به گزارش سرویس باشگاه نشریات «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ نشریات یکی از اصلی‌ترین راه‌های شنیدن شدن صدای دانشجویان در فضای نخبگانی و بستری برای مطالبه‌گری و بیان دغدغه‌ها هستند. همه‌گیری کرونا و مجازی شدن تحصیل و به تبع آن فاصله گرفتن خانواده بزرگ دانشگاه از هم، به کم رمق شدن نشریات دانشگاهی انجامید. اکنون و با حضوری شدن دوباره دانشگاهها در ماه‌های اخیر، احساس نیاز به نقش آفرینی دوباره نشریات به طور جدی دیده می‌شود. در همین راستا و به منظور یافتن راهکارهایی در جهت رونق‌بخشیدن به فعالیت نشریات، به سراغ رضا پیوندی، عضو اسبق شورای ناظر بر نشریات وزارت بهداشت رفته و به گفت‌وگو با ایشان پرداخته‌ایم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
۱) گفته می‌شود که یکی از ویژگی‌های نشریات خوب و قوی، دارا بودن تیم قوی و پرتلاش است. این تیم سازی در نشریات باید به چه صورتی ایجاد و یا تقویت شود؟
ببینید یکی از اصلی‌ترین الزامات فعالیت‌های نشریاتی، داشتن تیم قوی و پرتلاش است. این تیم پرتلاش باید از طریق شناسایی افراد مستعد که در فضای دانشگاه حضور دارند شکل بگیرد. به عنوان مثال، افراد مستعدی در شبکه‌های اجتماعی و در صفحات شخصی خودشان دلنوشته، یادداشت یا متن‌های تخصصی را منتشر می‌کنند و مسئولان نشریات می‌توانند از طریق یافتن این افراد گروهی را برای شروع کار تشکیل دهند البته اگر زمان کافی برای شناختن این افراد گذاشته شود. در شرایط فعلی یکی از بهترین بسترها برای شناختن افراد مستعد همین فضای مجازی است که افراد متن‌های مختلفی را درباره موضوعات سیاسی، فرهنگی، ادبی و... می‌نویسند. برای تقویت گروه هم به عقیده بنده اگر گروه اولیه قوی و کاربلدی تشکیل شود به مرور زمان سطح بالای نشریه افراد کاربلد را جذب می‌کند و درنهایت سطح نشریه افت نمی‌کند.
۲) با توجه به دو سال دوری دانشجویان از فضای پویای دانشگاه به واسطه شیوع کرونا و ضربه‌ای که این شرایط به نشریات دانشجویی هم زد، چطور می‌توانیم سطح کیفی نشریات را مخصوصا از نظر محتوایی افزایش دهیم؟
این حقیقت وجود دارد که افراد فعال نشریاتی که در دوره قبل از کرونا فعالیت می‌کردند الان فارغ التحصیل شده‌اند و گروه‌های نشریاتی جدیدی که جایگزین آنها شده‌اند به دلیل دوری از فضای فعال دانشگاه، مهارت‌های کافی برای فعالیت پیدا نکرده‌اند. بهترین راه برای حل این مسئله، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های مهارت افزایی در دانشگاه است. همچنین باید چک لیستی از استعدادها و علایق هرکدام از اعضای فعال نشریه تهیه شود و مسئولان نشریه متوجه موضوعات مورد علاقه اعضای گروه شوند تا براساس آن موضوعات، بستر رشد برای هرکدام از اعضای فعال نشریه فراهم شود. در نتیجه این اقدام، سطح محتوایی نشریه ارتقا پیدا می‌کند و افراد توانمندتری هم به گروه اضافه می‌شوند.
۳) نشریات دانشگاهی به عنوان بستر بیان دغدغه‌های دانشجویان در مسائل مختلف، چطور می‌تواند جریان‌ساز شود و مخاطبانش را با خود همراه کند؟
بنده در جلسات مختلف دانشجویی مکررا تاکید می‌کنم که دانشجو تا زمانی که حرف دل خودش را از زبان نشریه شما نشنود به سراغ شما نخواهد آمد. این یک حقیقت است که اگر مطالبات نویسنده با مطالبات جامعه هدفش یکسان نباشد، جذبی صورت نمی‌گیرد تا جریانی ساخته شود. مخاطب نشریه باید احساس کند که دغدغه و حرفی که داشته از زبان نویسنده آن مطلب بیان شده و مسائلی که برای او مهم بوده برای نشریه و نویسندگان نشریه هم مهم بوده است. در این صورت، مخاطب با موضوعات نشریه همراه می‌شود. یکی از مشکلات اساسی نشریات در حوزه نگارش و به خصوص در بین نشریات تشکل‌های انقلابی، نشناختن جنس دغدغه‌های سطح جامعه است. به این صورت که به یک سری قالب‌های کلیشه‌ای و تکراری محدود شده‌اند و این پیام را به مخاطب القا می‌کنند که حرف تازه‌ای برای گفتن ندارند و صرفاً چند مطلب را از فضاهای مختلف در نشریه به اسم خود کپی می‌کنند. این مسئله به کاهش کیفیت نشریه منجر می‌شود و طبیعتاً چنین نشریه‌ای نمی‌تواند مخاطب را با خودش همراه کند.
یکی از اصلی ترین راه‌های جریان‌ساز شدن نشریه، شناختن درست جنس دغدغه‌های مخاطبان و کنشگری دقیق از زاویه دید آنها است. مخاطبان به راه حل نیاز دارند پس باید از سطح غر زدن‌های رایج فاصله گرفت. منظور از ارائه راه حل نیز، راه حل‌های واقع‌گرایانه است نه راه‌های آرمان‌گرایانه و دور از فضای واقعی جامعه. همچنین در موقعیت ارائه راهکار، باید به عملیاتی کردن راه حل‌ها و شرایط جامعه در پذیرش آن راهکارها هم فکر کرد و قضاوت نهایی باید بر عهده مخاطب باشد. همان طور که عرض کردم دانشجو باید شما را ازجنس خودش بداند؛ نه بالاتر و نه پایین تر. یعنی نویسنده نباید دید از بالا به پایین داشته باشد و در نگارش متن توجه کند طوری ننویسد که مخاطب احساس کند نویسنده احساس خود برتر بینی داشته و خوانندگان متن را افراد کم سوادی دیده است.
نویسنده باید طوری بنویسد که مخاطب احساس کند در حال خواندن حرف‌های خودش است. البته نویسنده نباید خودش را دست کم بگیرد. بلکه باید مطالبی را بنویسد که سواد و اطلاعاتش عیان شود. یکی دیگر از راه‌های دیده شدن نشریه، استفاده از بسترهای مختلف برای انتشار نشریه استفاده شود. نوع انتشار در فضای مجازی هم از لحاظ انتخاب پیام رسان‌های پرمخاطب و هم از نظر زمان و نوع انتشار بسیار مهم است. به عنوان مثال صرفاً به انتشار نسخه pdf نشریه محدود نشوند. مثلا می‌شود بخش‌های جالب نشریه را در قالب‌های صوتی و تصویری یا هر نوع قالب دیگری طراحی و به مخاطب معرفی کنند. طراحی مسابقاتی با محوریت موضوعات منتشر شده در نشریه و یا برگزاری جلسات نقد و بررسی پیرامون موضوعات نشریه هم می‌تواند راهگشا باشد.
۴) باتوجه به تجربه و سوابقی که در حوزه نشریات دارید به نظر شما چه کارهایی به بهتر دیده شدن نشریات کمک می‌کند؟
افرادی که در نشریه کار می‌کنند برای مسئولان نشریات مهم هستند و باید بدانند که مسئولان نشریات تلاش می‌کنند از نویسندگان تراز اول در نگارش متن‌ها استفاده کنند و هر کدام از مطالبی که می‌نویسند هم قابلیت اثرگذاری زیاد بر مخاطب دارند و هم به رشد و بالندگی اعضای نشریه کمک می‌کنند.
مصاحبه از زهرا پلویی
