به گزارش خبرنگار کتابخانه «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به همت انتشارات پیام آزادگان در محل کتاب فروشی به‌نشر آستان قدس رضوی جلسه نقد و بررسی کتاب "جنگ، مذاکره، اسارت" به نویسندگی فتح‌الله پرتو با حضور حسن بهشتی پور و جواد کامیار بخشایش از منتقدان کتاب برگزار شد.

حسن بهشتی‌پور در مرحله اول نقد این کتاب گفت: به دو فصل اول این کتاب نقدی ندارم و از نظر من در بهترین حالت نگاشته شده است. منابعی که برای آن‌ها ذکر شده در دسترس هستند و می‌توان به آسانی به آن‌ها استناد کرد که از نقاط قوت آن به شمار می‌رود.

بهشتی‌پور با اشاره به مشکلات قابل رفع و غیرقابل اصلاح این کتاب، گفت: برخی اشکال‌های این کتاب ویراستاری بوده و قابل اصلاح است و برخی دیگر اسنادی هستند که نمی‌توان آنها را اصلاح کرد.

حسن بهشتی‌پور، منتقد کتاب درخصوص کتاب "جنگ، اسارت، مذاکره" ضمن انتقاد به مشکلات ویراستاری متعدد در فصل های سوم و چهارم آن افزود: این کتاب اثری است که قابلیت ترجمه به زبان‌های دیگر را دارد اما متاسفانه بیان ادبی این اثر علمی در فصل‌های سوم و چهارم احساسی و حماسی شده است و این کار را برای ترجمه به زبان‌های دیگر سخت می‌کند. و از طرفی استفاده از منابع دست اول از دیگر مواردی است که باید به آن توجه می‌شد.

جواد کامور بخشایش دیگر منتقد این کتاب در مرحه بعد به نقد کتاب پرداخته و گفت: از این اثر می توان به عنوان یک کتاب عالمانه نام برد که مشخص می شود در تهیه این اثر زحمات بسیار کشیده شده است. با مطالعه آن مشخص می شود نویسنده این کتاب با محدودیت‌های امنیتی روبه‌رو بوده و به اسناد زیادی دسترس نداشت که با وجود این محدودیت ها و مشکلات مطالب کتاب را به خوبی و دقیق به مخاطب ارائه داده است.

کامور بخشایش در ادامه افزود: از جمله ویژگی های این کتاب میتوان به تببین تجاوز بعثی‌ها، آمارهای دقیق و درست، ایمان و اطلاعات دقیق اسرای ایران، بی اطلاعی اسیران عراقی از آینده جنگ، به تصویر کشیدن درست اسارت و ... اشاره کرد. اگر در این کتاب مشکلات ویراستاری که استاد بهشتی پور به آن اشاره کردند برطرف شود یک اثر ماندگار خواهد بود و همانطور که اشاره شد قابلیت ترجمه به زبان‌های دیگر را نیز دارد.

جواد کامور بخشایش از منتقدین کتاب ضمن اشاره به مدل های مختلف مفهومی و شهودی افزود: ما یک مدل مفهومی داریم که در فصل اول این کتاب به خوبی از آن استفاده شد و یک مدل شهودی داریم که بر اساس اعتقاد و باورهاست که این مدل متناسب با جنگی است که ما داشتیم. از مدل شهودی در این کتاب باید بیشتر استفاده می‌شد. مدل مفهومی که در این کتاب ارائه شده یک مدل عقلایی و منطقی است. معتقدم تصمیم گیری در جنگ و اسارت چون برگرفته از اعتقاد و باورهاست به مدل شهودی نزدیکتر است و با مدل مفهومی که درکتاب به آن اشاره شده فاصله دارد همچنین نویسنده کتاب می‌توانست از دیگر مدل های مفهومی تصمیم‌گیری نیز استفاده کند.

جواد کامور بخشایش از منتقدین کتاب "جنگ، مذاکره، اسارت" در پایان ضمن تقدیر از نویسنده برای این اثر ماندگار افزود: نویسنده سعی کرده بدون سوگیری و جانب دارانه به مباحث کتاب بپردازد که این قابل تقدیر است.

فتح‌الله پرتو نویسنده این کتاب در بخش کوتاهی این جلسه گفت: رژیم بعث میخواست از دو بلوک غرب و شرق استفاده کند که جنگ را هم‌ از نظر سخت افزاری و هم از نظر رسانه‌ای کنترل کند و به نفع خود به اتمام برساند. عنوان ما تأثیر اسرا بر جنگ بود و در واقع قصد داشتیم که در این کتاب تاثیرات بیش از ۴۰هزار اسیری که در طول دفاع مقدس به اسارت درآمدند را بررسی کنیم.

نویسنده کتاب "جنگ، مذاکره، اسارت" افزود: در بحث منابع ما با منابع بسیار کمی رو به رو بودیم و بسیاری از منابع توصیفی بودند که این موضوع دست ما را در استفاده از آنها می‌بست و بسیاری از مطالب و منابعی که ما استفاده کردیم شفاهی بودند.

فتح الله پرتو در بخش دیگر از سخنان خود گفت: ایران در طول جنگ تحمیلی بیش از 40 هزار اسیر داشته است که این میزان در تصمیم‌گیری‌های ما و سازمانی و نهادی مرتبط با جنگ تحمیلی تاثیرگذار بودند و ما این موضوع را به عنوان یک شاخص در پژوهش مطرح کردیم و به دنبال پاسخ به این مسئله بودیم که اسرا عاملی تأثیرگذار در مذاکره و صدور قطعنامه یا پذیرش بودند و همواره اثبات تجاوز از سوی صدام و امپراطوری‌های رسانه‌ای که در اختیارش بود یک اصل بوده است.

فتح الله پرتو نویسنده کتاب "جنگ، مذاکره، اسارت"  در پایان سخنان خود ضمن اشاره به امنیتی و محدود بودن در اسناد لازم برا نهیه کتاب گفت: ما سعی کردیم با مذاکره کنندگان زمان تبادل اسرا مصاحبه هایی انجام بدیم که متاسفانه در دوران نوشتن کتاب باوجود اینکه افرادی همچون حسن روحانی، محمدجواد ظریف بخاطرمسئولیت هایی که در دولت داشتند اجازه مصاحبه را ندادند و نتوانستیم صحبت کنیم اما با افرادی همچون کمال خرازی صحبت هایی کردیم که همان هم باوجود بسیاری از مطالبی که امنیتی یا اسراری که در اسناد بود از پاسخ به بسیاری از سوالات درخصوص مذاکرات تبادل اسرای جنگ شد تفره رفتند و جوابی ندادند.

گزارش از سجاد باقری