به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بسیاری از رسانه ها تحلیل شان از این موضوع این بود که چون مذاکرات هسته ای روند مثبتی را طی کرده روسیه حاضر شده ممنوعیت فروش و ارسال سامانه اس-300 به ایران را لغو کند این در حالی است که اگر نگاهی جامع تر به این موضوع داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این تحلیل ها بر فرضیه ی صحیحی بنا نشده اند.
در سال ۲۰۰۷ قراردادی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار برای فروش ۵ سیستم اس-۳۰۰ از سوی روسیه به ایران به امضا رسیده بود که بدون تحویل هیچگونه موشکی از سوی روس‌ها فسخ شد.
دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور وقت روسیه در سال ۲۰۱۰ در راستای اجرای قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت دستوری را صادر کرد که به موجب آن فروش هرگونه موشک و جنگ‌افزارهای دیگری چون تانک‌های جنگی، خودروهای زرهی، ادوات توپخانه‌ای کالیبر بالا، کشتی‌ها و هواپیما و هلیکوپترهای نظامی به ایران ممنوع شده بود.
در برابر این بدقولی روس ها نخبگان سیاسی نظامی ایران در ابتدا سعی کردند با دیپلماسی و مذاکره این موضوع را حل و فصل کنند اما وقتی جواب مثبتی از سوی روس ها دریافت نکردند در واکنش به این امر، ایران یک درخواست غرامت ۴ میلیارد دلاری را به دیوان بین‌المللی داوری فرستاد. روس‌ها در تلاش برای صرفنظر کردن ایران از درخواست غرامت، سیستم تور ام-۱ را به جای آن پیشنهاد دادند که گفته می‌شود توسط ایران رد شده‌است.
بعد از آنکه ایران پیشنهاد تور ام-1 را رد کرد روس ها سیستم آنتی ۲۵۰۰ را پیشنهاد کردند که محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در سفری که به مسکو داشت گفت: "تهران تمایلی ندارد به جای سامانه اس ٣٠٠ از روسیه سامانه آنتی-٢۵٠٠ دریافت کند."
پس اولین دلیلی که می توان برای لغو ممنوعیت تحویل سامانه اس-300 به ایران از سوی روسیه استدلال کرد بحث حقوقی قرارداد بین طرفین است چرا که اگر شکایت ایران در دیوان بین المللی به نتیجه قطعی می رسید روسیه باید برای یک قرار داد 800 میلیون دلاری، 4 میلیارد دلار غرامت پرداخت می کرد.
مساله بعدی اعتبار روسیه خواهد بود که در صورت نقض قطعی این قرار داد و پیگیری شکایت از سوی ایران به اعتبار تجاری – نظامی روسیه در میان سایر کشورها خدشه وارد می شد و این موضوع برای روسیه ای که یک صادر کننده بزرگ تسلیحات نظامی بشمار می آید لکه ننگ محسوب می شد و مشتریان خود را از دست می داد.
دلیل بعدی که روسیه را مجاب به لغو ممنوعیت تحویل سامانه دفاعی اس-300 به ایران کرده است پیشرفت سامانه پدافندی این کشور است روسیه هم اکنون سامانه دفاعی اس-400 را در اختیار دارد و قصد دارد که این سامانه را به تدریج جایگزین اس-300 کند بنابراین با توجه به کند بودن خط تولید اس-400 سعی دارد سامانه دفاعی اس-300 خود را به ایران منتقل کند.
از طرفی همانطور که بارها اتفاق افتاده است روسیه برای اینکه بتواند منافع خود در برابر غرب را پیش ببرد با این کار قصد دارد در برابر غرب با استفاده از کارت ایران بازی کند در حال حاضر روسیه با فشار تحریم از سوی غرب روبروست و این احتمال وجود دارد که بخواهد با این کار و با استفاده از کارت ایران از غرب امتیاز بگیرد و تحویل سامانه دفاعی اس-300 به ایران را به تعویق بیاندازد.
بنابراین نمی توان صرف اینکه ممنوعیت فروش سامانه اس-300 به ایران لغو شده است امیدوار بود که روسیه دست از بد عهدی خود در قرار داد سال 2007 برداشته است بلکه باید منتظر ماند و عملکرد روسیه را برانداز کرد و قبل از نشان دادن عکس العمل های رسمی به این امر منتظر نتایج عملی دستور پوتین باشیم.