به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به‌جز مسجدالنبی(ص) و مسجدالحرام، زیارتگاه‌های بسیار زیادی در شهرهای بهشتی مدینه و مکه و اراضی اطراف آنها وجود دارد که زائر می‌تواند با عزیمت به‌سوی آنها، هم از طریق زیارت خود را به قرب پروردگار برساند و هم تاریخ پُراتفاق و پرالتهاب صدر اسلام را در ذهن مرور کند.
در سرزمین وحی؛ در استان‌های مکه و مدینه زیارتگاه‌هایی است که هر یک مزار بزرگ یا بزرگانی است که یا به‌نوعی ارتباط نسبی و سببی با حضرت ختمی‌مرتبت پیامبر مکرّم(ص) داشتند و سهیم در سختی‌های رسالتش بودند، یا از صحابه و یاران او به‌شمار می‌رفتند و شیفته و حامی پیامبر(ص) و اهل‌بیتش(ع)، زیارت هر یک از آنها یعنی سیر در تاریخ پرفرازونشیب و درعین‌حال باشکوه صدر اسلام؛ یعنی شروع راهی که به پیامبر(ص)؛ به اشرف مخلوقات زمین و آسمان ختم می‌شود؛ به پیامبر خاتم... .
مادری به‌وسعت آسمان در ابواء آرمیده است
در مسیر این زیارتگاه‌ها سفری کوتاه به «ابواء» خواهیم داشت؛ به سرزمینی که مادر عزیز و گرامی پیامبر(ص) در آن آرمیده است. اَبواء نام کوه و قریه‌ای بزرگ و اکنون شهری کوچک است که در جنوب مدینه و در 45کیلومتری راه مدینه به مکه است که آمنه دختر وهب؛ مادر گرامی رسول خدا(ص) و همسر عبدالله‌بن عبدالمطلب و چند نفر از بزرگان و سادات در این محل مدفون شده‌اند.
در تاریخ اسلام آمده است که وفات آمنه(س)؛ مادر پیامبر(ص) در این منطقه رخ داد.
بنا بر روایات، زمانی که پیامبر(ص) کودکی خردسال بود مادر گرامی آن حضرت از عبدالمطلب اجازه گرفت ایشان را نزد اقوام خود از قبیله بنی‌نجار که در مدینه ساکن بودند ببرد تا آنها نیز او را ببینند، سپس آن بانوی بزرگوار همراه ام‌ّایمن و پیامبر(ص) راهی مدینه شدند و در منزل همسرشان عبدالله در مدینه ـ که قبلاً وفات یافته و در همان محل دفن شده بود ـ سکونت گزیدند. حضرت آمنه پس از اقامت یک‌ماهه خود در مدینه و دیدار با خویشان و بستگان عازم مکه شد و چون به ابواء رسید، به‌سختی مریض شد و در 30سالگی فوت کرد و پیکر پاک آن بانوی گرانقدر در همان مکان به خاک سپرده شد.
پس از آن "ام‌ّایمن" پیامبر را که کودکی شش‌ساله بود، به مکه نزد جدش عبدالمطلب بازگرداند. بعدها برخی مسلمانان بر مرقد حضرت آمنه بارگاهی کوچک ساختند که تا سال‌ها باقی بود و به زیارت آن می‌رفتند.
اکنون اما در ابواء آثاری مخروبه از بنایی کوچک و کهن است که مردم آن‌جا معتقدند آثار به‌جای‌مانده از مقبره حضرت آمنه است.
در این روزگار شیعیان ایران، عراق، بحرین، هند و پاکستان و صوفیان شمال آفریقا هنوز به زیارت آن مزار مطهر می‌روند، گرچه وهابیان مانع ورود به اطراف قبر و زیارت آن می‌شوند.
حضرت پیامبر عظیم‌الشأن(ص) در سال‌های پس از هجرت از این منطقه عبور کردند و بر مدفن مادرشان حضور یافتند، از جمله در سال ششم‌ق، در عمره حدیبیه و به‌نقلی در سال هشتم‌ق. در فتح مکه از منطقه ابواء عبور و قبر مادرشان را زیارت کردند.
گفتنی است؛ حضرت امام موسی‌بن جعفر(ع) در هفتم صفر سال 128ق. در ابواء ولادت یافت.
این نکته هم قابل ذکر است که برخی محل دفن حضرت آمنه(س) را قبرستان ابوطالب ذکر کرده‌اند که صحیح به‌نظر نمی‌رسد و ظاهراً ایشان باید در همان‌جا که وفات یافته بودند، مدفون شده باشند.
افراد دیگری نیز در ابواء مدفون هستند؛ افرادی مثل عبدالرحمن فرزند گرامی حضرت امام حسن مجتبی(ع)؛ ایشان به‌همراه حضرت امام حسین(ع) به حج مشرف شده بودند که در حال احرام وفات یافته در این مکان به خاک سپرده شدند. موسی‌بن نظیر یکی از تابعین بزرگ و متوفی به‌سال 97هـ.ق. محمدصالح مازندرانی، شارح اصول کافی متوفی به‌سال 1116 هـ.ق. و حاج سید میرزا حسن شهید فرزند سید اسماعیل علوی؛ شاگرد برجسته شیخ مرتضی انصاری که در راه بازگشت از حج در سال 1332 به شهادت رسید، از دیگر بزرگانی هستند که در ابواء به خاک سپرده شده‌اند.
نزول آیه تیمم
در یکی از مسافرت‌های پیامبر(ص)، آیاتی از قرآن، از جمله آیه تیمم در ابواء نازل شد.
