به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ انتخابات پارلمانی عراق درحالی با مشارکت 41درصدی مردم به پایان رسید که از اهمیت قابل توجهی برخوردار است چراکه رئیس جمهور و نخست وزیر این کشور از بطن پارلمان آتی انتخاب خواهند شد. در این میان، در سطوح منطقه ای و فرامنطقه ای نیز، انتخابات عراق برای بازیگران سیاسی بسیار مهم است.
از این رو کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی و امارات برای اینکه رئیس جمهور و نخست وزیر آینده هماهنگی بیشتری با مواضع آن ها در منطقه داشته باشد پول های زیادی را برای تأثیرگذاری بر فرایند انتخابات عراق و نتایج آن هزینه کرده اند. اما در این میان نیز نباید از نقش آفرینی بازیگران دیگر نظیر ترکیه و ایالات متحده آمریکا در صحنه انتخاباتی عراق نیز غافل شد.
اما از این نکته هم نباید غافل شد که باوجود حضور طولانی مدت نیروهای خارجی و بیگانه در عراق مردم این کشور چندان دل خوشی از این اشغالگران ندارند به همین دلیل نظرسنجی ها و نتایج اولیه نشان می دهد که احزاب و جریان های سیاسی غربگرا و طرفدار آمریکا در انتخابات پارلمانی زودهنگام کمترین اقبال از سوی مردم را دارند. از همین روی، واضح است که انتخابات پارلمانی عراق در ابعاد منطقه ای و بین المللی نیز بسیار مهم است.
از طرف دیگر به واسطه دامنه وسیع مرزهای جغرافیایی مشترک و فرهنگ دینی و مذهبی میان دو کشور ایران و عراق موجب شده تا مناسبات میان تهران و بغداد عمیقتر باشد. از همین روی، اگر یک دولتِ انقلابی در عراق روی کار آید، یک تحول شگرف در عرصه هم افزایی دوجانبه تهران و بغداد در سطوح منطقه ای و بین المللی شکل خواهد گرفت.
عراق که در روزهای اخیر مسئولیت بزرگ میانجی گری میان ایران و عربستان را برعهده داشته دنبال آن است تا نقش عربی - اسلامی خود در منطقه را بازیابی کند. پس معلوم است که نخست وزیر آتی می تواند ایفاگر نقش مهمی در این زمینه برای عراق باشد.
پس از سقوط رژیم صدام ، عراق توانست استقلال خود را به دست آورد. از آن زمان تاکنون، عراقی ها تلاش کرده اند تا ایفاگر نقش مستقلی باشند که این میتواند الگوی مناسبی برای سایر کشورهای عربی باشند که مردمشان هنوز رنگ صندوق های رای را هم به چشم ندیدند.
اثرات این انتخابات با توجه به سیاستهای این کشور و البته سیاست کشورهای در ارتباط با عراق بهخصوص کشورهای منطقه خواهد بود. ایران نیز بهعنوان همسایه عراق از پیامدهای این انتخابات برخوردار است. «روابط ایران و عراق با توجه به بافت مذهبی دو ملت و وابستگی آنها به اهلبیت عصمت و طهارت، بهقدری درهمتنیده و البته دارای تداخل است که سیاست داخلی و خارجی هر یک از آنها از یکدیگر تأثیرپذیر خواهد بود. از سویی، ایران و عراق ازنظر اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و تاریخی اشتراکهای فراوانی با یکدیگر دارند و همه اینها باعث ارتباط نزدیک بین آنها شده است.»
«علاوه بر این ویژگیها، امنیت عراق برای ایران بسیار مهم است و حضور امنیتی کشورمان در عراق دال بر این موضوع است. ایران با توجه به اینکه در عراق چه میگذرد، ارتباطش با این کشور را تنظیم میکند؛ برای مثال، حضور داعش در عراق خطر بزرگی برای ایران بهحساب میآمد؛ پس ایران وادار به مداخله و مقابله با آنها در این کشور شد. درواقع احساس ایران این بود که اگر امروز در داخل خاک عراق نجنگد، فردا باید به مقابله با داعش در خاک خود بپردازد.
از سوی دیگر حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق که با هدف تسلط بر منطقه و مقابله با ایران صورت گرفت، اهمیت توجه به روابط کشورمان با عراق را دوچندان کرد زیرا نیروهای نظامی آمریکایی در منطقه و خروج آنها از عراق، سوریه و هماکنون از افغانستان باعث ایجاد ثبات و افزایش تعاملهای منطقهای خواهد شد.
با این حال یک روز پس از برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی عراق، مواضع متفاوتی از سوی جریانها و مقامات سیاسی عراقی درباره نتایج انتخابات مطرح شده است. در حالی که اعلام اولیه نتایج حاکی از پیشتازی جریان صدر در انتخابات است و در پی آن مقتدا صدر و مصطفی الکاظمی به راهیافتگان به پارلمان جدید تبریک گفتند، برخی مقامات سیاسی در گروههای شیعی نظیر الفتح و گروههای کرد مثل اتحادیه میهنی کردستان از وقوع تخلف و برخی اقدامات خلاف قانون در فرآیند انتخابات خبر دادند و به نتایج اعتراض کردند.
حزب اسلامی عراق نیز ضمن اعلام مخالفت با نتایج اعلام شده انتخابات زودهنگام پارلمانی، بر تقلب در انتخابات تاکید و تایید این انتخابات را اشتباه توصیف کرده است. به گزارش «وطنامروز» به نقل از السومریهنیوز، تعداد کرسیهای کسب شده از سوی گروههای سیاسی در نخستین انتخابات پارلمان زودهنگام عراق پس از سال 2003 بر مبنای نتایج مورد تایید کمیساریای عالی مستقل انتخابات به این شرح است: جریان صدر با 73 کرسی در صدر قرار دارد و به دنبال آن ائتلاف سنی تقدم به ریاست محمد الحلبوسی (رئیس فعلی پارلمان) با دست کم 43 کرسی در رتبه دوم است. پس از آن ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی با 37 کرسی سوم است. بر این اساس حزب دموکرات کردستان با 32، ائتلاف کردستان با 17، اتحادیه میهنی کردستان با 15، ائتلاف عزم با 15، ائتلاف فتح با 14، جنبش امتداد با 9، الجیل الجدید با 9، اتحاد اسلامی با 4، جنبش بابلیون با 4، تصمیم با 3، جریان حکمت با 2 و ائتلاف النصر با 2 کرسی در رتبههای بعدی قرار دارند. بر اساس اخبار السیاسیهنیوز، منابع سیاسی آگاه از هماهنگی سیاسی بالا بین صدریها، ائتلاف تقدم به رهبری محمد الحلبوسی و حزب دموکرات کردستان برای تشکیل دولت خبر دادند.
در ادامه واکنش احزاب، اشخاص و گروهای مختلف را در انتخابات عراق میخوانید:
رهبر جریان صدر پس از پیشتازی در انتخابات پارلمانی طبق نتایج اولیه گفت: از این به بعد جایی برای فساد و مفسدان در عراق نیست. سلاح منحصرا باید در دست دولت باشد. امروز، روز پیروزی اصلاحات است. ما در راستای افزایش ارزش دینار عراق حرکت خواهیم کرد. فهرست صدر در حالی حائز بیشترین کرسی در پارلمان شده که کمتر از یک ماه قبل از انتخابات آنها از تحریم انتخابات و عدم شرکت در آن صحبت کرده بودند.
مقتدی صدر نیز در بیانیهای گفت که تاخیر در اعلام نتیجه انتخابات این کشور به ضرر مردم عراق خواهد بود.
«برهم صالح» رئیسجمهوری عراق نیر به همه برندگان انتخابات و گروههای صدرنشین تبریک گفت. وی افزود: امیدواریم پارلمانی برگرفته از اراده ملت شکل گیرد و خواستههای مردم را برآورده سازد. امیدوارم دولتی فعال تشکیل شود که منافع عالی کشور را تامین کند و خادم ملت و حامی حاکمیت عراق باشد.
«هشام الرکابی» مدیر دفتر رسانهای نوری المالکی اعلام کرد: با برخی گروههای شیعه، سنی و کرد تفاهماتی داریم و به دنبال آغاز مذاکراتی برای تشکیل فراکسیون بزرگتر هستیم. جریان سیاسی المالکی با نام ائتلاف دولت قانون با 37 کرسی جایگاه سوم در کسب آرا را به خود اختصاص داده است. برخی منابع نزدیک به «نوری المالکی» رئیس ائتلاف دولت قانون از احتمال ائتلافی با ترکیب زیر سخن گفتهاند: ائتلاف دولت قانون با 37، عزم با 15، فتح با 14، کلدانیان با 5 و حقوق و اقتدار هر کدام با یک کرسی و در مجموع 73 کرسی.
مسؤول امنیتی مقاومت اسلامی «کتائب حزبالله» عراق نیز در واکنش به نتایج این انتخابات گفت آنچه در انتخابات یکشنبه رخ داد، بزرگترین «عملیات فریب و دور زدن مردم در تاریخ معاصر» است. ابوعلی العسکری گفت: «ما با قاطعیت کامل، امور را به مسیر درستش بازمیگردانیم. هرگز اجازه نخواهیم داد کسی ستم کرده یا تلاش کند فرزندان عراق را تحقیر کند». عضو کتائب حزبالله عراق گفت: «حشدالشعبی عراق هدف اصلی (این انتخابات) است و بیعانه ذبح حشدالشعبی به کسی که خواهان کرسیهای پارلمان است، پرداخت شده است».
غیاث سورچی، عضو اتحادیه میهنی کردستان از مخالفت حزب خود با نتایج انتخابات پارلمانی در استان اربیل خبر داده و تاکید کرد در آرای مربوط به اتحادیه میهنی در این استان دستکاری شده است. سورچی در بخش دیگری از سخنان خود درباره استقبال ضعیف مردم از انتخابات اخیر گفت: تحریم انتخابات در اقلیم کردستان و عدم مشارکت مردم در آن ناشی از بیاعتمادیای است که نسبت به مسؤولان وجود دارد.
در پی اعلام وقوع تخلف از سوی برخی جریانهای سیاسی، حامیان آنها در برخی شهرها دست به تظاهرات و تجمعات اعتراضآمیز زدند. بر این اساس در منطقه خالص در استان دیالی تجمعاتی شکل گرفت. بستن مسیر کرکوک-بغداد در خالص از سوی طرفداران «ریاض التمیمی» نامزد ناکام انتخابات نیز از جمله تجمعات بود. طرفداران جریان فتح هم با راهپیمایی به نتایج انتخابات اعتراض کردند.
گزارش از مسلم خلخال