به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، دغدغه سازگاری با محیط دور از خانواده و نبود ضمانت لازم در جهت اسکان دانشجویان شهرستانی بویژه دختران در کنار تمامی مشکلات و کمبودهای پیش روی هر دانشجوی ایرانی یکی از معضلات امروز این قشراست.
این موضوع در مورد آن دسته از دانشجویانی که از شهرهای کوچکتر و یا گاهاً از روستاها به شهرهای بزرگ و صنعتی نظیر کلان شهر تهران می آیند ، بسیار مشهود تر است ، افزایش آسیب های اجتماعی در شهرهای بزرگ ، تنهایی و مشکلات مالی ، بی تجربگی این دسته از دانشجویان در مقابله با افرادی که با منظور و اهداف خاصی سر راه دختران دانشجو قرار می گیرند ، همه و همه دست به دست هم می دهند تا آنها را با مشکلاتی مواجه کنند که در بسیاری از مواقع به ترک تحصیل شان بینجامد .
از سوی دیگر مشاهده تفاوت شرایط وامکانالت رفاهی میان شهرهای بزرگ و دیگر شهرها و روستاهای محروم علاوه بر ایجاد سرخوردگی در این دانشجویان ، به نوعی افسردگی در آنها منجرشده و خواه ناخواه این مشکلات روحی وروانی نوظهور آنها را از امکان تحصیلی مطلوب که هدف اصلی این مهاجرت است ، بازمی دارد.
گذشته از این وضعیت به گونه ای است که حتی در برخی موارد مشاهده می شود برخی از دانشجویان شهرستانی بویژه دختران - که از حساسیت بالاتری برخوردارند- به علت عدم تطابق با وضعیت موجود تمایلی به ادامه تحصیل نداشته و به مرور از طی دوره تحصیل خود بازمی مانند و البته نباید از نظر دور داشت که کمبود خوابگاه، تخصیص یک اتاق به بیش از ظرفیت استاندارد آن و وضعیت نابسامان حاکم بر خوابگاههای دانشجویی تحمل چنین وضعیتی را برای دانشجویان شهرستانی دشوارتر کرده است.
دختران شهرستانی بیشتر فریب می خورند
مریم . ر که در ترم دوم رشته تئاتر درس می خواند و از وضعیت خوابگاههای دانشجویی دل پری دارد و می گوید:" به رغم اینکه در شهر تهران درس می خوانم و انواع امکانات رفاهی در این شهر متمرکز است اما خوابگاه دانشجویی شاید تنها جایی باشد که کمترین بهره ای از این ویژگی نبرده است.
وی می افزاید:" تنها چیزی که در خوابگاهها بویژه خوابگاه های دخترانه حکم فرمانی می کند، یکسری تعصبات بی مورد است که نه تنها هیچ کمکی به ایجاد امنیت در این مراکز نمی کند ، بلکه به دلیل ایجاد جوی خشک و متحکم در برخی موارد موجب گمراه شدن جوانانی می شود که به دلیل ویژگی های استقلال طلبانه دوران جوانی به طغیان و سرکشی دست می یازند.
فاطمه. م که پدرش کشاورز است و از یکی از روستاهای آذربایجان برای تحصیل به تهران آمده است ، نیز می گوید : کمک تحصیلی دانشگاه کفاف هزینه های بالای دانشگاه را نمی دهد و از طرفی به دلیل وضعیت مالی نامناسب خانواده و نبود امنیت کافی نمی توانیم به خود اجازه دهیم که در جایی مشغول به کار شویم .
یک دختر دانشجو که نمی خواهد نامش را بگوید ، با اشاره به مشکلات روحی روانی دختران دانشجوی شهرستانی می گوید : به نظر من آمدن دختران از نقاط محروم به تهران ، آن هم به شکل چشم و گوش بسته ، مسایل زیادی برای آنها پدید می آورد ، از جمله خود من که به خاطر تنهایی گول یک پسر را خوردم و افزون بر از دست دادن مقدار زیادی از هزینه تحصیلم ، شرمنده خود و خانواده شدم .
افسردگی دانشجویان دختر شهرستانی
یک روانشناس معتقد است : دختران شهرستانی که برای ادامه تحصیل به شهرهای بزرگ به خصوص تهران می آیند در همه حال یک نوع اضطراب و استرس همراه آنان است و همین امر عاملی می شود تا دخترانی که با رتبه های بالا راهی دانشگاه شده اند دچار افت تحصیلی شدید شوند .
دکتر حسین لطف آبادی می گوید : جدای از اینکه تبدیل محیط بسته و محدود شهرستان به یک محیط باز و شلوغ ، دختر شهرستانی را دچار یک سردرگرمی می کند و یک نوع احساس کوچک شدن و حقارت در انها ایجاد می کند ، این امر باعث می شود آنها پس از مدتی دچار افسردگی شدید شود .
وی می افزاید : اکثر دختران شهرستانی از اوضاع و احوال و آنچه که در شهر های بزرگ می گذرد بی اطلاع هستند و یک ذهنیت تخیلی نسبت به شهرهای بزرگ دارند و شهر های بزرگ را مکانی برای رسیدن به آرزوهای دست نیافتنی خود می دانند و همین امر می تواند سرآغاز آسیب پذیری آنان در مقابل انحرافات اجتماعی باشد .
وی با بیان اینکه در اکثر مواقع سادگی و بی آلایشی دختران شهرستانی باعث فریب خوردن آنها در محیط خوابگاه دانشگاه می شود می گوید : برخی دختران شهرستانی پس از جدا شدن از خانواده از لحاظ ایمان و عقاید مذهبی سست می شوند چون فکر می کنند برای زندگی در شهرهای بزرگ و پذیریش در جمع دیگر دانشجویان باید طرز فکر غربی داشته باشند.
لطف آبادی با اشاره به اینکه ناشناس بودن می تواند زمینه رفتارهای غلط بین دختران دانشجوی شهرستانی را بیشترکند ، می گوید : برخی دختران دانشجوی شهرستانی فکر می کنند ناشناس بودن آنان در شهر های بزرگ این امکان و اجازه را به آنان می دهد که دست به هر کاری بزنند و در واقع از این حربه برای آزادی بیشتر خود استفاده می کنند .
وی معتقد است : برخی دختران دانشجو پس از مدتی که با دختران شهری رابطه دوستی برقرار می کنند به این نتیجه می رسند که در طی این سالها طرز فکر اشتباهی داشته اند ، بنابراین از همان روزهای اول می توان شاهد تغییر فاحشی در نوع رفتار، اخلاق ، طرز برخورد و حتی لباس پوشیدن آنها باشیم .
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی می افزاید : دختر شهر ستانی برای اینکه به زندگی ساده گذشته خود برنگردد و همانند دختران شهری به یک زندگی ایده آل برسد ، سعی می کند از همان ابتدا راه و روش دختران شهری را در پیش بگیرد و همین امر می تواند زمینه ساز انحرافات اخلاقی و اجتماعی شود و در اینجا است که خانواده ها باید با توجه به دوری راه متوجه این خطرات باشند .
ضرورت نظارت برخوابگاههای دانشجویی
لطف آبادی با بیان اینکه عصر حاضر برای جوانان بسیار خطرناک است ، تاکید می کند : اصولا زندگی یک دختر شهرستانی در شهرهای بزرگ با توجه به عصر حاضر بسیار خطر ناک است ، به همین دلیل باید سعی کنیم از طریق رسانه های جمعی و استفاه از مشاوران در دانشگاه و نظارت مسوولان بر خوابگاهها ، جوانان را به خصوص دختران شهرستانی را با خطرات و آسیب های اجتماعی که ممکن است در شهر های بزرگ با آن مواجه شوند آگاه کنیم.
یک جامعه شناس نیز در این زمینه معتقد است : ادامه تحصیل دور از محل تولد ضمن اینکه تحرکات جمعیت جوان را به دنبال دارد و برخی نیازهای آنان را برطرف می کند، می تواند مشکلات و چالش هایی را به جای گذارد و این پدیده در جوامع رو به توسعه بسیار به چشم می خورد .
دکتر محمدتقی شیخی می افزاید : در شرایطی که تفاوتهای چشم گیری بین شیوه های زندگی، سطح زندگی و محیط اجتماعی جامعه شهری و روستایی وجود دارد ، باید انتظار آسیب های اجتماعی دختران دانشجو را به دنبال مهاجرت و جابه جایی ها آنها داشته باشیم .
وی می گوید : دختران شهرستانی و به طور کلی جوانان به دنبال پدیده نو و روشهایی هستند که آنها را بیشتر ارضا می کند ، به همین دلیل ممکن است با ورود به شهرهای بزرگ تحت تاثیر امکانات و رفتارهای دختران شهری قرار بگیرند .
عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا ادامه می دهد : در صورتیکه نیازهای اصولی دختران در خوابگاهها به لحاظ مادی و غیر مادی پاسخ داده شود ، تا حد زیادی از انحرافات و آسیب پذیری آنان می توان پیشگیری نمود در غیر اینصورت و به ویژه در شرایط کنونی این جوانان به طور ناخواسته اغفال می شوند و مسیر زندگی عادی آنها تغییر پیدا می کند .
وی با اشاره به اینکه باید شرایط سرگرمی و اشتغال دانشجویان شهرستانی فراهم کنیم ، می افزاید محیط های دانشگاهی و خوابگاهها باید مجهز به سیستم های مشاوره ای و راهنمایی شوند تا بتوانیم از این طریق دانشجو را نسبت به خطراتی که در شهر او را تهدید می کند آگاه کنیم .
شیخی می گوید : مسوولان خوابگاههای دانشجویان می بایست همانند خانواده ها دلسوزی و نظارت مفید را در خصوص حرکات و کنش های جوانان به عمل آودند تا توانیم از آسیب پذیری دانشجویان دختر تا حد امکان جلوگیری کنیم.
یکی از مسوولین خوابگاههای دختران دانشگاه امیر کبیر نیز در این زمینه می گوید : اکثر دختران دانشجوی شهرستانی که از خانوادهای خود جدا می شوند ، پس از مدتی دچار افسردگی می شوند و نمی توانند روحیات خود را با شرایط خوابگاه وفق دهند .
آرزو مهر آوران می افزاید : دختران دانشجو به دلیل دوری از خانواده از ابراز محبت والدین خود محروم هستند و شاید همین امر عاملی می شود که با کوچکترین ابراز محبتی از سوی جنس مخالف خود جذب او می شود و همین امر سر آغاز انحرافات اجتماعی در او خواهد شد.
وی خاطر نشان می کند : همان طور که ایجاد نظارت در خوابگاهها می تواند تا حدی از آسیب پذیری دختران جلوگیری کند استفاده از مشاور در خوابگاه نیز می تواند در این بسیار موثر واقع شود.
در ادامه گزارشی از دانشگاه تهران و بررسی این موضوع را از جانب دانشجویان مرور می‌کنیم،
وارد دانشگاه تهران که می‌شوم به اولین دانشجویی که برمی‌خورم دانشجوی دختریست که سال سوم رشته علوم سیاسی است، وقتی درباره مشکلات پیش روی دانشجویان دختر در دانشگاهها از او می‌پرسم، می‌گوید: شاید دانشگاه از جمله محیط‌هایی به شمار رود که هیچ تفاوت جنسیتی حداقل در بین دانشجویان دختر و پسر در آن وجود ندارد و این تفاوتها شاید در محیط‌های بیرونی بیشتر به چشم آید.
این دانشجو با انتقاد به طرح پذیرش جنسیتی در برخی از دانشگاهها، در این باره می‌گوید: چرا دلایل و جزییات دقیق پذیرش جنسیتی به طور شفاف اطلاع رسانی نمی‌شود، شاید با این اقدام ما نیز به عنوان دانشجو توجیه شویم.
چرا متخصص زنان، فقط باید زن باشد
افراد براساس توانایی‌هایشان جذب بازار کار شوند نه جنسیت
در جمع چند نفر از دانشجویان رشته حقوق می‌روم و نظر آنها را در خصوص این موضوع جویا می‌شوم، یکی از این دانشجویان با انتقاد نسبت به پذیرش جنسیتی در برخی از رشته‌ها، می‌گوید: این موضوع نباید مانعی برای پیشرفت دختران و پسران دانشجو در برخی رشته‌ها باشد. برای پذیرش یک دانشجو در یک رشته خاص باید رتبه و معلومات دانشجو مورد قضاوت قرار گیرد نه جنسیت.
وی اضافه می‌کند: به عنوان نمونه چرا فقط باید متخصص زنان، زن باشد. کجای دنیا تعیین کرده است که یک زن و یا مرد توانایی انجام یک شغل را ندارد، بنابراین چرا یک ظرفیت را تنها مختص پسران و یا دختران می‌دانند. بهتر است جامعه به دخترها اعتماد کند و افراد براساس توانایی‌هایشان جذب بازار کار شوند و نه جنسیتشان.
هر تفکیکی یک جا تعادل را بر هم می‌زند
یکی دیگر از این دانشجویان با اظهار مخالفت نسبت به هرگونه پذیرش جنسیتی در دانشگاه، معتقد است که هر تفکیکی یک جا تعادل را بر هم می‌زند.
به گفته این دانشجوی دختر، همه افراد با قابلیت یکسان وارد دانشگاه می‌شوند به عبارت دیگر تحصیلات دبیرستانی همه دانشجویان دختر و پسر یکسان است، چرا زمانی که وارد دانشگاه می‌شوند باید مرزبندی بین دانشجویان ایجاد شود، همچنین افزایش تعداد دانشجویان دختر در دانشگاهها نشان دهنده تلاش آنها است.
او می‌افزاید: حداقل اقدامی که می‌توان در زمینه پذیرش جنسیتی انجام داد این است که پذیرش در مقطع کارشناسی بر اساس رتبه داوطلبان باشد و بعد از آن پس از انجام اقدامات کارشناسی که نتایج آن نیز باید مستند بیان شود اگر مشخص شد که دانشجوی دختر و یا پسری توانایی تحصیل و یا شاغل شدن در شغلی را ندارند، پذیرش جنسیتی در مقاطع ارشد و بالاتر و آن هم از طریق فاکتورهایی همچون مصاحبه و غیره اعمال شود.
انتقاد نسبت به بومی گزینی در کنکور؛
بومی گزینی بر روی ارتباطات فرهنگی و همبستگی ملی تاثیر می‌گذارد
یکی دیگر از دانشجویان رشته ادبیات دانشگاه تهران با انتقاد نسبت به بومی گزینی در کنکور سراسری، می‌گوید: این موضوع باعث می‌شود که دانشجویان در همان جایی که درس خوانده و ساکن هستند پذیرش شوند و به عبارتی در همان محل تحصیل بمانند و این مسئله باعث کاهش ارتباط بین اقوام مختلف است. در واقع قرار است با بومی گزینی بخشی از آسیب‌ها رفع شود اما آیا این موضوع بر روی ارتباطات فرهنگی و همبستگی ملی ما تاثیر نمی‌گذارد؟.
یونیفورم یکسان در دانشگاهها؛
قضاوت‌های دانشجویان براساس تفاوت پوشش نیست
در بین تعدادی از دانشجویان فنی دانشگاه که می‌روم در این زمینه یکی دانشجویان نسبت به برخی موضوعات مطرح در زمینه یونیفورم یکسان در دانشگاهها انتقاد می‌کند و می‌گوید که این طرح جواب نمی‌دهد و کارساز نیست.
وی می‌گوید: باید توجه داشت که دانشجویان به آن مرحله از رشد فکری و اجتماعی رسیده‌اند که قضاوت‌هایشان بر اساس تفاوت پوشش نباشد و تفاوت رفتاری، پوششی و غیره در بین دانشجویان منجر به رشد آنها خواهد شد.
علیرغم گفته مسوولان وزارت علوم به همه دانشجویان دختر خوابگاه ارائه نمی‌شود
به دانشجویان حومه شهر تهران خوابگاه تعلق نمی‌گیرد
یکی از دانشجویان دختر دانشگاه تهران که در حومه شهر تهران ساکن است با انتقاد نسبت به اینکه به دانشجویان حومه شهر تهران خوابگاه تعلق نمی‌گیرد، می‌گوید: این در حالی است که فاصله برخی از شهرها تا دانشگاه سه ساعت زمان است و دانشجویان دختر برای رفت و آمد مشکل دارند.
این دانشجوی دختر که در نظر آباد (شهرک صنعتی سپهر) ساکن است می‌گوید: فاصله دانشگاه تا محل زندگی من، 95 کیلومتر است زمانی که برای دریافت خوابگاه مراجعه کردم ابتدا مسئولان خوابگاه عنوان کردند که به دانشجویان شهرستان‌های حومه تهران خوابگاه تعلق نمی‌گیرد اما پس از آن ارائه خوابگاه به دانشجویان حومه را منوط به رضایت و دریافت امضا از 4 دانشجوی ساکن در یک اتاق دانستند. این در حالی است که ظرفیت اتاق‌ها بسیار محدود و دانشجویان کمتر اتاقی به این موضوع رضایت می‌دهند. حتی اگر دانشجویان یک اتاق راضی باشند، امکانات اولیه همچون تخت و کمد برای این دسته از دانشجویان وجود ندارد.
وی با اشاره به گفته معاونت دانشجویی وزارت علوم مبنی بر اینکه به همه دانشجویان دختر دانشگاهها خوابگاه تعلق می‌گیرد، می‌گوید: این در حالی است که در عمل این موضوع مشاهده نمی‌شود. من دانشجوی استعداد درخشان هستم طبق مصوبات دفترچه استعداد درخشان مصوب مجلس، دانشجویان استعداد درخشان برای استفاده از امکانات دانشگاهی در اولویت قرار دارند. اما زمانی که برای پیگیری این موضوع مراجعه کردم مسئول خوابگاهها عنوان کردند مصوبه‌ای در این زمینه به خوابگاه ابلاغ نشده است.
به گفته وی، در حال حاضر 300 دانشجوی دانشگاه تهران در حومه شهر تهران ساکن هستند و با وجود فاصله زیاد محل سکونت تا دانشگاه، نمی‌توانند از خوابگاه استفاده کنند.
دانشگاه الزهرا(س)، اولین دانشگاه دختران کشور
در این بین دانشگاه الزهرا(س) به عنوان اولین دانشگاه دخترانه‌ای است که تاکنون گزارش مستندی از رضایت یا عدم رضایت دانشجویان آن منتشر نشده و یا آسیب‌ها و مزایای این دانشگاه به طور شفاف در بوته نقد قرار نگرفته؛ نتایجی که شاید بتواند در پروسه اخذ تصمیم در جهت افزایش دانشگاههای دخترانه در کشور تاثیرگذار باشد.
بی‌توجهی به اخذ حق، مانند یک ارث از ورودیهای گذشته به دانشجویان جدید منتقل می‌شود
یک دانشجوی دختر رشته صنایع دستی دانشگاه الزهرا در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص مشکلات پیش‌روی دانشجویان دختر در این دانشگاه بیان می‌کند: جو این دانشگاه به عنوان تنها دانشگاه دخترانه کشور، کاملا آرام است که این مسئله هم می‌تواند مزیت و هم عیب باشد.
وی ادامه می‌دهد: همایش‌ها، برنامه‌های تبلیغاتی و سیاسی به علت جو آرام آن در کمال آرامش و بدون ایجاد دغدغه برای دانشجو برگزار می‌شود که این مساله از جمله مزایای این دانشگاه است. از طرف دیگر ممکن است این جو آرام باعث ضایع شدن حق دانشجویان شود، چرا که این روند بی‌توجهی به اخذ حق، مانند یک ارث از ورودیهای گذشته به دانشجویان ورودیهای جدید انتقال پیدا می‌کند.
این دانشجو با بیان اینکه ممکن است عدم حضور پسران در این دانشگاه از علل ایجاد این مشکل در دانشگاه باشد، افزود: شاید این مساله از توجه بیشتر جامعه به پسران در مقابل دختران نشات می‌گیرد.
برخی تعاملات اجتماعی در دانشگاه دخترانه الزهرا شکل نمی‌گیرد
دانشجوی دیگر این دانشگاه با اشاره به جو دخترانه دانشگاه می‌گوید: از این لحاظ ، فضا و ارتباطات دانشجویان با اساتید، کارکنان و بالاخص با یکدیگر مانند مدرسه است و هیچ‌گونه شباهتی به محیط‌های دانشگاهی ندارد که این مساله خود جای تامل دارد. دانشجو باید در محیط دانشگاه با تمامی چارچوب خود شکل بگیرد و رشد کند و در آینده باید از تجربیات خود در خصوص نحوه برخورد با افراد استفاده کند ولی متاسفانه چنین تجربه‌ای در این دانشگاه کسب نمی‌شود.
وی می‌افزاید: تعداد کثیری از دختران پس از ورود به دانشگاه با نحوه تعامل با جنس مخالف خود آشنا می‌شوند ولی دانشجویان دانشگاه الزهرا شاید این موقعیت را در مکانهای دیگر تجربه کنند که به نظر من آشنایی در دانشگاه بسیار بهتر و قابل اعتمادتر از مکانهای دیگر مانند خیابان است.
یکی از دانشجویان رشته هنر این دانشگاه با اشاره به اینکه همه دانشجویان این دانشگاه دخترند، می‌گوید: به علت اینکه تمامی دانشجویان دختر هستند، از لحاظ نحوه پوشش ما مشکلی نداشتیم و نداریم ولی مدتی پیش، برخی مسوولین دانشگاه به بهانه دیدن کارت دانشجویی، به نحوه پوشش نیز تذکر می‌دادند.
کوچه پس‌کوچه‌های ده ونک تاریک است و امنیت ندارد
یکی از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه الزهرا، به ناامنی مسیر دانشگاه تا خوابگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: در اصلی دانشگاه در روزهای تعطیل از ساعت 5 عصر به بعد یعنی درست با تاریکی هوا بسته می‌شود و ما برای حضور در خوابگاه باید از درب شرقی وارد شویم و برای این منظور باید از کوچه‌های ده ونک که بسیار تاریک بوده و امنیت ندارد بگذریم، وقتی علت امر را جویا شدیم، افزایش امنیت دانشجو در زمان تعطیل بودن دانشگاه را دلیل این کار اعلام کردند، آیا محیط تاریک کوچه‌های ده ونک امن‌تر است یا محیط دانشگاه؟
