به گزارش سرویس صنفی-آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در حالی روزهای امتحانات در دانشگاه‌های سراسر کشور را پشت سر می‌گذاریم، همچنان التهاب مطالعه‌ی درسی در بین دانشجویان فراگیر است؛ تب کنکور برای کنکوری ها نیز بسیار بالا و قابل توجه است.
در این روزهای سخت قرنطینه که بیشتر از هر موقع دیگر تحت فشار و نگرانی هستیم، تلف شدن وقت و از دست دادن فرصت خیلی راحت میتواند اتفاق بیافتد. خانه نشینی طولانی فشار زیادی به روان هر کس می آورد، چه برسد به آنکه حالا کلاس ها و درس ها هم آنلاین شده. درس خواندن و یادگیری هم در دوران قرنطینه اصلا کار ساده ای نیست. شاید دیگر خبری از سینما و مهمانی رفتن نباشد و حس و حال روزها و نگرانی های آن کار ما را کمی دشوار میکند. با همه این وجود راه دیگری جز فراگیری برای ما وجود ندارد.
ممکن است در این ایام از روش‌های مطالعه و تمرکز، توصیه‌ها و حرف‌های زیادی به میان بیاید اما پرداخت به این سوژه، کمی تکراری و البته خسته کننده برای دانشجویانی است که درگیر مطالعه هستند.
دانشجویی که برای مطالعه خود زمان‌بندی مشخصی دارد، بیش از هرچیز به تکنیک‌های تخصصی در مطالعه نیازمند است تا برنامه‌ای چارت بندی شده حاوی ساعت مطالعه و بخور نخورهای شب‌های امتحانی و تماشای تلویزیون و مواردی از این دست.
۱. بلافاصله شروع کنید
کنارگذاشتن وظایف ممکن است روشی موقتی برای کاهش استرس باشد، اما درواقع افزایش سطح استرس هنگام پیشرفت تحصیلی یک اتفاق طبیعی است. وقتی کارهایتان به سرعت پیش رفته و ضرب العجل‌های کاری تان نزدیک می‌شوند، چیزی آسانتر نخواهد شد. لازم نیست همه کار‌ها را با هم انجام دهید؛ فقط کافیست یک کار را شروع کنید. وقتی شروع به انجام کاری می‌کنید ناخودآگاه تمام نگرانی‌های ناشی از سختی کار را پشت سر می‌گذارید. کار‌ها را به مراحل کوچک بشکنید و یکی از این مراحل را انتخاب کرده و فورا آن را پیش ببرید.
۲. همسالان خود را الگو قرار دهید
خود را با همسالان موفق و متعهد به تحصیل در دانشگاه محاصره کنید، زیرا تنها با گذراندن وقت در کنار افراد موفق می‌توانید انگیزه زیادی کسب کنید. یکدیگر را به چالش بکشید، به یکدیگر بیاموزید و یاد بگیرید. می‌توانید قبل از امتحانات خود گروه‌های مطالعاتی تشکیل بدهید و با هم رقابت کنید. درباره راهبرد‌ها و اهداف خود صحبت کرده، ترس هایتان را به اشتراک گذاشته و برای غلبه بر آنها با هم همکاری کنید.
۳. رویکرد خود را برای امتحانات دوباره بررسی کنید
قطعا امتحانات می‌توانند استرس زا باشند، اما آنها فرصتی برای بازخورد درباره کیفیت عملکرد یادگیری تان هستند. به جای اینکه تا آخرین شب برای خواندن امتحانات صبر کنید و منتظر نتیجه باشید بهتر است روال ثابتی برای مطالعه خود تنظیم کنید تا به خودتان فرصت دهید به خوبی برای امتحان آماده شده و سپس خود را محک بزنید. مطالعه منظم نه تنها به شما احساس اطمینان می‌دهد بلکه پیش از ورود به جلسه امتحان فرصت رفع اشکالات خود را پیدا خواهید کرد.
۴- به خودتان ایمان داشته باشید
موفقیت یعنی انجام بهترین کاری که می‌توانید با داشته هایتان انجام دهید. موفقیت پشتکار در مواجهه با چالش هاست. نگرش مثبت عنصر اصلی در موفقیت دانشگاهی است. مسئولیت ایجاد اتفاقات، دنبال کردن وظایف و ثابت قدم بودن در رسیدن به اهداف خود، همگی به موفقیت کمک می‌کنند.
۵. به همه چیز نظارت کنید
مدیریت زمان کاملاً مهم است. بدانید اهداف شما چیست و وقت شما صرف چه کار‌هایی می‌شود. از یک برنامه تعیین زمان برای کارهایتان استفاده کنید. آخرین مهلت برای انجام کار‌ها را تعیین کرده و به دنبال این باشید که سریعا ان‌ها را انجام دهید. بیاموزید که درس، کار و تعهدات شخصی خود را متعادل کنید.
۶. بینش خود را تغییر دهید
هنگامی که کلاس را از دید استادتان ببینید، بینش اصلی برای اینکه چگونه آن درس را باید بخوانید پیش رویتان قرار می‌گیرد. وقتی که با دید استاد به کلاس نگاه می‌کنید می‌توانید مطالب اصلی را به آسانی تجزیه و تحلیل کرده و درباره اهداف و مباحث کلاس توضیح دهید. وقتی که بدانید چه چیزی در دروسی که می‌گذرانید مهم است، می‌توانید رویکرد مناسب خود در کلاس را تعیین کرده و بر ایده‌های اصلی درس و کلاس تمرکز کنید.
۷.فعال باشید
یادداشت برداری در کلاس‌های درس حتی کلاس‌های مجازی یک تفکر فعال است. گوش دادن موثر شامل توجه کردن، ایجاد علاقه در گوش دادن به سخنرانی و جلوگیری از قضاوت زودرس گوینده است. توجه بیشتری به ابتدا و انتهای سخنرانی‌ها داشته باشید تا درک بهتری از طرح و ایده اصلی آن بدست آورید، سپس جهت و قصد سخنرانی را پیش بینی و خلاصه کنید. ایده‌هایی را که می‌شنوید ارزیابی کرده و درباره آنچه می‌شنوید سوال کنید. از رویکرد منفعلانه در کلاس خودداری کنید.
۸. با مغز روشن درس بخوانید
شاید برای هر کسی اتفاق افتاده باشد که چشمان خود را برروی کلمات جابجا میکند، اما افکارشان در جایی دیگر است و باید دوباره برای خواندن مطالب زمان صرف کنند. خواندن فعال (با تمرکز) بسیار کارآمدتر و موثرتر است. برای اینکه متمرکز شوید؛ همانطور که مطالب را می‌خوانید ایده‌های اصلی را یادداشت کرده، مضامین را تفسیر کرده و با نگاهی انتقادی مطالب را با قول خودتان بیان کنید. همچنین بدانید که به خاطر سپردن همه مطالب برایتان ضروری نیست.
۹. استرس نگیرید
اولین کارلازم در برابر استرس کاهش علائم آن است. پیاده روی، انجام یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق در هنگام استرس نمونه‌های متداول راهبرد‌های کاهش علائم هستند. پس از تسکین علائم، شما آماده خواهید بود تا منبع استرس را شناسایی کنید. فشار‌های زندگی شخصی، دانشگاه، کار و امور مالی، ترک کردن خانه، زندگی مستقل، روابط بین فردی و مدیریت زمان همه می‌توانند در استرس شما نقش داشته باشند. تشخیص منبع استرس میتواند به شما کمک کند تا استرس خود را مدیریت کنید و در جایی که بیشترین اهمیت را دارد متمرکز شوید.
۱۰. یاد بگیرید و همانطور که به جلو می‌روید، رشد کنید
در حالیکه هر کلاس یا دوره‌ای ممکن است منحصر به فرد باشد، مهارت‌های لازم برای انجام کار خوب از یک مرحله تا مرحله دیگر با شما همراه هستند. این موضوع واضح است، اما عنصر اصلی یک موفقیت درواقع توجه و کار برروی بازخورد‌هایی است که شما دریافت می‌کنید. نمرات، نظرات، اطلاعات متناقض، استرس، لذت ... اینها همه اشکال بازخورد هستند که می‌توانند به شما در بهتر شدن کمک کنند. به جای اینکه سخت‌تر کار‌های مشابه را انجام دهید، بر اساس بازخورد‌هایی که دریافت می‌کنید، به تدریج رویکرد خود را تغییر دهید و ارتقا بخشید.
روش های موثر در مطالعه؛
۱. در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان های طولانی عمل می کند. بنابراین حتی اگر فقط ده دقیقه برای درس خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاهتر تقسیم کنید. همچنین بهتر است پس از هر ده دقیقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهید ...
از آنجا که مغز انسان به منظور "ساخت پروتئین" و تجدید نیرو به زمان نیازمند است، این روش کارایی بسیاری دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته ها را می دهد، در مقابل درس خواندن برای مدت زمان طولانی نه تنها کسالت آور است، بلکه باعث خستگی، ایجاد استرس و گیج شدن می شود، در نتیجه قدرت یادگیری را کاهش می دهد.
۲. با خیالی آسوده استراحت کنید
اگر زمان شما اجازه می دهد به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید. (مثلا" هر یک ماه یکبار ، مخصوصا" بعد از دادن یک آزمون آزمایشی ، یک استراحت یک روزه یا نصفه روزه ، به خود بدهید.) با این کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنید و مرتبا با خود بگوئید : "باید امروز را هم درس می خواندم" و زمان گرانبهایی را که به استراحت تخصیص داده اید، با استرس سپری کنید. اما همانطور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنید که در حالت استرس مغز اطلاعات جدید را جذب نمی کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته باشید. فقط سعی کنید در این یک روز بیشتر به فعالیتهای مورد علاقه و خواب بپردازید . کمتر فعالیت ذهنی سنگین ، مثل شرکت در بحثهای سیاسی یا دیدن چند فیلم سینمایی فلسفی و ... بپردازید . بیشتر به فعالیتهای سبک بدنی و ورزشی و نشاط آور بپردازید.
۳. وضعیت جسمی خود را در نظر بگیرید
در زمان‌هایی که خسته، عصبانی، حواس پرت و شتاب زده هستید درس نخوانید. زمانی که مغز انسان در حالت آرامش است، مانند یک اسفنج اطلاعات را جذب میکند، برعکس زمانی که استرس دارید، تلاش شما برای یادگیری بی فایده است، زیرا در چنین حالتی مغز اطلاعات را دفع میکند. هیچگاه در زمانی که فکر شما به چیزهای دیگری مشغول است، خود را مجبور به درس خواندن و یادگیری نکنید، این کار چیزی جز اتلاف وقت نیست. به همین دلیل همیشه توصیه می کنیم که به حواشی کنکور و نتیجه ی کنکور و حرف مردم و درکل ،موارد استرس زا فکر نکنید.
شعار همیشگی من(شما فقط درس بخوانید و حداکثر تلاشتان را انجام دهید و در نهایت نتیجه را به خدا واگذار کنید).
۴. درس ها را در همان روز مرور کنید
زمانی که چیز جدیدی یاد می گیرید، سعی کنید در همان روز نکات مهمش را دوره کنید. با گذشت چند روز، برای یادآوری آن مطالب به تلاش بیشتری نیاز خواهید داشت. به هر حال یک مرور سریع در انتهای روز، باعث ماندگاری بیشتر در مغز و یادآوری آسانتر مطالب خواهد بود. مخصوصا" در مورد دروس اختصاصی و مطالب سنگین ، مرور و حل کردن چند تمرین ، چند ساعت بعد از تدریس ، بسیار مفید خواهد بود.
۵. مرحله به مرحله پیش بروید
ممکن است باور نداشته باشید که همیشه از کل به جزء و از بزرگ به کوچک رسیدن ، روش کارایی در امر یادگیری در سنین مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعی کنید یک درک کلی از مطلب داشته باشید سپس وارد جزئیات شوید، با این روش امکان موفقیت شما بیشتر می شود.
۶. محیطی مناسب برای درس خواندن فراهم کنید
برای مطالعه ی مفید داشتن جایی مخصوص این کار ضروریست. بهترین مکان برای مطالعه میز شخصی و اتاقی جدا از جریان های غیر درسی است.
بهتر است میز مطالعه در کنج اتاق قرار داشته باشد به طوری که شما رو به دیوار قرار بگیرید. قرار گرفتن در محیطی بسته می تواند تا حد زیادی در حفظ تمرکز موثر باشد. از اطراف میز کار خود پوستر.مجله. کتاب غیر درسی. ضبط. تلفن وهر چیزی که حواستان را پرت می کند بردارید.
تمام وسایل مورد نیاز برای مطالعه را روی میز قرار دهید تا هنگام مطالعه دائما مجبور نباشید از جای خود بلند شوید.
نور اتاق مطالعه باید کافی و تلفیقی از نور سفید و زرد باشد. مثلا یک لامپ معمولی برای چراغ مطالعه و یک لامپ مهتابی برای اتاق. یا یک لامپ کم مصرف برای چراغ مطالعه و یک لامپ معمولی برای اتاق.
چراغ مطالعه باید حداقل ۳۰ سانتی متر با کاغذ فاصله داشته و اگر راست دست هستید در سمت چپ میز و اگر چپ دست هستید در سمت راست میز قرار گیرد.
مطالعه مقدس استپس همیشه درست پشت میز بنشینید یعنی تمام مفاصل بدنتان زاویه ی ۹۰ درجه داشته باشند. هرگز هنگام درس خواندن لم ندهید. دستتان را زیر سرتان نگذارید.روی میز نخوابید و ... و همیشه صاف بنشینید و هر وقت خسته شدید از جای خود بلند شوید. کمی داخل اتاق قدم بزنید و چند حرکت کششی انجام دهید سپس دوباره مشغول مطالعه شوید.
حتی اگر میز مطالعه ی شخصی هم ندارید روی صندلی نشسته و درس بخوانید چون روی زمین زودتر خسته می شوید.و
تمام موارد بالا شرایط ایده آل برای مطالعه اند و لازم نیست همه ی این شرایط محیا باشند تا شما درس بخوانید. یادتان باشد کسانی در شرایطی کاملا متضاد با این ها به بهترین موفقیت ها رسیده اند
خودِ درس خواندن اصل است پس هیچگاه اصل موضوع را فراموش نکنید.
۷. میزان خستگی مغزتان را در نظر داشته باشید
کاملا طبیعی است که گاهی مغز انسان در اثر خستگی، مطالب را فراموش می کند، این امر هرگز بدان معنا نیست که شما آدم کودنی هستید، به جای عصبانی شدن، سعی کنید چنین حالتی را پیش بینی کنید و با آن کنار بیایید.
تصور کنید که مغز شما لایه های اطلاعات را به ترتیب روی هم می چیند، با قرار گرفتن اطلاعات جدید در سطوح بالا، اطلاعات لایه های پایین تر کهنه شده و به آسانی قابل دسترس نخواهند بود، بنابراین به فراخوانی شما دیرتر جواب می دهند، مرور کردن تنها روش جلوگیری از چنین پیشامدی است. تست زدن بعد از خواندن مطلب هم یک نوع مرور محسوب می شود، تا آزمون!
۸. با برنامه ریزی مناسب، درس خواندن را به عادت تبدیل کنید
عموما" اگر ساعات مشخصی از روز را برای درس خواندن برنامه ریزی کنید، خیلی زود به آن عادت خواهید کرد. بدون تخصیص ساعات مشخصی از روز، ممکن است هیچگاه وقت درس خواندن پیش نیاید. یک روش مناسب برای این کار یادداشت کردن زمان در دفتر روزانه است، درست مثل اینکه از پزشک وقت گرفته اید. برای این کار می توانید از جدول برنامه ریزی اسکینر ،استفاده کنید.
۹. هدف داشته باشید
یکی از دلایل اصلی که باعث می شود افراد به اهداف خود نرسند این است که معمولا آنها را دست نیافتنی می پندارند. در صورتی که با برنامه ریزی و مدیریت صحییح می توان به کلیه اهداف خود دست یافت.
کافی است سعی کنید فرق بین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را دریابید، اهداف بلند مدت را مانند یک رویا در ذهن بپرورانید و نگه دارید، در عین حال فعالیت های روزانه زندگی را به اهداف کوتاه مدت اختصاص دهید. مثلا" پولدار شدن ، مهندس شدن ، پزشک شدن و .... اهداف بلند مدت و مبهمی هستند. هر کدام از اینها مسیرهایی را می طلبند که شما باید این مسیرها را با تلاش و دستیابی به اهداف کوتاه مدت ، سپری کنید . مثل فارغ التحصیلی از دانشگاه با معدل خوب و اندوختن مهارت و تجربه در حین تحصیل ، قبل از آن ، گذشتن از سد کنکورو.... تا برسد به کوتاه مدت ترین هدف ، مثل اینکه فردا از ۸ تا ۱۰ باید زیست بخوانم و....
۱۰. ناامیدی دشمن یادگیری است
افرادی که دائما خود را به دلیل کندی در یادگیری سرزنش می کنند، حتی اگر پیشرفتی مناسب و قوه یادگیری بالایی داشته باشند، همواره در استرس به سر می برند. در مقابل افرادی که به خود و سرعت یادگیری شان اطمینان دارند، حتی اگر از هوش و استعداد کمتری نسبت به گروه قبل برخوردار باشند، نتیجه کارشان بهتر است، زیرا این افراد انرژی خود را صرف نگرانی و حساسیت های بی مورد نکرده ، آهسته و پیوسته پیش می روند.