به گزارش سرویس فناوری اطلاعات «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ رشته علوم و مهندسی آب یک رشته میان‌رشته‌ای (Interdisciplinary) است؛ در سال 91 وزارت علوم پس از بازنگری رشته‌های آب، رشته کشاورزی-آب و رشته عمران-آب را از لیست رشته‌های خود حذف و رشته جدیدی با برنامه درسی بازنگری شده، تحت عنوان رشته علوم و مهندسی آب تعریف کرد.هدف این رشته استفاده از آب برای کاربردهای مختلف، به‌خصوص کشاورزی است؛ بنابراین یک مهندس آب باید با آب و ویژگی‌های آن، طریقه انتقال آب به محل مصرف و طریقه استحصال آب آشنا باشد و برای تسلط به موارد فوق لازم است که از دانش‌های دیگری از قبیل: زمین‌شناسی، هوا و اقلیم‌شناسی، خاک‌شناسی، طراحی و ساخت تأسیسات آبی و مکانیزم مصرف آب توسط خاک و گیاه اطلاع داشته باشد. به عبارت دیگر این گرایش، علم آب و خاک است و دانشجویان دربارهٔ نحوه استحصال آب، انتقال آب و شبکه‌های توزیع آب، تأمین نیازهای آبی با روشهای مختلف، خارج ساختن آبهای اضافی توسط شبکه‌های زهکشی و احداث سدهای انحرافی و خاکی آموزش می‌بینند.
دنیای مدرن امروز و استفاده از نرم افزار در هر علمی سبب شده است تا پیش از انجام هر پروژه از طریق شبیه سازی و مدل سازی نحوه عملکرد، میزان خطا و چگونگی انجام آن بررسی گردد که نرم افزارهای علوم و مهندسی آب نیز در زمینه مختلف ارائه شده است. به این صورت علاوه بر سهولت انجام هر کار، از سعی و خطاهای طاقت فرسا جلوگیری خواهد شد.
نرم افزارهای علوم و مهندسی آب به شما کمک می کنند تا پدیده هایی که شاید در واقعیت امکان مشاهده آن به صورت بصری وجود نداشته باشد را شبیه سازی و تاثیر چند پدیده بر یکدیگر را بررسی کنید. همچنین بهترین شرایط را برای بازدهی حداکثر هر پروژه با مدلسازی تعیین کرده و به کاربر این امکان را می دهد تا در مدت زمان کم و با صرف کمترین هزینه تمام شرایط ممکن را بررسی کند.
در ادامه این گزارش با برخی از نرم افزارهای کاربردی رشته علوم و مهندسی آب (گرایش سازه های آبی) آشنا می شوید.
نرم افزارهای علوم و مهندسی آب گرایش مدیریت منابع آب
EPANET (1
این نرم افزار یک مدل شبیه ساز کامپیوتری است که رفتارهای دینامیکی و انتقال کیفیتی آب را در یک دوره گسترده زمانی در سیستم توزیع آب آشامیدنی پیش بینی می کند. از این نرم افزار می توان برای کاربردهای مختلف در تحلیل سیستم های توزیع آب از قبیل: طراحی برنامه نمونه برداری آب، کالیبراسیون مدل هیدرولیکی، تحلیل باقیمانده کلر و برآورد عرضه و تقاضای مصرف آب بهره جست.
WEAP (2
نرم افزار WEAP ابزاری برای برنامه ریزی یکپارچه منابع آب می باشد که چهارچوبی جامع و انعطاف پذیر برای برنامه ریزی و تحلیل سیاست ها فراهم کرده است. این نرم افزار قادر است مسائل مربوط به مصارف از قبیل الگوهای مصرف آب، بازده اقتصادی، راهبردهای استفاده مجدد از آب، هزینه ها و الگوهای تخصیص آب و همچنین مسائل مربوط به منابع از قبیل جریان رودخانه، منابع آب زیرزمینی، مخازن و خطوط انتقال آب را شبیه سازی کند. این نرم افزار این امکان را فراهم کرده است که مؤلفه های طبیعی نیازهای تبخیر و تعرقی، رواناب، دبی پایه و… سیستم های آبی شبیه سازی شود و به برنامه ریز اجازه می دهد که به محدوده وسیعی از عوامل و مؤلفه های مهم در مدیریت منابع آب دسترسی پیدا کند.
SAS (3
SASمخفف Statistical Analysis System ، یک نرم افزار پر قدرت آماری است. این نرم افزار آماری بیشتر روش های رایج آماری را پوشش می دهد و کاربر می تواند فرمان های خاصی را که متناسب با نیازهایش باشد انتخاب نموده و به کار گیرد. این نرم افزار آماری برای حرفه ای ها می باشد. به نظر می رسد غیر از فارغ التحصیلان آمار، دانش آموختگان سایر رشته ها نمی توانند به راحتی از این نرم افزار استفاده نمایند.
Aquacrop (4
مدل AquaCrop که سازمان خوار بار و کشاورزی جهان (فائو) آن را توسعه داده است، قابلیت بررسی روند تولید را تحت گزاره های مختلف دارد. AquaCrop پاسخ گیاهان و محصولات به آب را شبیه سازی کرده و مناسب شرایطی است که آب عاملی محدود کننده در تولید محصول است.
Sewer cad (5
نرم افزار Sewer Cad ، نرم افزار پرقدرت برای تحلیل و طراحی شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری می باشد. این نرم افزار به کاربر امکان تهیه پروفیل طولی از خط شبکه می دهد. این قابلیت به کاربر کمک می کند که تحلیل و بررسی بهتری از نحوه اجرای خط لوله داشته باشد و با توجه به محدودیت های آیین نامه ای و یا پروژه ای تصمیمات لازم را اتخاذ نماید. همچنین این نرم افزار امکان نمایش کلیه پارامترهای لازم و ضروری از جمله سرعت، شیب و …. را به شکل جدولی کاربردی در اختیار کاربر قرار می دهد. امکان نمایش پارامترهای مد نظر کاربر به تفکیک رنگ و به منظور تسریع در تحلیل و بررسی آن از قابلیت های دیگر این نرم افزار به شمار می رود.
گزارش از شکوفه راشدی
