به گزارش سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ عموما روند شکل گیری مد با گرایش قسمتی از جامعه به یک سلیقه ی خاص و ارزش گزاری روی مولفه‌های آن همراه است. شاید در فضای عامه ی جامعه، کلمه ی مد بیشتر برای گرایشات پوششی و یا سبک زندگی استفاده می شود اما آن طور که به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر موضوع مطالبات اجتماعی هم تابع مد شده است.
پس از سرو صدا های رسانه ای که حول جنبش metoo در دنیا شکل گرفت، شیوه ای از مطالبه گری نسبت به تعرضات و تجاوزات جنسی مد شد که در قالب تجربه‌های زیستی به همراه افشاگری، نام متجاوزان منتشر می شد. در سال‌های اخیر، ارزش گذاری‌ها روی تجربه‌ی زیستی افراد، بسیار پررنگ‌تر شده است. این تجربه‌های زیستی عموما با حریم‌هایی متناسب با عرف جوامع و در راستای ترویج یک سبک زندگی یا مسیرهای موفقیت و شکست فردی منتشر می‌شده است. اما نکته ای که در خصوص این جنبش وجود دارد، بیان بی پرده‌ی تجربه های زیستی در خصوص تعرضات جنسی به افراد است که این مهم در بسیاری از جوامع نوعی هنجار شکنی محسوب می شود. بسیاری به انتشار این تجربه‌ها صفت "شجاعانه" را داده‌اند اما یکی از اصلی ترین مسائل این است که در بیان این تجارب، قربانی، قاضی روایت است و به راحتی می تواند یک مسئله ی حقوقی و قضایی را در قالبی داستانی با چاشنی احساسات به مخاطب عرضه کرده و قضاوتی ناعادلانه را رقم بزند.
چندی پیش 800 زن سینما و تئاتر با امضای بیانیه ای سعی به اعتراض علیه خشونت جنسی و جنسیتی در سینمای ایران کردند. این جمع با رای گیری، کمیته ای 5 نفره را از میان خود انتخاب کردند. به نظر می‌رسد پررنگ ترین خروجی این کمیته تا کنون تدوین آیین نامه ی "کمیته ی مستقل منع خشونت علیه زنان در محیط کار_ سینما و تئاتر" می‌باشد. اگر چه که ترانه علیدوستی به عنوان یکی از سردمداران این حرکت در مصاحبه ای که با شبکه ی بی بی سی داشته، هدف نهایی این جنبش را تشکیل کمیته و اساسنامه‌ای مستقل جهت پیشگیری از این اتفاقات در سینما، پیگیری آنان و کمک به قربانی‌ها دانسته اما تاکنون ثمره ی کارآمد قضایی و حقوقی از این اقدام دیده نشده است. در حواشی شکل گیری این جنبش رسانه ای، تعدادی از بازیگران به افشاگری نام متجاوزان پرداختند و تعدادی روایت‌های شخصی شان از امثال این اتفاق‌ها را منتشر کردند. تجربه‌های زیسته‌ی منتشر شده، فضایی مسموم از دست اندرکاران سینمایی ایران را ترسیم کرده که برای رشد بانوان در این عرصه، از آنان باج گیری صورت می گیرد.
این مطلب ما را با چندین سوال اساسی مواجه می کند. اول آنکه قاضی این روایت‌ها جز شاکی چه کسی است و اساسا پرونده‌ای بدون شاهد، با قاضی‌ای که خود شاکی است، پرونده ای عادلانه محسوب می شود؟ اجازه ی انتشارنام مجرم در پرونده ای که حتی هنوز به دست مراجع قضایی نرسیده است، تهمت و جرم محسوب نمی شود؟ ارزش گذاری افراد بر تجربیات زیستی شان، یک مطلب شخصی است، اگر تجربیات منتشر شده در تمامی این سال ها یک تجربه ی با ارزش زیستی و مورد استفاده ی مخاطب عام برای تجربه کنندگان محسوب می شده، چرا پیش از این به انتشار آن اقدام نکرده اند؟ اگر شاکیان به این تجربیات به عنوان ابزاری برای فرهنگ سازی و آگاه سازی جامعه زنان نسبت به خطراتی که آنان را تهدید می کند می نگرند، آیا بهتر نبود طرحی آموزشی شبیه 2030 بومی سازی شده و متناسب با فضای کاری آنان در راس مطالباتشان قرار بگیرد؟ و اگر این روایات به عنوان ابزاری برای فشار افکار عمومی و جهت مطالبه گری منتشر شده است، سوال اصلی آن است که مخاطب این مطالبات کیست؟ آیا شاکیانی که امروز، شجاعانه شخصی ترین روایات زیسته ی خود را از موزه ی عبرت زندگیشان بیرون کشیده و در معرض دید میلیون ها مخاطب گذاشته اند، تشکیل یک پرونده ی خصوصی و شکایت از مجرمان را در همان سال های روایت شده و یا امروز، مسیری مطلوب تر و مجازاتی حساب شده تر برای مجرمان نمی‌دانستند؟
آیا قشری که بسیاری از اعضای آن متوهم سرک کشیدن حاکمیت در فضاهای شخصی و خفقان اطلاعاتی نسبت به هنرمندان هستند، اساسا پذیرای ایجاد سازوکار های بازدارنده توسط حاکمیت و در فضای سینما خواهند بود؟ آن هم در موضوعی که بسیار شخصی به نظر می رسد و هر روز می تواند دست مایه ی تعدادی از همین افراد برای متهم کردن حاکمیت نسبت به دخالت در حریم شخصی افراد شود. اگر مخاطب این مطالبات حاکمیت نیست، چرا ترانه علیدوستی در مصاحبه ای با یکی از معاندترین شبکه های خبری فارسی زبان(بی بی سی فارسی) به غیاب و سرکوب رسانه در کشورو بازخواست هایی که می شود اشاره کند و خود و دوستانش را تنها صاحبان صفحات باز برای مردم بدانند؟ این جملات بیشتر از این که نشان دهنده ی یک روند اصلاحی در خانواده ی سینما باشد یک روند انتقادی به مخاطبی خارج از فضای سینما به نظر می رسد. این مخاطب اگر حاکمیت است، درست، واضح و با مطالبه ی مشخص مورد خطاب واقع نشده است و اگر فضای داخل سینماست و مرجع رسیدگی به آن حاکمیت می باشد، چه کاری می تواند برای شاکیان انجام دهد که به نقض حریم شخصی این افراد متهم نشود؟ و حتی شاید این سوال بسیار مهم تر باشد که حریم شخصی این افراد تا کجاست؟ اصلا حریمی به جای گذاشته‌اند یا اینکه فقط در مواقع حساس، خطی بی حساب و کتاب در اطراف خود می‌کشند و هر کس را که بخواهند ناقض حریم خود می‌دانند و هرکس را که نخواهند استثنا محسوب می کنند؟
گزارش از فاطمه سادات فیروزآبادی
