به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» شاید یکی از بزرگ ترین شوک های انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ عدم احراز صلاحیت علی لاریجانی بود موضوعی که به شدت در رسانه ها فراگیر شد واکنش‌های متعددی را در سطح نخبگان سیاسی و رسانه‌ای در پی داشت چالش انتخاباتی عجیبی که بین شورای نگهبان و علی لاریجانی به صورت پینگ‌پنگی و دو بدل می شد.
حال با گذشت مدت ها از انتخابات ۱۴۰۰ بعد از صحبت‌های سخنگوی جدید شورای نگهبان (هادی طحان نظیف) و واکنش چندین و چندباره علی لاریجانی بر آن شدیم تا مروری بر این موضوع داشته باشیم و این اختلافات و مسائل عجیب در حوزه حکمرانی جمهوری اسلامی را آسیب شناسی کنیم.
موضوع از شیطنت رسانه ای فارس آغاز شد، اسامی نفرات نهایی رقابت بزرگ ۱۴۰۰ بدون یک نام بزرگ رسانه ای شد، صلاحیت علی لاریجانی برای نامزدی نهایی ریاست جمهوری ایران احراز نشد.
بیانیه های اولیه لاریجانی
«از شورای محترم نگهبان خواهشمندم بین خود و خدا با توجه به اثبات کذب بودن گزارش‌های داده شده به آن شورا در رابطه با بنده و خانواده‌ام در جریان بررسی احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، کلیه دلایل عدم احراز صلاحیت اینجانب را بدون هرگونه پرده پوشی به صورت رسمی و عمومی اعلام فرمایید. حداقل به اجرای سیاست کلی مصوب رهبری معظم انقلاب در باب پاسخگویی آن شورا عمل نمایید.»
پاسخ سخنگوی وقت شورای نگهبان
"احراز و عدم احراز صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری بر اساس اسناد و مدارک کافی و قابل اعتماد انجام پذیرفته و برای اعتراض به عدم احراز صلاحیت و انتشار عمومی دلائل آن در قانون انتخابات ریاست جمهوری حکمی پیش بینی نشده است."
ورود کلی و نه مصداقی رهبری
رهبر انقلاب در بخش پایانی سخنانشان در سالروز عروج ملکوتی امام خمینی(ره) در سخنانی تلویزیونی، یک تذکر ضروریِ دینی و انسانی درباره مسائل پیش‌آمده در جریان عدم احراز صلاحیت برخی ثبت‌نام کنندگان در انتخابات بیان کردند.
ایشان خاطرنشان کردند: به بعضی از افرادی که صلاحیتشان احراز نشد، ظلم وجفا شد و به آنها یا خانواده‌هایشان که خانواده‌های محترم و عفیفی بودند، نسبتهای خلاف واقع داده شد که بعداً ثابت شد آن گزارشها غلط و خلاف است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به انتشار این موارد در بین مردم و در فضای مجازیِ رها و بدون قید و بند، تأکید کردند: حفظ آبرو جزو بالاترین حقوق انسانها است بنابراین خواهش و مطالبه من از دستگاههای مسئول این است که مواردی را که گزارش خلاف واقع راجع به فرزند یا خانواده کسی داده شده، جبران کنند.
ایشان افزوند: خداوند متعال ما را از ظلم، هتک حرمت مؤمن و تخلف از وظایفمان محفوظ بدارد. امام بزرگوار را با اولیاء بزرگ خود محشور و او و شهیدان را از ما راضی کند و با تقدیر خیر برای ملت ایران، این انتخابات را جزو انتخابات دشمن‌شکن قرار دهد.
حمله آملی لاریجانی به شورای نگهبان
آیت الله صادق آملی لاریجانی در رشته توئیتی در اعتراض به تصمیم شورای نگهبان در انتخابات ۱۴۰۰ نوشت: «از اولین حضور اینجانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.»
صد البته از این مواضع پینگ پنگی بین شورای نگهبان و علی لاریجانی متعدد اتفاق افتاد و همچنین واکنش های متعدد موافقین و مخالفین که در این مجال نمی گنجند اما در نهایت این مجادله تا اواخر مهرماه هم کشیده شد جایی که لاریجانی از ادامه رایزنی ها با طرف چینی کناره گیری کرد.
طحان نظیف: گفتیم
هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره استعفای علی لاریجانی از پیگیری قرارداد ایران و چین و ارتباط آن با رد صلاحیت وی گفته بود: بنده نیز این موضوع را در رسانه‌ها خواندم و تعجب کردم. برای همه کسانی که وارد انتخابات می‌شوند احترام قائل هستیم و موارد را برای خودشان اعلام می‌کنیم در ضمن ما استعلامات را از دستگاه‌ها می‌گیریم که در آن دستگاه‌ها هم محرمانه است. در عین حال توضیحات را خدمت ایشان گفته‌ایم.
لاریجانی: نگفتید
جوابیه لاریجانی به طحان نظیف بدین شرح است: «جناب‌عالی، در مصاحبه اخیر، درباره اعلام عمومی دلایل عدم‌احراز صلاحیت نامزدها فرمودید چنین کاری شرعاً و قانوناً ممکن نیست، زیرا به حیثیت افراد، که امری محترم است، لطمه وارد می‌کند.
این سخن به‌طور کلی درست است. اما درباره افرادی نظیر حقیر، که خود درخواست علنی‌کردن آن را دارم، وجاهت ندارد و مسئولیت آن برعهده شورای نگهبان نیست. ضمناً این‌گونه بیانات شما ابهام‌های دیگری نیز ایجاد می‌کند و شفاف‌کردن موضوع را بیش از پیش ضروری می‌سازد.
این مطلب درباره نهادها و دستگاه‌هایی که در این تصمیم شورا مشارکت داشته‌اند نیز صادق است. جناب‌عالی جوان تحصیل‌کرده و متدینی هستید. از ابتدای خدمت در نظام اسلامی، مراقب باشید در بیان و عمل خود به کسی ظلم نکنید، حتی به‌نحو ایهام.»
معضلی به نام مردمی کردن اختلافات
دعوای لاریجانی و شورای نگهبان تنها یک از هزاران اختلاف سیاسی است که عامدانه و از روی بی ملاحظگی و البته سواستفاده به فضای عمومی کشیده می شود تا بتوانند برداشت های سیاسی خود را داشته باشند. موارد متعددی که عتاب بزرگان را هم در پی داشته است.
اختلافات را به بین مردم نکشانید
رهبر معظم انقلاب اسلامی در آبان ماه سال۱۳۹۱ در دیدار هزاران نفر از دانش آموزان و دانشجویان: «هرکسی که بخواهد اختلاف ها را به میان مردم بکشاند و از احساسات آنها در جهت اختلافات استفاده کند، قطعاً به کشور خیانت کرده است»
ایشان همچنین می فرمایند: «یکى از راه‌ها، ایجاد وحدت است. اختلافات مضر است. هم اختلافات بین مسئولین مضر است؛ هم بدتر از آن، کشاندن اختلاف میان مردم مضر است. این را من به مسئولین، به رؤساى محترم هشدار میدهم. من از رؤساى قوا حمایت کردم، باز هم حمایت میکنم – مسئولند، باید کمکشان کرد – اما به آنها هشدار میدهم، مراقب باشند. نه اینکه این نامه‌نگارى‌ها خیلى مهم باشد؛ نه، صد تا نامه بنویسند؛ کار خودشان را بکنند، اختلافات را به میان مردم نکشانند، چیزهاى جزئى را مایه‌ى جنجال و هیاهو و استفاده‌ى تبلیغاتى دشمن و خوراک تبلیغاتى رادیوهاى بیگانه و تلویزیونهاى بیگانه نکنند، صد تا نامه بنویسند؛ نامه اهمیتى ندارد. مهم این است که همه‌ى ما بدانیم مسئولیتى داریم، همه‌ى ما بدانیم موقعیت حساسى داریم»
هشدار آیت الله نوری همدانی
آیت الله حسین نوری همدانی در موردی مشابه در درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم با اشاره به برخی از نامه پراکنی های تنش‌آفرین بین روسای قوا، گفت:«چرا حرف خود را به روزنامه‌ها و رسانه ها و بیگانگان می‌کشید تا دشمن از آن سوء استفاده کنند.»
آیت الله مهدوی کنی: اختلافات را رسانه‌ای نکنید
دبیرکل سابق جامعه روحانیت مبارز در پاسخ به سوالی درباره آنچه بروز اختلافات برخی مسؤولان در رسانه‌ها و مجامع عمومی و نگرانی و تشویش افکار مردم فهیم و انقلابی شده از آن خوانده شد، گفت: «به دوستان و مؤمنان و همه دست‌اندرکاران توصیه میکنم کاری نکنیم که جو عدم اعتماد را در بین مردم ایجاد کنیم. من معتقدم دست‌اندرکاران نظام از هر طبقه‌ای که باشند باید حریم یکدیگر را حفظ کنند. اگر هم مشکلی با هم دارند، باید بیشتر حضوری مسائل را حل کنند تا به رسانه‌ها کشیده نشود».
جمع بندی
آنچه واضح است آسیب های متعدد عمومی کردن دعواهای سیاسی است، دعواهایی که به گسل های مردمی تبدیل می شوند و باعث قطبی سازی در جامعه می شوند، مایه اختلاف افکنی دشمنان و یاس و سرخوردگی دوستان می شود، اما همواره سیاسیون برای بهره برداری های سیاسی دست به دامن چنین حقه هایی می شوند.
آنچه در پرونده لاریجانی می گذرد عدم صداقت یکی از طرفین است شورای نگهبان اعلام کرده که دلایل را به شخص اعلام کرده ایم و از طرفی لاریجانی منکر می شود و خواستار عمومی کردن آن است، قطعا هر دو طرف به اصل موضوع واقفند و از نظر شرعی شورای نگهبان با توجه به درخواست رسمی لاریجانی می‌تواند اعلام عمومی کند و هم لاریجانی خود می تواند این موضوع را علنی کند اما آنچه اتفاق می افتد ترکیبی از ابهام و ایهام است که دود آن به چشم مردم می رود.
بنظر می رسد قوه عاقله نظام باید ورود کنند و در محفلی دوستانه موضوع را حل و فصل کنند یا اینکه با شفافیت کامل این موضوع یکبار برای همیشه اعلام عمومی شود.
گزارش از حمزه دستیار