به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ زیاد می‌شنویم که اطرافیانمان علاقه به مطالعه دارند اما وقت ندارند و یا خود از آن دسته افرادی هستیم که می‌گوییم به مطالعه علاقه‌مندیم اما زمان مطالعه نداریم و در میان انبوهی از درس و کار فرصتی برای مطالعه آزاد باقی نمی‌ماند. روزهای بلند تابستان دقیقا مخصوص کارهایی هستند که همیشه مشتاق انجام دادنشان بودیم و برای انجام دادن آن‌ها از کمبود زمان و فراغت می‌نالیدیم. با احتساب روزهایی که از تیرماه ۱۴۰۰ سپری شده، تقریبا هشتاد روز دیگر از تابستان باقی مانده که بخش اندکی از آن می‌تواند به کتاب خواندن سپری شود.
در ادامه، بیست کتاب از بهترین کتاب‌های ایران و جهان را برای مطالعه در این ایام معرفی می‌کنیم؛
۱. خوشه‌های خشم
«خوشه‌های خشم» معروف‌ترین اثر «جان اشتاین بک» نویسنده آمریکاییست که مانند دیگر آثار او موضوعی اجتماعی و انتقادی دارد.
خوشه‌های خشم روایت یک خانواده تنگ‌دست است که به سودای زندگی‌ای بهتر از ایالت اوکالاهما رهسپار ایالت کالیفرنیا می‌شوند اما اوضاع آنگونه که آن‌ها پیش‌بینی می‌کردند پیش نمی‌رود و ماجراهایی که در این سفر طولانی برای این خانواده رخ می‌دهد قصه جذاب خوشه‌های خشم را می‌سازد.
۲. خرمگس
«خرمگس» یکی از بهترین آثار ادبیات جهان است که «اتل لیلیان وینیچ» نویسنده ایرلندی آن را نوشته‌است. کتابی که در سال ۱۸۹۷ ابتدا در آمریکا و سپس در انگلستان منتشر شد.
داستان کتاب خرمگس در ایتالیای تحت نفوذ اتریش در دهه ۱۸۴۰ می‌گذرد و روایت مبارزات جوانان ایتالیا برای دستیابی به استقلال سرزمینشان است. «آرتور» شخصیت محوری کتاب سردسته جنبشی موسوم به ایتالیای جوان است که در یک چالش بزرگ با «پدر مونتانلی» قرار می‌گیرد و همین، نقطه اوج ماجراهای داستان است.
۳. خشم و هیاهو
«خشم و هیاهو» اثر «ویلیام فاکنر» نویسنده مشهور آمریکایی است.
این کتاب به شرح ماجراهای یک خانواده پر جمعیت می‌پردازد و تا فروپاشی خانواده پیش می‌رود.
از ویژگی‌های منحصر به فرد این کتاب، که به زعم اکثر منتقدان بهترین اثر فاکنر است، استفاده از چهار زاویه دید مختلف در روایت کتاب است. خشم و هیاهو را به علت همین ویژگی می‌توان جزو کتب سخت‌خوان دانست که برای مطالعه آن آشنایی حداقلی با زبان و نوع روایت فاکنر لازم است.
۴. وداع با اسلحه
«ارنست همینگوی» را در کنار «ویلیام فاکنر» از نویسندگان نوگرای آمریکایی می‌دانند که هر یک، در نگارش داستان، سبک ویژه خود را برجای گذاشته‌است.
همینگوی، استاد بلامنازع مینیمالیسم ادبی، وداع با اسلحه را در سال ۱۹۲۹ منتشر کرد. کتابی که داستان آن در جنگ جهانی اول می‌گذرد و ماجرای «فردریک هنری» راننده آمبولانسی با درجه ستوانی را روایت می‌کند که به پرستاری در بیمارستان جبهه دل می‌بندد. ماجراهایی که از پی این عشق می‌آید از جذابیت‌های داستان است. وداع با اسلحه را می‌توان از مهم‌ترین آثار ادبیات ضد جنگ به شمار آورد.
۵. ناطور دشت
«ناطور دشت»(ناتور دشت) کتابی از «جروم دیوید سلینجر» نویسنده آمریکایی است که در سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۶ به صورت دنباله‌دار انتشار یافت.
این کتاب به شرح ماجراهای نوجوانی طغیان‌گر و سرکش به نام «هولدن کالفید» می‌پردازد. کتاب از زبان خود هولدن روایت می‌شود و همین نوع روایت بر جذابیت داستان اثرگذار است.
ناطور دشت که برای مخاطب بزرگسال نوشته‌شده بود، پس از انتشار، به علت ویژگی‌های شخصیت محوری آن با اقبال بی‌نظیری از سوی نوجوانان مواجه شد. هنوز با گذشت هفتاد و پنج سال، این کتاب از محبوب‌ترین کتب ادبیات جهان است.
۶. برادران کارامازوف
«برادران کارامازوف» نوشته «فئودور داستایفسکی» نویسنده مشهور روس است.
داستان روایت خانواده‌ای عجیب و نحوه ارتباط پدر خانواده کارامازوف‌ها با سه پسرش است.
کتاب برادران کارامازوف همانند سایر آثار داستایفسکی از درونمایه‌ای فسلفی برخوردار است و به حوزه الهیات، وجود خدا، حیطه اختیار انسان، اخلاق و قرادادهای اخلاقی می‌پردازد.
۷. در غرب خبری نیست
کتاب «در غرب خبری نیست» از محبوب‌ترین آثار ادبیات ضدجنگ است. کتابی نوشته «اریش ماریا رمارک» نویسنده آلمانی که عمده شهرت خود را مدیون نوشتن این اثر است.
داستان این کتاب در جنگ جهانی اول اتفاق می‌افتد و به شرح وقایعی می‌پردازد که برای پل بایمر، راوی داستان، و هم کلاسی‌هایش در جنگ رخ می‌دهد. «بایمر» و دوستانش که تحت تاثیر سخنان معلمشان داوطلبانه در جنگ شرکت کرده‌اند و در ابتدا سرشار و از شور و حماسه بوده‌اند در پایان کتاب به دیدگاهی سرد و پوچ نسبت به جنگ می‌رسند و در مفاهیم و ارزش‌ها شک می‌کنند.
۸. مرگ ایوان ایلیچ
مرگ ایوان ایلیچ داستانیست با حجم کم از لئو تولستوی نویسنده بزرگ روس و خالق اثر جاودانه جنگ و صلح.
تولستوی در مرگ ایوان ایلیچ به روایت لحظه‌های احتضار مردی می‌پردازد که آنگونه که باید زندگی نکرده‌است. او در بستر مرگ تمام زندگی خود را از نظر می‌گذراند و اندیشه‌هایش در آن لحظات بیانگر بنیادی‌ترین دلهره‌های وجودی انسان است.
داستان ایوان ایلیچ تلنگری برای بهتر و شایسته زندگی کردن است.
۹. جنایت و مکافات
جنایت و مکافات مشهور ترین اثر فئودور داستایفسکی است که همواره در لیست محبوب‌ترین آثار ادبیات جهان قرار دارد.
کتاب روایت جنایتی است که جوان دانشجویی به نام راسکولنیکوف مطابق آرا و عقاید فلسفی خود مرتکب می‌شود و در ادامه آنچه بر این جوان می‌گذرد ماجراهای جذاب داستان را شکل می‌دهد.
کتاب جنایت و مکافات به دلیل درونمایه فلسفی خود چالش‌های عمیقی پیش روی خواننده قرار می‌دهد که لذت مطالعه کتاب را دو چندان می‌کند.
۱۰. بیگانه
بیگانه نوشته آلبرکامو نویسنده مشهور فرانسوی است که برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۷ شد.
این کتاب روایتگر داستان مرد جوانی به نام مورسو است که بر اثر اتفاق مرتکب قتل می‌شود و در زندان منتظر لحظه اعدام خویش.
ویژگی‌های فردی و شخصیتی مورسو در مواجهه با اتفاقاتی که برایش رقم می‌خورد علل اصلی محبوبیت و جذابیت رمان است.
۱۱. آتش بدون دود
آتش بدون دود بلندترین و معروف‌ترین اثر نادر ابراهیمی نویسنده مشهور ایرانی است که در هفت جلد منتشر شده‌است.
این کتاب شرح داستان یک مبارز انقلابی معاصر اهل ترکمن صحراست. کتابی که ابعادی وسیع از عشق و نفرت و مبارزه را در خود جای داده‌است.
لحن شاعرانه و منحصر به فرد نادر ابراهیمی از ویژگی‌های بارز این کتاب است. کتاب آتش بدون دود گزینه مناسبی برای مطالعه در فصل تابستان است.
۱۲. اسفار کاتبان
اسفار کاتبان رمانیست از ابوتراب خسروی نویسنده ایرانی که در سال ۱۳۷۹ منتشر شد.
این رمان داستان پژوهشی مشترک میان دو دانشجوی یهودی و مسلمان است در باب نقش قدیسان در ساخت جوامع.
پژوهشی که هر یک از این دو نفر از زاویه نگاه خود به آن می‌پردازند و این آغاز ماجراهای تودرتوی کتاب است.
ابوتراب خسروی در نگارش این اثر از سبک‌های نوین داستان‌نویسی بهره جسته‌است.
۱۳. زمین سوخته
زمین سوخته نام اثری از احمد محمود است که در بستر جنگ ایران و عراق اتفاق می‌افتد.
رمانی که احمد محمود آن را تحت تاثیر شهادت برادرش به نگارش درآورد صحنه‌های بی‌نظیری در همین باب در کتابش خلق کرد.
احمد محمود که خود از اهالی جنوب کشور بود برای نگارش این اثر به مناطق جنگی رفته و وقایع و فجایع جنگ را از نزدیک لمس کرده‌است.
پسر احمد محمود در باب این کتاب می‌گوید: «هنوز هم کسی قدر و منزلت رمان زمین سوخته را درک نکرده‌است.»
۱۴. مدیر مدرسه
«مدیر مدرسه» داستانی است از «جلال آل‌احمد» نویسنده و مترجم ایرانی که در سال ۱۳۳۷ به چاپ رسید.
این کتاب از زبان مدیری روایت می‌شود که روزگاری معلم بوده و برای داشتن درآمد بیشتر به مدیریت دبستان روی می‌آورد.
اما شغل جدید دردسرهای جدیدی را برای آقای مدیر به ارمغان می‌آورد و همین دردسرها داستان مدیر مدرسه را می‌سازد.
مدیر مدرسه با نگاهی انتقادی به سیستم برورکراسی اداری از آثار معروف جلال آل‌احمد است.
۱۵. شطرنج با ماشین قیامت
«شطرنج با ماشین قیامت» اثری است از «حبیب احمدزاده» نویسنده ایرانیست که پیرامون وقایع جنگ ایران و عراق نوشته شده و در سال ۱۳۸۴ به چاپ رسیده‌است.
این کتاب روایت نوجوان دیده‌بان هفده‌سالی است که به ناچار به‌جای دوست مجروحش راننده حمل غذا می‌شود و ماجراهایی از پی این اتفاق برای او رخ می‌دهد.
حوادث کتاب در سه روز محاصره آبادان توسط نیروهای عراقی می‌گذرد. نگاه فلسفی کتاب به موضوعات از ویژگی‌هاییست که این اثر را از سایر آثار مرتبط با دفاع مقدس متفاوت می‌کند.
کتاب شطرنج با ماشین قیامت به انگلیسی ترجمه شده‌است و در دانشگاه‌های آمریکا تدریس می‌شود. ترجمه انگلیسی این کتاب برنده جایزه نوبل سال ۲۰۰۹ میلادی شد.
۱۶. پایی که جا ماند
«پایی که جا ماند» کتابی‌ست نوشته «سید ناصر حسینی‌پور» که در ۱۵ فصل پیرامون خاطرات نگارنده از جنگ ایران و عراق به چاپ رسیده‌است.
کتاب در گونه خود،خاطرات، جذابیت‌های منحصر به فردی دارد که موجب شده است به شش زبان زنده دنیا ترجمه شود.
سید ناصر حسینی‌پور کتاب را به سرنگهبان اردوگاه ۱۶ تکریت، که در زمان اسارت، او را مورد شکنجه و آزار شدیدی قرار داده بود، تقدیم کرده‌است.
۱۷. خاطرات احمد احمد
کتاب «خاطرات احمد احمد» حاصل هفتاد ساعت مصاحبه با «احمد احمد» مبارز سیاسی انقلاب است که توسط «محسن کاظمی» طی دوسال تنظیم و منتشر شد.
احمد احمد عضو حذب مخفی ملل اسلامی در سال ۱۳۴۴ به علت مبارزات سیاسی دستگیر شد. او پس از چندین بار دستگیری و شکنجه و تعقیب و گریز در جریان آخرین دستگیری‌اش به ضرب گلوله از سمت ساواک از ناحیه پا مصدوم و معلول می‌شود.
کتاب خاطرات احمد احمد با نثری سالم و گیرا علاوه بر بیان خاطرات احمد احمد چهره بخش مهمی از تاریخ معاصر را به مخاطب نشان می‌دهد.
۱۸. سووشون
سووشون معروف‌ترین کتاب سیمین دانشور و پرفروش‌ترین رمان فارسی نیم قرن اخیر است.
دانشور در این کتاب داستان زندگی مبارزی اهل شیراز به نام یوسف را در گیرودار قحطی ایران در جنگ جهانی اول روایت می‌کند. روایتی که از زاویه دید سوم شخص محدود به ذهن زری، همسر یوسف، بیان می‌شود.
در واقع سووشون در بستر خانواده روایت مبارزه و حماسه است و بیانگر تاثیر زنان در جریان‌سازی مبارزات.
۱۹. ساجی
ساجی خاطرات نسرین باقرزاده همسر شهید بهمن باقری است که توسط بهناز ضرابی زاده تنظیم و منتشر شده‌است.
خاطراتی تکان‌دهنده از اشغال خرمشهر توسط نیروهای ارتش بعث عراق و وضعیت زنانی که به دلایل در شهر مانده‌بودند.
کتاب از سال‌های قبل از انقلاب شروع به روایت می‌کند به حوادث انقلاب و سینما رکس آبادان می‌پردازد و سپس به جنگ ایران و عراق میرسد و همه این‌ها رو با ریتمی مناسب روایت می‌کند به گونه‌ای که نه تنها برای مخاطب کسالت‌بار است بلکه کنار گذاشتن کتاب برای دقایقی دشوار است.
از نکات مهم این خاطرات جریان عمیق زندگی و شور زیستن در میان مرگ و جنگ و سوگواری است. نقش پررنگ زنان در زنده نگهداشتن زندگی میان مرگ‌های متعدد در کتاب به بهترین شکل به چشم می‌خورد.
۲۰. نخل و نارنج
«نخل و نارنج» نوشته وحید یامین‌پور درباره زندگی و زمانه شیخ مرتضی انصاری توسط انتشارات کتاب جمکران منتشر شد.
اثرگذاری شیخ مرتضی انصاری بر جریان فقه شیعه مشهور است و تلاش مثال‌زدنی و ستودنی او در تربیت شاگردانی که ساختار علمی دین را قوت بخشیدند و شاگردان آن‌ها بعدها دنیا را تکان دادند بر همه مشخص است. شاگردانی که این عالم تربیت کرد، پرچمدار مبارزات سیاسی تاریخ‌سازی در خاورمیانه شدند؛ به‌عنوان نمونه میرزا محمدحسن شیرازی عهده‌دار زعامت دینی شیعیان شد وتوانست در برابر قرارداد استعماری عصر ناصرالدین شاه فتوای مهم تحریم تنباکو را صادر کند و مردم را به مقاومت فرابخواند.
پیروزی میرزای شیرازی توانست راه را بر جنبش‌های بعدی فراهم کند و دیگر شاگردان شیخ انصاری در ربع نخست قرن چهاردهم هجری توانستند نخستین انقلاب ۱۰۰ ساله اخیر را در منطقه خاورمیانه رهبری کنند. مکتب علمی و فقهی او شاگردانی چون امام خمینی (ره) داشت که اولین حکومت دینی در دوران غیبت کبری را بنا کردند.
یامین‌پور در اثر پیش رو به سراغ روایت داستانی زندگی و زمانه شیخ اعظم، شیخ مرتضی انصاری رفته است.
گزارش از لادن عظیمی