به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در برنامه ای با عنوان "منهای مردم" به بررسی اعتراضات آبان 98 و نقش مردم در حاکمیت پرداخته است.
این برنامه با حضور حجت الاسلام و المسلمین مجتبی عرب، مسئول بنیاد نهضت، محمدامین سلیمی، فعال سابق دانشجویی، حامد نیکونهاد، استاد دانشگاه قم و میثم مهدیار، معاون پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد.
در این برنامه به ابعاد مختلف فاجعه آبان 98 پرداخته شده است که در ادامه گزارشی از این نشست را می‌خوانید:
حامد نیکونهاد، استاد دانشگاه قم
مطابق منشور حقوق شهروندی که در دولت قبل مطرح شد، حق شهروندان است که از فرآیند وضع و تغییر قوانین اطلاع یابند.(حتی در ماده ۶۹ این قانون ذکر شده که این حق آنهاست که با فاصله‌ی زمانی مناسبی از این تغییرات آگاه شوند تا بتوانند برای آن آماده شوند.)
همچنین نه‌تنها در قانون اساسی زمینه مشارکت فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماع فراهم شده‌است؛ بلکه این مشارکت زمینه‌ساز تکامل هر فرد و در نهایت تحقق حکومت مستضعفین دانسته‌شده‌است.
در اصل ۲۷ قانون اساسی اعتراضات با دو قید آزاد است، در اینجا نگاه به اصل ۲۷ مهم است؛ اگر اجتماعات را به عنوان ابزاری برای ارائه صریح و روشن انواع نظرات بشناسیم که می‌خواهند مشارکت کنند و جامعه را رشد دهند دیگر نگاه مجوز محور و حقوقی درست نیست اما در عین حال نظارت لازم است ولی درخواست مجوز برای ایفای تکلیف به مرجعی که خود مورد اعتراض است دارای تناقض است و در اکثر دنیا برای تجمعات تنها اعلام قبلی مطرح است نه اجازه قبلی.
به‌رغم اینکه منکر دشمنان کمین‌کرده کشور نیستیم اما امروز جای اصل و استثناء عوض شده و نگاه رایج در کشور ما، هرنوع اعتراض مردم را همواره به چشم تهدید می‌بیند. این نگاه مضیق به حق دخالت مردم در حکمرانی و مطالبه‌گری نه در مبانی اسلامی و نه در قانون اساسی ریشه ندارد.
حجت الاسلام و المسلمین مجتبی عرب، مسئول بنیاد نهضت
به رغم تمام مشکلات و دشمنی‌های خارجی ما نمی‌توانیم و نباید میان جمهوریت و امنیت، همواره اولویت را به امنیت بدهیم. بعد از شروع اعتراضات، هرنوع آشوب و سوءاستفاده‌ای محتمل و طبیعی‌ست، اشتباه اصلی در مکانیسم غلط تصمیم‌گیری و غیرشفاف بودن مراحل تصمیم‌گیری بود. اما حالا افراد کم‌اثر یا مردم عادی محکوم تلقی میشوند.
حداقل کاری که به عنوان جبران فاجعه آبان 98 میتوانست صورت بگیرد، استیضاح دولت بود که متاسفانه این شجاعت در مجموعه نظام نبود.
اصول اساسی حکمرانی در کشور ما نادیده گرفته شده‌است. مدار امر به معروف و نهی از منکر واکنش نشان‌دادن به تضییع حقوق ضعفا و فقرا و اعتراض به فسادهای مالی و سیاسی‌ست و نه عدم رعایت احکام فقهی اما امروز حکومت اجازه ابراز آزادانه مخالفت را به مردم نمی‌دهد.
دائماً با ملاحظاتی امنیت را بر جمهوریت، عدالت یا آزادی غلبه می‌دهند و اعتراض به هر امر و مقابله با هرچیز برای مردم پرهزینه شده‌است.
میثم مهدیار، معاون پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
در رابطه با اتفاقات آبان ۹۸ جدای از نحوه تصمیم‌گیری و نحوه‌ی اعلام آن و نحوه برخورد با معترضین می‌بایست به خود این تصمیم، گران کردن بنزین برای جبران کسری بودجه توجه کرد.
این تصمیم پشتوانه‌ی اقتصاد سیاسی داشت و بالاخره نزد عده‌ای بعنوان راه چاره پذیرفته شده بود. برای جبران کسری بودجه کشور راهی مثل افزایش مالیات طبقه‌ی ثروتمند نیز وجود دارد اما این راه با منافع طبقات بالا که از قضا از تصمیم‌گیران هستند تعارض دارد.
بسیاری از مشکلات در کشور به همین ترتیب در دستورکار قرار داده میشوند و درنهایت راهی انتخاب می‌شود که با منافع قانونگذاران که خود بعضاً صاحب منافع هستند تعارض نداشته باشد.
محمدامین سلیمی، فعال سابق دانشجویی
رسانه‌ی ملی در بحبوحه‌ی آبان ۹۸ هیچ نقشی نداشت و اساساً نمی‌توانست نقشی ایفا کند، چون صداوسیما در طول چهل‌سال گذشته همچین بنا و رویه‌ای نداشته و صرفاً نقش روابط عمومی حکومت را برعهده داشته است.
در شرایط فعلی کشور، عملکرد رسانه و به‌اصطلاح پیوست رسانه‌ای نمی‌تواند در فرونشاندن نارضایتی‌ها و اعتراضات تاثیری داشته باشد. وقتی عرصه برای رادیکالیسم با مشکلات متعدد معیشتی و اشتباهات پی‌درپی مهیا شود، حتی از رسانه‌ای با عملکرد صحیح کاری ساخته نیست.
باید دستاورد‌ها در کشور را هم‌سطح کرد و به‌سمت توسعه همه‌جانبه حرکت کرد و تا این اتفاق نیفتد افتخارات در زمینه‌های علمی و فناوری و نظامی نمی‌تواند مردمی را که در شرایط سخت معیشتی هستند، از حکومت راضی کند.
اساساً قرار گرفتن در موقعیتی که بلندشدن صدای مردم و رسیدگی به آن از سوی حکومت موجبات تضعیف حکومت را فراهم‌کند بد است. در نتیجه‌ی چنین وضعیتی هر روز در کشور ابزارهای تاثیرگذاری اقشار مختلف مردم بر حکومت، بی‌خاصیت میشوند و مردم توان اعمال‌نظارت بر حکومت را ندارند.
هر روز که مردم توان اعتراض به سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه، طرح‌های مجلس و هر تصمیم دیگری در حکومت را ندارند و کاملاً خلع‌ید شده‌اند، آبان است با این تفاوت که جایی تجمعی صورت نگرفته و کسی کشته نشده است؛ لذا باید با این رویه که ابزارهای تاثیرگذاری مردمی را عقیم و ناکارآمد کرده است، مبارزه کرد.
