به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از خبر گزاری دانشجو، وقتی شیوع کرونا در کشور، دانشگاه‌ها و آموزش‌های حضوری را به تعطیلی کشاند تنها پژوهشگران، اعضای هیئت علمی و دانشجویان دارای کار تحقیقاتی و پژوهشی اجازه حضور در دانشگاه و پیشبرد برنامه‌هایشان را داشتند که این موضوع، اهمیت پژوهش را می‌رساند.
انجام فعالیت‌های پژوهشی و تشویق دانشجویان و اساتید به این سمت مدتی است که به یکی از برنامه‌های اساسی و اولویت‌دار دانشگاه‌ها تبدیل شده است. اما شاید یکی از موانعی که باعث می‌شود این برنامه‌ها قدری کُند پیش رود، وجود هیئت علمی‌هاست که معمولا تمایلی به فعالیت‌های غیر از تدریس ندارند، هیئت علمی‌هایی که مسئولیت اول و آخر خود را تدریس می‌دانند و معتقدند انجام پژوهش کاربردی و تشویق دانشجویان به این سمت کار دیگر دانشگاهیان است.
این دسته از اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها که معمولا خود هم در انجام کار‌های پژوهشی پیش‌قدم نیستند و گا‌ها حداکثر به چاپ یک مقاله اکتفا کرده‌اند، به اعضای هیئت علمی خاموش تعبیر می‌شوند. تعداد این اساتید در دانشگاه‌های تحت نظارت وزارت بهداشت، کمتر و در دانشگاه‌های تحت نظارت وزارت علوم، به نسبت بیشتر است تاجایی که وزارت عتف و دانشگاه‌ها از اعلام آمار این گروه از اساتید خود اجتناب می‌کنند.
گزارش‌ها و اخبار متعددی از دانشگاه‌ها در این باره منتشر شده و در پرونده بررسی اعضای هیئت علمی خاموش، سامانه‌های علم سنجی (سامانه‌ای برای شفافیت آمار تعداد اعضای هیئت علمی هر دانشگاه همراه با تعداد مقالات و کار‌های پژوهشی آنها) و برنامه‌های دانشگاه‌ها برای تلاش هرچه بیشتر اساتید در این راه اعلام شده است.
بیشتر بخوانید: «از سامانه علم‌سنجی هیئت علمی‌های وزارت علوم چه خبر؟ / قدمی مبهم برای دسترسی به اطلاعات پژوهشی»
بیشتر بخوانید: «گزارش دانشجو از سامانه علم‌سنجی اعضای هیئت علمی وزارت بهداشت / آماری تکان‌دهنده از پزشکان بی‌مقاله!»
اما در این بین یکی از دانشگاه‌هایی که تاکنون برای به حداقل رساندن اعضای هیئت علمی خاموش خود فعالیت‌های موفقیت‌آمیزی داشته، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده که طبق آمار‌های سامانه علمی سنجی اعضای هیئت علمی وزارت بهداشت کمترین هیئت علمی خاموش را در بین بقیه دانشگاه‌ها دارد.
هیئت علمی‌هایی با صفر یا تنها یک مقاله علمی در دانشگاه
افشین زرقی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو با بیان اینکه هیئت علمی خاموش به اعضایی گفته می‌شود که در طول مدت کاری خود صفر یا تنها یک مقاله به چاپ رساندند، عنوان کرد: دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی براساس سامانه علم‌سنجی ۱۴۲۰ عضو هیئت علمی دارد که درحال حاضر از این تعداد ۸۶ نفر هیئت علمی خاموش هستند یعنی کمتر از ۶ درصد کل اعضای هیئت علمی دانشگاه.
زرقی اظهار داشت: این آمار درحالی است که سال ۹۲ تعداد هیئت علمی‌های خاموش دانشگاه ۴۹ درصد کل اعضای هیئت علمی بود و حال به ۶ درصد کاهش پیدا کرده است. از این حیث جزو دانشکده و دانشگاه‌های برتر به حساب می‌آییم و رتبه اول یا دوم را در کشور داریم.
برنامه‌هایی برای تشویق اساتید به انجام فعالیت‌های پژوهشی
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی این بیداری و شور پژوهشی بین اساتید را نتیجه یکسری برنامه‌های پژوهشی مبتنی بر توانمندی اعضای هیئت علمی دانست و ادامه داد: با برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها، ورک‌شاپ‌های توانمندسازی که تنوع موضوعی روش‌های تحقیق، آشنایی با انواع تحقیق، اخلاق پژوهشی و ... را شامل می‌شود سعی کردیم اعضای هیئت علمی را با ابعاد پژوهشی آشنا کنیم و آنها را در مسیر قرار دهیم. در این مدت برای توانمندسازی اعضای هیئت علمی بیش از ۵ هزار کارگاه توانمندسازی برگزار شده است.
وی یادآور شد: البته تنها توانمندسازی مد نظر قرار نداشته و در کنار این موضوع، اعطای گرنت‌های پژوهشی، حمایت‌های مالی و معنوی از پژوهشگران باعث شده آنها در مسیر انجام فعالیت‌های پژوهش قرار گیرند.
علوم پزشکی شهیدبهشتی در جایگاه نخست تولیدات دانشجویی کاربردی
زرقی در پاسخ به این سوال که دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی حال حاضر از نظر تولیدات دانشجویی، طرح‌های تحقیقاتی و مقالات چه وضعیتی دارد، گفت: ۷ سال متوالی است که دانشگاه ما از این نظر در جایگاه نخست قرار دارد درحقیقت تولیدات دانشجویی منجر شده از طرح‌های تحقیقاتی و فعالیت‌های پژوهشی هفت سال پیاپی باعث شده رتبه اول را کسب کنیم و در جشنواره رازی هرساله نیز حائز جایگاه برتر باشیم.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بیان کرد: در این معاونت اعتقاد داریم که اگر دانشجویی، خوب پرورش پیدا کند و به درستی با حوزه تحقیق، توسعه و به ویژه فناوری آشنا شود بالطبع در آینده با مشکل هیئت علمی‌های خاموش مواجه نخواهیم بود و تمامی اساتید توانمند هستند.
دانشجوی امروز، عضو هیئت علمی فردا
وی ادامه داد: معتقدیم که دانشجوی امروز، عضو هیئت علمی فردای دانشگاه است لذا هرچه در حوزه دانشجویی و از پایه بتوانیم آنها را با طرح‌های تحقیقاتی دانشجویی، فعالیت‌های پژوهشی برای تولید محصول یا مقاله آشنا کنیم در آینده کمتر برای داشتن اعضای هئیت علمی توانمند به مشکل برمی‌خوریم و از این نظر دانشگاه نیز به جایگاه برتر می‌رسد.
دانشگاه مصرف‌کننده تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان دانشجویان و اساتید
زرقی با اشاره به بهره‌گیری از محصولات دانش‌بنیان و تولیدات شرکت‌های دانشجویی در دانشگاه برای حمایت از دانشجویان و تشویق آنها در مسیر پژوهش و فعالیت کاربردی عنوان کرد: به طور عادی دانشگاه مسئولیتی برای خرید محصولات دانش‌بنیان ندارد، اما اگر محصولی به معنای واقعی کلمه دانش بنیان و از کیفیت و قیمت تمام شده معقولی هم برخوردار باشد حتما دانشگاه برای خرید محصولات، اولویت را به آنها می‌دهد.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی اظهار داشت: بعنوان مثال یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه موفق به طراحی و تولید کیت‌های آنتی ژن و آنتی بادی کرونا شده و هم‌اکنون کل کشور از محصولات این شرکت استفاده می‌کنند، وزارت بهداشت خریدار است و طرح شهیدسلیمانی هم بر پایه همین کیت‌ها انجام می‌گیرد.
به گفته وی، بهره‌گیری از کیت‌های این شرکت دانش بنیان بدین خاطر است که نمونه تولیدی آنها توانسته از کارآزمایی‌ها سربلند بیرون آید و با ارائه مستندات لازم مجوز‌های مربوطه را اخذ کند همچنین قیمت تمام شده آن نسبت به نمونه‌های دیگر بسیار کمتر است.
نگاه حمایتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی
زرقی بیان کرد: قطعا ما از تولید و بهره‌گیری محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کنیم و به این کار علاقمند هستیم چرا که نگاه ما به این مسئله یک نگاه حمایتی است.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تاکید کرد: قطعا دانشگاه از تولید و خرید محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان دانشجویان و اساتیدش حمایت می‌کند و برای خرید محصولات‌شان اگر شرایط برابر و حتی نزدیک به رقبا باشد، این شرکت‌ها را در اولویت تقاضا قرار می‌دهیم. البته به این شرط که محصول تولیدی تمام آزمون‌ها و مجوز‌های لازم را اخذ کند و نسبت به کیفیت ارائه شده قیمت معقولی را داشته باشد.