
در ادامه گزیده ای از سخنان رهبری را در سال های مختلف را که همواره از محاصره تبلیغانی، جنگ نرم دشمنان و مقابله و جهاد در مقابل این دشمان را خواستارند، می خوانید:
جهادِ اساسی جوانان، غلبه بر «یأس‌آفرینی» دشمن است
رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه‌ی گام دوم انقلاب تصویری از توطئه «محاصره‌ی تبلیغاتی» را پیش‌روی همگان قرار دادند: «اکنون مانند همیشه سیاست تبلیغی و رسانه‌ای دشمن و فعّال‌ترین برنامه‌های آن، مأیوس‌سازی مردم و حتّی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبرهای دروغ، تحلیل‌های مغرضانه، وارونه نشان دادن واقعیّتها، پنهان کردن جلوه‌های امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسّنات بزرگ، برنامه‌‌ی همیشگی هزاران رسانه‌ی صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است؛ و البتّه دنباله‌های آنان در داخل کشور نیز قابل مشاهده‌اند که با استفاده از آزادی‌ها در خدمت دشمن حرکت می کنند.» ۱۳۹۷/۱۱/۲۲
نقشه‌ای که هدف اصلی آن القای ناامیدی در بین مردم و مسئولان است. سپس حضرت آیت‌الله خامنه‌ای جهادِ اساسی جوانان را غلبه بر این توطئه‌ی «یأس‌آفرینی» دشمن معرفی میکنند: «شما جوانان باید پیش‌گام در شکستن این محاصره‌ی تبلیغاتی باشید. در خود و دیگران نهال امید به آینده را پرورش دهید. ترس و نومیدی را از خود و دیگران برانید. این نخستین و ریشه‌ای‌ترین جهاد شما است.» ۱۳۹۷/۱۱/۲۲
دشمن به دنبال نبردی از نوع نرم است
سپس رهبر معظم انقلاب حدود ۲سال بعد در سخنانی دیگر درخصوص جهاد ریشه ای اینگونه می فرمایند: این جهادِ ریشه‌ای و مهم در فضایی موضوعیت می‌یابد که نبردی از نوع «نرم» در جریان است. امروز «دشمن دو هدف را در جنگ نرم دنبال میکند: یکی این است که این زنجیره‌ی تواصی به حق و به صبر را قطع کند؛ دوّم اینکه حقایق را وارونه نشان بدهد.» ۱۳۹۹/۱۲/۲۱
در این فضا دشمن از یک طرف جریانِ «تواصی بین مومنین» را هدف گرفته چراکه اگر «این زنجیره‌ی تواصی و توصیه کردن به یکدیگر [برقرار باشد]؛ هم توصیه به حق کنند، راه حق را تأکید کنند، هم توصیه به صبر بکنند؛ این، همه را نگه میدارد. اگر چنانچه تواصی به صبر و تواصی به حق و بصیرت در جامعه وجود داشته باشد، این جامعه به‌آسانی دستخوش تحرّکات دشمن نخواهد شد؛ امّا اگر چنانچه این جریان تواصی که زنجیره‌ی محافظت مؤمنان است، قطع بشود قطعاً خسارت خواهد رسید.» ۱۳۹۹/۱۲/۲۱
چنانچه دشمن در جنگ نرم بتواند به خواسته‌ی خود دست یابد «موجب می شود که انسانها احساس تنهایی کنند، احساس نومیدی کنند و اراده‌ها ضعیف بشود، امیدها کمرنگ بشود، جرئت اقدام از دست برود. وقتی تواصی نبود، این اتّفاقات می‌افتد؛ و طبعاً وقتی این جور شد، امیدها کم شد و جرئتها کم شد و اراده‌ها ضعیف شد، قهراً هدفهای عالی و متعالی بتدریج از دسترس دور می شود و کمرنگ می شود و دست‌نیافتنی به نظر میرسد و به دست فراموشی سپرده می شود.» ۱۳۹۹/۱۲/۲۱
«تصویرسازی غلط» و «وارونه‌نمایی حقایق»
رهبری ضلع دیگر توطئه‌ی دشمن را «تصویرسازی غلط» و «وارونه‌نمایی حقایق» می دانند و می فرمایند: با تصویرسازی غلط سعی می کنند افکار ملّت ایران را منحرف کنند؛ هم تصویر غلط درباره‌ی ایران، هم تصویر غلط درباره‌ی خودشان، هم تصویر غلط درباره‌ی اوضاع منطقه.» دشمن در این قسمت از طراحی خود به دنبال این است که «ملّت ایران را به این نتیجه برساند که بن‌بست است، راه‌حل وجود ندارد مگر پناه بردن به آمریکا و زانو زدن در مقابل آمریکا و تسلیم شدن در مقابل آمریکا.» ۱۳۹۷/۰۷/۱۲
ایشان در دیگر بیانات خود ابزار مهم دشمن در این جنگ را رسانه و فضای مجازی می دانند و میفرمایند: «فعلاً دشمن از ابزار رسانه استفاده می کند برای اثرگذاری بر افکار عمومی. توجّه کنید! ابزار رسانه، ابزار مهم و اگر دستِ دشمن باشد، ابزار خطرناکی است. ابزار رسانه را تشبیه می کنند به سلاحهای شیمیایی در جنگ نظامی؛ سلاح شیمیایی را وقتی میزنند، سلاح شیمیایی تانک و تجهیزات را از بین نمیبرد؛ تجهیزات میماند و انسانها از بین میروند و از قدرتِ استفاده‌ی از ابزار می‌افتند؛ سلاح شیمیایی در جنگ نظامی این‌جوری است؛ ابزارِ رسانه هم این‌جور است. امروز از تلویزیون، از رادیو، از اینترنت، از شبکه‌های اجتماعی، از انواع و اقسام وسایل فضای مجازی، علیه افکار عمومی ما استفاده می شود.» ۱۳۹۷/۰۷/۱۲
آیت الله خامنه ای درخصوص این جنگ تبلیغاتی نیز میفرمایند: نکته‌ی مهم اینکه در این جنگ تبلیغاتی ما «ضعف داریم. حالا بگذریم از آن آدم های غافلی که از رسانه‌های داخلی هم به نفع دشمن استفاده می کنند لکن [درباره‌ی] آن کسانی هم که قصد خیر در این زمینه دارند، ما کم‌کاری داریم». ۱۴۰۰/۰۵/۱۲
وظیفه جوانان: امیدآفرینی و افشای حقایق
دقیقا در چنین صحنه‌ای و با شناخت دقیق مختصاتِ نقشه‌ی دشمنان است که جوانان باید وارد میدان «جهادِ تبیین» شوند: «خیلی از حقایق هست که باید تبیین بشود. در قبال این حرکت گمراه‌کننده‌ای که از صد طرف به سمت ملّت ایران سرازیر است و تأثیرگذاری بر افکار عمومی که یکی از هدفهای بزرگ دشمنان ایران و اسلام و انقلاب اسلامی است و دچار ابهام نگه داشتنِ افکار و رها کردن اذهان مردم و بخصوص جوانها، «حرکت تبیین» خنثی‌کننده‌ی این توطئه‌ی دشمن و این حرکت دشمن است.» ۱۴۰۰/۰۷/۰۵
جوانان در این عرصه از یک سو باید جریان تواصی به حق و بصیرت و صبر را تقویت کنند: «جوانها باید امیدآفرینی کنند، باید توصیه‌ی به ایستادگی، توصیه‌ی به تنبلی نکردن، توصیه‌ی به خسته نشدن کنند؛ اینها کارهایی است که جوانهای ما که گفتیم افسران جنگ نرم هستند بر عهده دارند.» ۱۳۹۹/۱۲/۲۱
یعنی «کار باید این باشد که به مردم امید بدهید و اطمینان بدهید. اگر مردم ناامید شدند، اعتماد خودشان را از دست دادند، متزلزل شدند، شکست قطعی است... این امید را باید زنده نگه داشت. عامل اصلی پیروزی، در صحنه بودن مردم است؛ عامل در صحنه بودن مردم، امید و اطمینان آنهاست.» ۱۳۸۹/۰۶/۲۵
و از سوی دیگر حقایق را به شکل صحیح برای افکار عمومی تصویر کنند. در این مسیر ابتدا باید فهمی درست و جامع از حقایق ایران اسلامی و وضعیت دشمن داشت: «شما و همه‌‌ی جوانهای کشور باید جایگاه امروز کشور و ملّتتان را بدانید؛ این شرطِ اوّلِ اثرگذاری شما است.» ۱۳۹۷/۰۷/۱۲
واقعیت این است که »در قدرت نرم‌افزاری، آمریکا بشدّت ضعیف است؛ حرفش زورگویی است، منطقش ضعیف است، لیبرال‌‌‌دموکراسی‌اش امروز در دنیا مفتضح است... به‌خاطر همین هم هست که شما ملاحظه میکنید آمریکای دارای قدرت اتمی، دارای تکنولوژی پیشرفته، دارای پول فراوان، در بسیاری از مناطق عالم شکست‌خورده است... و امروز شکستهای دیگری هم آن‌طوری که انسان مشاهده میکند در انتظار آمریکا است.» ۱۳۹۷/۰۷/۱۲
در طرف دیگر اما تصویر واقعی از ایران اسلامی این است که «اوّلاً امروز سیاستمداران بزرگ دنیا و مغزهای سیاسی پخته و سنجیده‌ی دنیا ملّت ایران را به‌خاطر مقاومت چهل‌ساله تکریم میکنند... ثانیاً واقعیّت دیگر [این است که] کشور ما دارای ظرفیّتهای بسیاری است که کمتر کشوری در دنیا پیدا میشود که این همه ظرفیّت داشته باشد... ثالثاً ظرفیّت بالفعل کشور، شما جوانهای مؤمن هستید... جوانهای مؤمن در کشور که هم توانایی دفاعی، هم توانایی علمی، هم توانایی در زمینه‌ی مسائل فرهنگی، هم توانایی در زمینه‌ی مسائل اجتماعی دارند و در بسیاری از صحنه‌ها این توانایی‌ها بُروز کرده است... رابعاً دشمن برای مقابله با جمهوری اسلامی، بعد از کنکاش فراوان رسیده به تحریم؛ یعنی راه‌های دیگر در مقابل او بسته است... ولی من به شما عرض بکنم که تحریم اقتصادی شکننده‌تر از اقتصاد ملّی ما است.« ۱۳۹۷/۰۷/۱۲
بهره‌برداری حداکثری از فضای مجازی با شیوه اخلاقی
نکته‌ی بسیار مهم و کلیدی در این زمینه اینکه «فضای مجازی میتواند ابزاری باشد برای زدن توی دهن دشمنان.» ۱۳۹۷/۱۰/۱۹
ابزاری که باید به بهترین شکل ممکن از تمامی ظرفیت‌های آن برای جهادِ تبیین استفاده کرد: «میتوانید افکار درست را، افکار صحیح را منتشر کنید، پاسخ به اشکالات را، پاسخ به ابهام‌آفرینی‌ها را در این فضا با استفاده‌ی از این امکان منتشر کنید و میتوانید در این زمینه به معنای واقعی کلمه جهاد کنید.» ۱۴۰۰/۰۷/۰۵
البته «بایستی از شیوه‌ی اخلاقی در این کار پیروی کرد. از این کاری که بعضی‌ها در فضای مجازی یا در مطبوعات و در مقاله‌ها و اینجا و آنجا انجام میدهند که با دشنام، با تهمت و فریب و دروغ با افکار عمومی مواجه میشوند، باید بشدّت اجتناب کرد. بایستی حقایق را با منطق قوی، سخن متین و عقلانیّت کامل، همراه با زینت عاطفه و عواطف انسانی، و به‌کارگیری اخلاق منتشر کرد. امروز همه‌‌ی ما بایستی در این میدان حرکت بکنیم؛ هر کدام به نحوی و با سهمی که در این راه داریم.» ۱۴۰۰/۰۷/۰۵
کلام آخر اینکه «روش اسلامی تبیین است و همین تبیین‌ها موجب شد که انقلاب اسلامی بر بسیاری از این پیش‌زمینه‌های تاریخی و تربیتهای غلط فائق بیاید و فائق آمد.» ۱۳۸۷/۰۲/۱۴
ادامه‌ی این حرکت نورانی و غلبه بر توطئه‌های دشمن نیز از مسیر تبیین و روشنگری و جهاد علیه «تحریف» حقایق می‌گذرد و اینگونه است که «تبیین اساس کار ما است.» ۱۳۹۵/۰۴/۱۲
گزارش از مسلم خلخال
